दिनदर्शिका ( सामान्यज्ञान )

✓ सामान्य वर्ष = 365 दिवस

✓ लीप वर्ष = 366 दिवस

(१) ज्या वर्षाला (सनाला) 4 ने भाग जातो व शतकी वर्षाला 400 ने भाग जातो त्या वर्षाला लीप वर्ष म्हणतात.

(२) सामान्य वर्षाची सुरुवात ज्या वाराने होते, त्याचा शेवट सुद्धा त्याच वाराने होतो. 

(३) लीप वर्षाची सुरुवात ज्या वाराने होते, त्याचा शेवट मात्र पुढील वाराने होतो.

(४) प्रत्येक महिन्याच्या 1, 2, 3 तारखांना जे वार असतात तेच वार त्या महिन्याच्या अनुक्रमे 29, 30, 31 या तारखांना असतात.

(५) 31 तारखेच्या महिन्यामध्ये 1, 2, 3 तारखेचे वार 5 वेळा येतात व इतर वार 4 वेळा येतात. 

(६) 30 तारखेच्या महिन्यामध्ये 1 व 2 तारखेचे वार 5 वेळा येतात व इतर बार 4 वेळा येतात.

(७) सामान्य वर्षाची सुरुवात ज्या वाराने होते, त्याच्या पुढील वाराने पुढील वर्षाची सुरुवात होते.

(८) लीप वर्षाची सुरुवात ज्या वाराने होते. त्याच्या पुढील दुसऱ्या वाराने त्यापुढील वर्षाची सुरुवात होते.

(९) प्रत्येक वर्षामध्ये स्वातंत्र्य दिन, बालदिन, शिक्षक दिन, लोकमान्य टिळक पुण्यतिथी हे वार एकाच दिवशी येतात.

(१०) प्रत्येक वर्षामध्ये महाराष्ट्र दिन, म. गांधी जयंती, नाताळ हे तिन्ही दिवस एकाच वारी येतात.

(११) सामान्य वर्षात खालील महिन्याच्या प्रत्येक तारखेस सारखेच वार येतात. 

   उदा.: सामान्य वर्षात 1 जानेवारी ते 31 जानेवारी या तारखांना जे वार येतील तेच वार त्याच वर्षाच्या ऑक्टोबर महिन्याच्या 1 ते 31 (ऑक्टोबर) दरम्यान येतात.) याचप्रमाणे सामान्य वर्षात खालील तीन विविध गटांतील महिन्यांच्या तारखांचे वार समान येतात.

गट (1) सप्टेंबर, डिसेंबर, / गट 2) फेब्रुवारी, मार्च, नोव्हेंबर, /

गट 3) एप्रिल, जुलै

(१२) या लीप वर्षात 1 जानेवारी ते 31 जानेवारी या तारखांना जे वार येतील तेच वार त्याच वर्षाच्या 1 एप्रिल ते 30 एप्रिल आणि 1 जुलै ते 31 जुलै दरम्यान येतात.) याचप्रमाणे लीप वर्षात खालील दोन गटांतील महिन्यांच्या तारखांचे वार समान येतात.

गट 1) फेब्रुवारी, ऑगस्ट, /  गट 2) मार्च, नोव्हेंबर

===========================

संकलक :-- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा.‌ शिक्षक)

जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा - जामनेपाडा 

केंद्र -- रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे

९४२२७३६७७५  /  ७७२१९४१४९६

सामान्यज्ञान प्रश्नावली

(१) आपण कोणत्या देशात राहतो ?

उत्तर -- भारत 

----------------

२)आपण कोणत्या राज्यात राहतो ?

उत्तर -- महाराष्ट्र 

----------------

३)महाराष्ट्रात किती जिल्हे आहेत ?

उत्तर -- ३६

----------------------------

(४) आपले राष्ट्रगीत कोणते ?

उत्तर -- जनगणमन

----------------------------

(५) आपला राष्ट्रध्वज कोणता ?

उत्तर -- तिरंगा 

----------------------------

(६) आपले राष्ट्रीय फूल कोणते ?

उत्तर -- कमळ 

----------------------------

(७) आपला राष्ट्रीय पक्षी कोणता ?

