भाषिक कोडे ( ओळखा पाहू मी कोण ? )

(१) डोक्यावर तुरा छान 

    राष्ट्रीय पक्षांचा मला मान !

   ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर -- मोर 

-----------------

(२) मी उमलते दलदल चिखलात,

      राष्ट्रीय फुलाचा मिळे मान भारतात.

      ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर --  कमळ 

---------------

(३) उंचच उंच माझी मान,

 झाडाच्या शेंड्यांची मी पाने खातो छान !

     ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर -- जिराफ 

--------------

(४) बत्तीस जणांना ठेवते गुपचूप ,

     स्वतः बोलते खूपच खूप !

     ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर -- जीभ 

-------------------------------------

(५) सर्वात मोठे माझे पान,

     पंगतीमध्ये मजला मान !

     ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर -- केळीचे पान 

------------------------------------

(६) चिव चिव करिते गुजगोष्टी ,

      खट्याळ आहे ही मोठी  !

     ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर --  चिमणी 

---------------------------------------

(७) म्हणतात मला फळांचा राजा,

      खाल्ल्यावर वाटते मज्जाच मजा !

      ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर -- आंबा 

--------------------------------------

(८) वाघाची ही मावशी ,

      चोरून पिते दूध कशी  !

      ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर -- मांजर 

-------------------------------------

(९) चाक फिरवतो गरागरा ,

     मडकी करतो भराभरा  !

    ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर --  कुंभार 

------------------------------------

(१०)  पत्ता शोधतो, पत्र वाटतो,

         सकाळ असो की संध्याकाळ .

         ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर -- पोस्टमन 

-------------------------------------

(११) लाकूड कापतो, लाकूड तासतो

        औत,  गाडी करून देतो

        ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर -- सुतार

----------------------------------

(१२) एका पासूनी बारा इतकी असते याची धाव

       भिंतीवरती, हाती शोभे आठवते का नाव?

       ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर -- घड्याळ

----------------------------------

(१३) सोने घेतो, चांदी घेतो,

       दागदागिने करून देतो

      ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर -- सोनार

------------------------------------

(१४) म्हणतात मला फळांचा राजा

       खाल्ल्यावर वाटते मज्जाच मजा

        ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर -- आंबा

-------------------------------------

(१५) सुपासारखे माझे कान

        शेपूट आहे फार लहान

       ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर -- हत्ती

-------------------------------------

(१६) इटुकलं पिटुकलं दाराला लटकलं

    चावी शिरता पोटात, पटकन उघडलं

        ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर -- कुलूप

--------------------------------------

(१७) मी आहे जंगलाचा राजा,

       चाल तर ऐटबाज,

       आयाळ माझी शान, 

        चटकन तू जाण !

      ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर --  सिंह 

------------------------------------------

(१८) दरवर्षी बदलतो पाने, 

        पारंब्यांवर मुले खेळती, 

         पक्षांना देतो आधार, 

        धरतो तुम्हावर छाया.

       ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर -- वडाचे झाड 

------------------------------------------

(१९) शेताची, घराची करतो राखण, 

        प्रामाणिक म्हणून माझी शान, 

        वास, आवाजावरून ओळखतो,

        मिश्राहार घेतो

        ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर -- कुत्रा 

------------------------------------------

(२०) नाही दिसत डोळ्यांना, 

         नाही लागत हाताला !

         आहे आजूबाजूला सर्वत्र, 

         ओळखा पाहू मला.

उत्तर -- हवा 

------------------------------------------

(२१) नाहीत पाय, नाहीत हात,

        तरी पळतो वेगाने 

        पाहून मजला भितात लोक, 

       ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर -- साप 

~~~~~~~~~~~~~~~~~~

(२२) जमिनीवर असतो, 

         पाण्यातही राहतो,

        डराव डराव ओरडतो, 

        ओळखा पाहू मी कोण ? 

उत्तर : बेडूक.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

(२३) रंग माझा काळा

        गोड माझा गळा

       कुहूकुहू गाणे माझे 

       ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर -- कोकिळ

~~~~~~~~~~~~~~

(२४) सुपासारखे माझे कान, 

      शेपूट आहे फार लहान

     पाने, ऊस माझे जेवण, 

     ओळखा पाहू मी कोण ? 

उत्तर : हत्ती.

~~~~~~~~~~~~~~

(२५) उंचाडी मान, फत्ताडे पाय

        वाकडी पाठ, डुगडुग जाय 

       तुडवीत जातो वाळवंट

       ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर : उंट.

