(१) मुखातून निघणाऱ्या मूल ध्वनीला काय म्हणतात ?
उत्तर -- वर्ण
------------------
(२) ' औष्ठ स्वर ' कोणते आहेत ?
उत्तर -- उ, ऊ
-------------------
(३) भाषेचे स्पष्टीकरण करणा-या शास्त्राला .... म्हणतात.
उत्तर -- व्याकरण
--------------------------------------------
(४) अर्थपूर्ण अक्षर समूह म्हणजे काय ?
उत्तर -- शब्द
--------------------------------------------
(५) ' महाप्राण ' व्यंजन कोणते ?
उत्तर -- ह
--------------------------------------------
(६) आर्यन गटातील भाषा कोणत्या ?
उत्तर -- मराठी, हिंदी, संस्कृत, गुजराती
--------------------------------------------
(७) कंठ तालव्य वर्ण कोणते ?
उत्तर -- ए , ऐ
--------------------------------------------
(८) महाप्राण वर्ण कोणते ?
उत्तर -- ख, घ, झ, ठ, ड, थ, द्, फ, भ, श, ष, स, ह.
--------------------------------------------
(९) मूळ मराठी वर्णमालेत एकूण वर्णांची संख्या किती होती ?
उत्तर -- ४८
--------------------------------------------
(१०) शासन निर्णय २०२२ नुसार महाराष्ट्र शासनाने स्वीकारलेल्या वर्णमालेमध्ये किती वर्ण आहेत ?
उत्तर -- ५२
--------------------------------------------
(११) नवीन सुधारित वर्णमालेमध्ये स्वर किती आहेत ?
उत्तर -- १४
--------------------------------------------
(१२) नवीन सुधारित वर्णमालेमध्ये स्वरादी किती आहेत ?
उत्तर -- २
--------------------------------------------
(१३) नवीन सुधारित वर्णमालेमध्ये व्यंजने किती आहेत ?
उत्तर -- ३४
--------------------------------------------
(१४) नवीन सुधारित वर्णमालेमध्ये विशेष संयुक्त व्यंजने किती आहेत ?
उत्तर -- २
--------------------------------------------
(१५) मराठी भाषेतील पहिला शिलालेख कोठे आढळला ?
उत्तर -- कर्नाटक
--------------------------------------------
(१६) श् , ष्, स् या वर्णांना काय म्हणतात ?
उत्तर -- उष्मे
--------------------------------------------
(१७) ज्या वर्णाचा उच्चार नाटकाद्वारे होतो त्यांना काय म्हणतात ?
उत्तर -- अनुनासिके
--------------------------------------------
(१८) कोणत्या भाषेला अभिजात भाषेचा दर्जा देण्यात आला नाही ?
उत्तर -- मराठी
--------------------------------------------
(१९) स्वरादी वर्ण कोणते आहेत ?
उत्तर -- अं, अ:
--------------------------------------------
(२०) -हस्व स्वर कोणते आहेत ?
उत्तर -- अ, इ, उ, ऋ, लृ.
--------------------------------------------
(२१) प् , फ् , ब् , भ् , म् हे कोणते वर्ण आहेत ?
उत्तर -- ओष्ठय वर्ण
--------------------------------------------
(२२) दंत्य वर्ण कोणते आहेत ?
उत्तर -- लृ , त् , थ् , द् , ध् , न्, ल् , स्
--------------------------------------------
(२३) व्यंजनांना अक्षरात येण्यासाठी काय करावे ?
उत्तर -- व्यंजन व स्वर यांचे एकत्रीकरण
--------------------------------------------
(२४) संयुक्त स्वर कोणते आहेत ?
उत्तर -- ए, ऐ, ओ, औ
--------------------------------------------
(२५)) ज्या वर्णाचा उच्चार स्पष्ट करण्यासाठी स्वरांचे सहाय्य घ्यावे लागते त्यांना काय म्हणतात ?
उत्तर -- व्यंजन
--------------------------------------------
(२६) ज्या अक्षरात दोन किंवा अधिक व्यंजने प्रथम एकत्र येऊन शेवटी त्यात एक स्वर मिसळतो त्यासा .... म्हणतात.
उत्तर -- जोडाक्षर
--------------------------------------------
(२७) ' क्ष ' व ' ज्ञ 'यांचा समावेश वर्णमालेच्या तक्त्यात काय म्हणून केला जातो ?
उत्तर -- विशेष संयुक्त व्यंजन
--------------------------------------------
(२८) खालच्या व वरच्या ओठाचा उपयोग करून जे वर्ण आपण उच्चारतो त्यांना ..... वर्ण म्हणतात.
उत्तर -- ओष्ठय ( उ, ऊ, प्, फ्, ब्, भ्, म् )
--------------------------------------------
(२९) मराठी व्याकरणात वर्णमालेत एकूण किती स्वर आहेत ?
उत्तर -- १४
--------------------------------------------
(३०) मराठी भाषा लेखनासाठी कोणत्या लिपीचा वापर करतात ?
उत्तर -- देवनागरी
--------------------------------------------
(३१) देवनागरी लिपी असणाऱ्या भाषा कोणत्या ?
उत्तर -- मराठी, गुजराती, हिंदी, संस्कृत.
--------------------------------------------
(३२) उच्चारण स्थान एकच असणा-या स्वरांना काय म्हणतात ?
उत्तर -- सजातीय स्वर
--------------------------------------------
(३३) ऋ हा स्वर कोणत्या प्रकारचा आहे ?
उत्तर -- मुर्धव्य
--------------------------------------------
(३४) तोंडावाटे निघणाऱ्या मूलध्वनींना काय म्हणतात ?
उत्तर -- वर्ण
--------------------------------------------
(३५) ज्या वर्णाचा स्वतंत्रपणे उच्चार करता येतो, त्यांना काय म्हणतात ?
उत्तर -- स्वर
--------------------------------------------
(३६) चौदाखडी कशी तयार होते ?
उत्तर -- व्यंजनांत चौदा स्वर मिसळून
--------------------------------------------
(३७) मराठी भाषेत ' क्ष ' व ' ज्ञ ' ही ..... आहेत.
उत्तर -- जोडाक्षरे
--------------------------------------------
(३८) इ, ए हे ...... स्वर आहेत.
उत्तर -- विजातीय
--------------------------------------------
(३९) इंग्रजीतून मराठीत आलेली इंग्रजी स्वरांची जोडी कोणती ?
उत्तर -- अॅ, ऑ
--------------------------------------------
(४०) मराठी वर्णमालेत एकूण किती वर्ण महाप्राण म्हणून मानले जातात ?
उत्तर -- १४
--------------------------------------------
(४१) -हस्व स्वरांचा उच्चार कसा असतो ?
उत्तर -- कमी लांबीचा
--------------------------------------------
(४२) संयुक्त स्वर हे ....... असतात.
उत्तर -- दीर्घ उच्चाराने
--------------------------------------------
(४३) शब्दांच्या एकूण किती जाती आहेत ?
उत्तर -- ८ ( आठ )
--------------------------------------------
(४४) मराठीमध्ये लिंगाचे मुख्य प्रकार किती ?
उत्तर -- तीन
--------------------------------------------
(४५) मराठीत किती वचन आहेत ?
उत्तर -- २ ( दोन )
--------------------------------------------
(४६) काळाचे मुख्य प्रकार किती ?
उत्तर -- ३ ( तीन )
==========================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक)
जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा - जामनेपाडा
केंद्र - रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे
९४२२७३६७७५ / ७७२१९४१४९६