उत्तर -- मोर 

----------------------------

(८) आपला राष्ट्रीय प्राणी कोणता ?

उत्तर -- वाघ 

----------------------------

(९) महाराष्ट्राची उपराजधानी कोणती ?

उत्तर -- नागपूर 

----------------------------

(१०) आपली राष्ट्रभाषा कोणती ?

उत्तर -- हिंदी 

----------------------------

(११) फुलांचा राजा कोणाला म्हणतात ?

उत्तर -- गुलाब 

----------------------------

(१२) प्राण्यांचा राजा कोणाला म्हणतात ?

उत्तर -- सिंह 

----------------------------

(१३) आपला राष्ट्रीय खेळ कोणता ?

उत्तर -- हाॅकी 

----------------------------

(१४) महाराष्ट्राची राजधानी कोणती ?

उत्तर -- मुंबई 

----------------------------

(१५) भारत देशाची राजधानी कोणती ?

उत्तर -- दिल्ली 

----------------------------

(१६) महाराष्ट्राचा राज्यप्राणी कोणता ?

उत्तर -- शेकरू 

----------------------------

(१७) महाराष्ट्राचा राज्य पक्षी कोणता ?

उत्तर -- हरियाल 

----------------------------

(१८) महाराष्ट्राचा राज्यफूल कोणता ?

उत्तर -- जारूळ ( ताम्हण )

----------------------------

(१९) पक्ष्यांचा राजा कोणाला म्हणतात ?

उत्तर -- गरूड 

----------------------------

(२०) महाराष्ट्रातील सर्वात उंच शिखर कोणते ?

उत्तर -- कळसूबाई 

----------------------------

(२१) भारताचे राष्ट्रीय गीत कोणते ?

उत्तर -- वंदे मातरम् 

----------------------------

(२२) महाराष्ट्राची राजभाषा कोणती ?

उत्तर -- मराठी 

----------------------------

(२३) आपले राष्ट्रीय फळ कोणते ?

उत्तर -- आंबा 

----------------------------

(२४) आपल्या देशाचा स्वातंत्र्यदिन कोणता ?

उत्तर -- १५ ऑगस्ट 

----------------------------

(२५) आपल्या देशाचा प्रजासत्ताक दिन कोणता ?

उत्तर -- २६ जानेवारी 

----------------------------

(२६) आपल्या देशाची राष्ट्रभाषा कोणती ?

उत्तर -- हिंदी 

----------------------------

(२७) महाराष्ट्र राज्याची निर्मिती कधी झाली ?

उत्तर -- १ मे १९६०

----------------------------

(२८) आपण महाराष्ट्र दिन कधी साजरा करतो ?

उत्तर -- १ मे 

----------------------------

(२९) जगातील सर्वात उंच प्राणी कोणता ?

उत्तर -- जिराफ 

----------------------------

(३०) हत्तीच्या नाकाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- सोंड 

----------------------------

(३१) मुख्य ऋतू किती ?

उत्तर -- तीन 

----------------------------

(३२) ' मुंगी ' या किटकाला किती पाय असतात ?

उत्तर -- सहा 

----------------------------

(३३) ' कोळी ' या किड्याला किती पाय असतात ?

उत्तर -- आठ 

----------------------------

(३४) मुख्य दिशा किती आहेत ?

उत्तर -- चार 

----------------------------

(३५) उपदिशा किती आहेत ?

उत्तर -- चार 

----------------------------

(३६) एका वर्षात किती महिने असतात ?

उत्तर -- बारा 

----------------------------

(३७) एका वर्षात एकूण किती दिवस असतात ?

उत्तर -- ३६५

----------------------------

(३८) एक दिवसाचे किती तास असतात ‌?

उत्तर -- २४ तास 

----------------------------

(३९) सूर्य कोणत्या दिशेला उगवतो ?

उत्तर -- पूर्व 

----------------------------

(४०) सूर्य कोणत्या दिशेला मावळतो ?

उत्तर -- पश्चिम 

--------------------------------

(४१) पूर्व व उत्तर यांमधील दिशा कोणती ?

उत्तर -- ईशान्य

--------------------------------

(४२) पूर्व आणि दक्षिण यांमधील दिशा कोणती ?

उत्तर -- आग्नेय

--------------------------------

(४३) दक्षिण आणि पश्चिम यांमधील दिशा कोणती ?

उत्तर -- नैऋत्य

--------------------------------

(४४) पश्चिम व उत्तर यांमधील दिशा कोणती ?

उत्तर -- वायव्य 

--------------------------------

(४५) मानवी रक्ताची चव कशी असते ?

उत्तर -- खारट

----------------------------

(४६) दर मिनिटाला मानवी हृदय किती वेळा धडधडते ?

उत्तर -- ७२ वेळा

----------------------------

(४७) मानवी शरीरातील सर्वात लहान हाड कोणते ?

उत्तर -- कानाचे हाड

----------------------------

(४८) प्रौढ मानवाच्या शरीरात एकूण किती हाडे असतात ?

उत्तर -- २०६

----------------------------

(४९) मानवाच्या शरीरातील सर्वात मोठे हाड कोणते ?

उत्तर --  मांडीचे हाड ( फिमर )

----------------------------

(५०) मानवाच्या छातीच्या पिंजऱ्यात किती हाडे असतात ?

उत्तर -- २४

----------------------------

(५१) मानवाला आयुष्यामध्ये एकूण किती दात येतात ?

उत्तर --  ५२

--------------------------------

(५२) पूर्व दिशेच्या समोर कोणती दिशा येते? 

उत्तर --  पश्चिम 

--------------------------------

(५३) दक्षिण दिशेच्या समोर कोणती दिशा येते ?

 उत्तर -- उत्तर 

----------------------------

(५४) चवीचे प्रकार किती ?

उत्तर -- चार 

----------------------------

(५५) झुरळाला किती पाय असतात ?

उत्तर -- सहा 

----------------------------

(५६) सर्वात मोठा पक्षी कोणता ?

उत्तर -- शहामृग 

----------------------------

(५७) आंबा या फळात किती बिया असतात ?

उत्तर -- एक बी 

----------------------------

(५८) समुद्राच्या पाण्याची चव कशी असते ?

उत्तर -- खारट 

----------------------------

(५९) इंद्रधनुष्यात किती रंग असतात ?

उत्तर -- सात 

----------------------------

(६०) ज्ञानेंद्रिये किती आहेत ?

उत्तर -- पाच 

----------------------------

(६१) नारळाच्या झाडाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- माड

----------------------------

(६२) महाराष्ट्राचा राज्य वृक्ष कोणता ?

उत्तर -- आंबा 

----------------------------

(६३) महाराष्ट्राच्या पश्चिम दिशेला कोणता समुद्र आहे ?

उत्तर -- अरबी समुद्र 

----------------------------

(६४) समुद्राच्या पाण्यापासून काय तयार करतात ?

उत्तर -- मीठ

----------------------------

(६५) जेथे मीठ तयार करतात, त्या जागेला काय म्हणतात ?

उत्तर -- मिठागर 

----------------------------

(६६) आंब्याच्या बीला काय म्हणतात ?

उत्तर -- कोय 

----------------------------

(६७) आकाशाचा रंग कोणता आहे ?

उत्तर -- निळा

----------------------------

(६८) कच्च्या कैरीचा रंग कोणता ?

उत्तर -- हिरवा

----------------------------

(६९) कावळा कोणत्या रंगाचा असतो ?

उत्तर -- काळा 

----------------------------

(७०) पिकलेल्या केळ्याचा रंग कोणता ?

उत्तर -- पिवळा 

---------------------------------

(७१) वाघिणीच्या पिल्लाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- बच्चा / बछडा

---------------------------------

(७२) मधमाश्यांच्या घराला काय म्हणतात ?

उत्तर -- पोळे

---------------------------------

(७३) फुलांच्या समूहाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- गुच्छ

---------------------------------

(७४) पक्ष्यांच्या समूहाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- थवा

---------------------------------

(७५)  गाईच्या पिल्लाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- वासरू

---------------------------------

(७६) बैलाच्या मादीला काय म्हणतात ?

उत्तर -- गाय

---------------------------------

(७७) कोकिळेने केलेला आवाज कोणता ?

उत्तर --  कुहूकुहू

---------------------------------

(७८) आवळ्याची चव कशी असते ?

उत्तर -- तुरट

---------------------------------

(७९)  लिंबाची चव कशी असते ?

उत्तर -- आंबट

----------------------------

(८०) भारतातील पहिली महिला राष्ट्रपती कोण ?

उत्तर -- प्रतिभाताई पाटील 

----------------------------

(८१) डॉ. आंबेडकरांचे पूर्ण नाव सांगा.

उत्तर -- भिमराव रामजी आंबेडकर 

----------------------------

(८२) भारताचे पहिले पंतप्रधान कोण होते ?

उत्तर -- पंडित जवाहरलाल नेहरू

----------------------------

(८३) भारताचे पहिले राष्ट्रपती कोण होते ?

उत्तर -- डॉ. राजेंद्र प्रसाद

----------------------------

(८४)भारताचे सर्वोच्च न्यायालयात कोठे आहे ?

उत्तर -- दिल्ली

----------------------------

(८५) आपले राष्ट्रगीत कोणी लिहिले ?

उत्तर -- रविंद्रनाथ टागोर

----------------------------

(८६) ' जय जवान जय किसान ' ही घोषणा कोणी दिली ?

उत्तर -- लाल बहादूर शास्त्री 

----------------------------

(८७) ' शिका आणि संघटित व्हा, संदेश कोणी दिला ?

उत्तर -- डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर 

----------------------------

(८८) ' नेताजी '  असे कोणाला संबोधतात ?

उत्तर -- सुभाषचंद्र बोस 

----------------------------

(८९) ' चाचा / पंडित ' असे कोणाला संबोधतात ?

उत्तर -- जवाहरलाल नेहरू 

----------------------------

(९०) ' लोहपुरुष / सरदार ' असे कोणाला संबोधतात ?

उत्तर -- वल्लभभाई पटेल

----------------------------

(९१) ' राष्ट्रपिता / महात्मा ' असे कोणाला संबोधतात ?

उत्तर -- मोहनदास करमचंद गांधी

----------------------------

(९२)  ' स्वातंत्र्यवीर ' असे कोणाला संबोधतात ?

उत्तर -- विनायक दामोदर सावरकर 

----------------------------

(९३) ' लोकमान्य ' असे कोणाला संबोधतात ?

उत्तर -- बाळ गंगाधर टिळक

----------------------------

(९४) आठवड्याचे वार किती ?

उत्तर -- सात 

----------------------------     

(९५) १  मिनिट म्हणजे किती सेकंद ?

उत्तर -- ६० सेकंद

-----------------------------

(९६)  १ तास म्हणजे किती मिनिटे ?

उत्तर -- ६० मिनिटे

-----------------------------

(९७) १ महिना म्हणजे किती दिवस ?

उत्तर -- ३० / ३१ दिवस 

-----------------------------

(९८) डिसेंबर महिन्याचे किती दिवस असतात ?

उत्तर -- ३१ दिवस 

-----------------------------

(९९) १  डझन केळी म्हणजे किती केळी  ?

उत्तर  -- १२ केळी 

----------------------------

(१००) १ मिनिट म्हणजे किती सेकंद ?

उत्तर -- ६० सेकंद

----------------------

(१०१) १ तास म्हणजे किती मिनिट ?

उत्तर -- ६०  मिनिटे

---------------------

(१०२) १  दिवस म्हणजे किती तास ?

उत्तर -- २४ तास

-----------------------

(१०३) १ आठवडा म्हणजे किती दिवस ?

उत्तर -- ७  दिवस

----------------------

(१०४) १ वर्ष म्हणजे किती दिवस ?

उत्तर -- ३६५ / ३६६  दिवस

----------------------

(१०५) १ वर्ष म्हणजे किती महिने ?

उत्तर -- १२ महिने

--------------------

(१०६) १  लीटर म्हणजे किती मिलीलीटर ?

उत्तर -- १०००  मिलीलीटर

-----------------------

(१०७) १  किलोग्रॅम म्हणजे किती ग्रॅम ?

उत्तर -- १००० ग्रॅम 

----------------------

(१०८) १  मीटर म्हणजे किती सेंटीमीटर ?

उत्तर -- १००  सेंटीमीटर

-------------------------

(१०९) १ किलोमीटर म्हणजे किती मीटर ?

उत्तर -- १०००  मीटर

---------------------------

(११०) १ क्विंटल म्हणजे किती किलोग्रॅम ?

उत्तर -- १००  किलोग्रॅम

--------------------------

(१११ ) १ टन म्हणजे किती किलोग्रॅम ?

उत्तर -- १०००  किलोग्रॅम

-------------------------

(११२) १ तोळा म्हणजे किती ग्रॅम ?

उत्तर -- १०  ग्रॅम

----------------------

(११३) १ डझन म्हणजे किती वस्तू / नग ?

उत्तर -- १२ वस्तू

---------------------

(११४) १ दस्ता कागद म्हणजे किती कागद ?

उत्तर -- २४ कागद

------------------------

(११५) १ रीम कागद म्हणजे किती कागद ?

उत्तर -- ४८० कागद

----------------------

(११६) १ फूट म्हणजे किती इंच ?

उत्तर -- १२  इंच

----------------------

(११७) त्रिकोणाला किती बाजू असतात ?

उत्तर -- तीन

----------------------

(११८) आयताला किती बाजू असतात ?

उत्तर -- चार

--------------------------

(११९) चौरसाला किती बाजू असतात ?

उत्तर -- चार

--------------------------

(१२०) बी फळाच्या बाहेर असणारे कोणते फळ आहे ?

उत्तर -- काजू

----------------------------

(१२१) कल्पवृक्ष असे कोणत्या झाडाला म्हणतात ?

उत्तर -- नारळ ( माड )

----------------------------

(१२२) आपल्या राष्ट्रध्वजाच्या मध्यभागी कोणते चक्र आहे ?

उत्तर -- अशोकचक्र

----------------------------

(१२३)  महाराष्ट्राचे पहिले मुख्यमंत्री कोण होते ?

उत्तर --  यशवंतराव चव्हाण 

-----------------------------

(१२४)  महाराष्ट्राचे पहिले राज्यपाल कोण होते ?

उत्तर -- श्री. प्रकाश 

-----------------------------

 (१२५) साल्हेर शिखर कोणत्या जिल्ह्यात आहे ?

उत्तर -- नाशिक 

-----------------------------

(१२६) महाराष्ट्रातील पहिली मुलींची शाळा कोणती ?

उत्तर -- पुणे 

-----------------------------

(१२७) महाराष्ट्रातील पहिली शिक्षिका कोण ?

उत्तर -- सावित्रीबाई फुले 

-----------------------------

(१२८) महाराष्ट्रातील पहिली कापड गिरणी कोणती ?

उत्तर -- मुंबई 

-----------------------------

(१२९) महाराष्ट्रातील क्षेत्रफळाने सर्वांत मोठा जिल्हा कोणता ?

उत्तर -- अहमदनगर 

-----------------------------

(१३०) महाराष्ट्रातील क्षेत्रफळाने सर्वात लहान जिल्हा कोणता ?

उत्तर -- मुंबई शहर 

-----------------------------

(१३१) चंद्राच्या प्रकाशाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- चांदणे

------------------------------

(१३२) पोळा सणाला कोणत्या प्राण्याची पूजा करतात ?

उत्तर -- बैल 

------------------------------

(१३३) आपल्या राज्याचा राज्य खेळ कोणता आहे ?

उत्तर -- कबड्डी 

-----------------------------

(१३४) महाराष्ट्रातील सर्वाधिक लांबीची नदी कोणती ?

उत्तर -- गोदावरी 

----------------------------

(१३५) भारताचे कोणते राज्य सर्वात मोठ्या क्षेत्रफळाचे आहे ?

उत्तर -- राजस्थान 

----------------------------

(१३६)क्षेत्रफळानुसार भारतातील सगळ्यात लहान राज्य कोणते ?

उत्तर -- गोवा 

----------------------------

(१३७) ' अजिंठा आणि वेरुळ लेण्या ' कोणत्या जिल्ह्यात आहेत ?

उत्तर -- औरंगाबाद 

----------------------------

(१३८) फुग्यात काय भरलेले असते ?

उत्तर -- हवा 

===========================

लेखक /संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक)

जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा - जामनेपाडा

केंद्र - रोहोड, ता. साक्री जि. धुळे

९४२२७३६७७५  / ७७२१९४१४९६