~~~~~~~~~~~~~~~

(२६) हिरवे हिरवे अंग माझे

        लाल लाल चोच माझी

        विठू विठू बोल माझे 

       ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर -- पोपट

~~~~~~~~~~~~~~~

(२७) मला म्हणतात मनीमाऊ 

         शरीर माझे मऊ मऊ

         मी करते म्यँव म्यँव 

         ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर --  मांजर

~~~~~~~~~~~~~~~

(२८) कात नाही, चुना नाही,

        तोंड कसे रंगले ? 

        पाऊस नाही, पाणी नाही,

        रान कसे हिरवे?

       ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर : पोपट.

~~~~~~~~~~~~~~~

(२९) लांब चोच, लांब मान.

       पांढरा रंग , लावतो ध्यान

      ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर : बगळा.

~~~~~~~~~~~~~~~

(३०) समुद्रकिनारी राहतो,

उंच उंच वाढतो,

शुभकार्यात माझ्या फळाला

फारच मान मिळतो.

मी कोण ?

उत्तर -- नारळाचे झाड

~~~~~~~~~~~~~~~

(३१)झाडावर राहतो,

वसंतात गातो,

काळा जरी मी

आनंद पसरवतो.

मी कोण ?

उत्तर -- कोकीळ

~~~~~~~~~~~~~~~~

(३२) डोंगरावरून येते,

सदैव धावते,

शेते आणि माणसांना

उपयोगी पडते.

मी कोण ?

उत्तर -- नदी

~~~~~~~~~~~~~~~~~~

(३३)माझ्या पानांचे तोरण करतात,

फुलांना 'मोहोर' म्हणतात,

सुमधुर फळांची सर्वच

वाहव्वा करतात.

मी कोण ?

उत्तर -- आंब्याचे झाड

~~~~~~~~~~~~~~~~~~

(३४) झाडांना मी आधार देतो. 

क्षार व पाणी शोषून घेतो. 

त्यांना खोडाकडे मी पाठवतो. 

ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर -- मूळ 

~~~~~~~~~~~~~~~~~~

(३५) वनस्पतींना देतो आकार 

पानाफुलांना देतो आधार 

सर्वांना पोहचवितो पाणी व क्षार 

ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर -- खोड 

~~~~~~~~~~~~~~~~~

(३६) रंग माझा हिरवा हिरवा 

माझ्यात आहेत हिरवे कण 

करतो तयार वनस्पतींचे अन्न 

ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर -- पान 

~~~~~~~~~~~~~~~~~~

(३७) त-हेत-हेचे रंग मजेचे 

वेगवेगळ्या आकाराचे आणि सुगंधाचे 

म्हणून देवालाही आवडतो आम्ही 

फळांना जन्म देतो आम्ही 

ओळखा पाहू आम्ही कोण ?

उत्तर -- फूल 

~~~~~~~~~~~~~~~~~~

(३८) मी काळा, पिवळा कीटक आहे. 

मी मध गोळा करते. तुम्ही मला त्रास दिलात, 

तर मी तुम्हांला दंश करीन.

ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर -- मधमाशी 

~~~~~~~~~~~~~~~~~

(३९) आहोत आम्ही शेजारी, 

भेट नाही संसारी . 

रंग विविधता दाखवतो, 

निसर्ग तुम्हा दावितो.

ओळखा पाहू कोण ?

उत्तर --- डोळे 

~~~~~~~~~~~~~~~~~

(४०) सुगंध येता मन बहरते, 

दुर्गंधीने मी होतो नाराज. 

फळ - फुलांची आवड मजला, 

वासाची मी करतो पारख.

ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर -- नाक 

~~~~~~~~~~~~~~~~~

(४१) इवली इवली छान सोनुली, 

कडू, आंबट, गोड, तिखट, सांगे तुम्हां 

ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर -- जीभ 

----------------------------------------

(४२) तुरुतुरू पळते

     शेंगा मी खाते 

     राहते मी झाडावर 

     तीन पट्टे पाठीवर

     ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर --- खार 

----------------------

(४३) जोरात पळतो 

     पाने मी खातो 

    पोटात माझ्या कस्तुरी 

    पांढरे ठिपके अंगावरी

    ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर --- हरीण 

-------------------------

(४४) उंच माझी भरारी 

     रुबाब माझा भारी 

    पक्ष्यांचा मी राजा 

    नागाला देतो मी सजा

     ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर --- गरूड

------------------------------

(४५) मी करतो हुपहूप 

     शेपटीला माझ्या शेरभर तूप 

    झाडावरून उड्या मारतो 

    पेरू आणि केळी खातो

     ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर --- माकड 

------------------------------------

(४६) माझा नुसता चिवचिवाट 

     पिले माझी पहातात वाट 

    धान्य माझ्या आवडीचे 

    चोचीने टिपून खायचे

    ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर --- चिमणी 

---------------------------------

(४७) मी जंगलाचा राजा 

     माझ्याबरोबर करू नका मजा 

     ऐकता माझी डरकाळी 

     सुरू होते पळापळी

     ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर --- सिंह 

------------------------------------

(४८) कावऽ कावऽ करीतो 

    पाहुण्यांची चाहूल देतो 

    चिऊताई म्हणे मला चोर 

    रंग माझा काळाभोर

    ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर --- कावळा 

------------------------------------

(४९) मला म्हणतात मनीमाऊ 

     शरीर माझे मऊ मऊ 

     मी करते दूध फस्त 

     म्यँव म्यँव करते मस्त

     ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर --- मांजर

------------------------------------

(५०) रंग माझा काळा

      गोड माझा गळा 

     कुहुकुहू गाणे माझे 

     स्वर नांदे चहूकडे

      ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर --- कोकीळ 

------------------------------------

(५१) मी आहे इमानदार 

      ‌ मला म्हणतात राखणदार 

      भूऽ भूऽ भुंकतो 

     ‌‌ मालकावर जीव लावतो

      ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर --- कुत्रा 

------------------------------------

(५२) लाल लाल माझा तुरा 

       पळतो नुसतो भराभरा 

       रंगीबेरंगी रंग माझा 

      कुकुचकू कुकूचकू ओरडणारा

      ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर --- कोंबडा 

------------------------------------

(५३) चालण्याचा रुबाब फार 

       पाठीवर माझ्या मदार 

       मी आहे उंच खूप 

      वाळवंटासाठी अनुरूप

     ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर --- उंट 

------------------------------------

(५४) विठू विठू बोल माझे 

        मिरची पेरू आवडीचे 

       हिरवे हिरवे अंग माझे 

      लाल चुटूक चोचीचे

      ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर --- पोपट 

------------------------------------

(५५) कापसासारखे अंग अन् 

       लाल डोळ्यातून बघतो 

      गवत, गाजर खातो अन् 

      तुरूतुरू गवतावर धावतो

     ‌ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर --- ससा 

------------------------------------

(५६) पाऊस मला खूप आवडतो 

        पिसारा फुलवून मी नाचतो 

       मी नाचतो आंब्याच्या वनात 

       रंगून जाल मला पहात

      ओळखा पाहू मी कोण ?

उत्तर --- मोर 

==========================

संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )

       जिल्हा परिषद प्रा. शाळा - गरताड(गावठाण)

      केंद्र - रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे

    ९४२२७३६७७५  / ७७२१९४१४९६

समानार्थी शब्द ( मराठी भाषा )

अग्नी ------ आग 

दुनिया ----- जग 

पक्षी -------- खग 

बगिचा ------ बाग 

जंगल ------ वन 

आकाश ----- गगन 

आयुष्य ------ जीवन 

फूल --------- सुमन 

भूमी ---------- जमीन 

डोळे ---------- नयन 

दिवस --------- दिन 

संपत्ती --------- धन 

आहार ------- भोजन 

आई ------ माय 

रात्र ------ रात 

मित्र ------ दोस्त 

शेवट ----- अंत 

दंत ------- दात 

अंग ------ शरीर 

ओझे ------ भार 

दूध -------- क्षीर 

काळोख --- अंधार 

देऊळ ------- मंदिर 

नगर -------- शहर 

समुद्र -------- सागर 

छान --------- सुंदर 

चतुर -------- हुशार 

देव --------- ईश्वर 

डोके ------- शिर 

वडील ------ बाप 

सर्प --------- साप 

गंध -------- वास 

किल्ला ------ गड 

वृक्ष ---------- झाड 

गार --------- थंड 

चेहरा ------- तोंड 

पाणी ------- जल 

तळे ------ तलाव 

वर्षा ------ पाऊस 

शिकारी ----- पारधी 

झेंडा -------- ध्वज

जनता ------ लोक 

बंधू --------- भाऊ 

मनुष्य ------- माणूस 

मुलगा -------- पुत्र 

मुलगी ------- कन्या 

मूषक -------- उंदीर 

नवरा --------- पती 

वारा --------- वायू 

शक्ती ------- ताकद 

बाण --------- तीर 

शिक्षक ------- गुरूजी 

स्वच्छ  -------- साफ 

साथ ---------- सोबत 

सुर्य ----------- रवी 

स्त्री ----------- महिला 

क्षमा ---------- माफी 

क्रीडा --------- खेळ 

कपाळ -------- निढळ 

चंद्र ------------ सुधाकर 

पोपट --------- राघू 

नदी ---------- सरिता 

काळजी ------- चिंता 

पान ------------ पर्ण 

भांडण ---------- तंटा 

वस्त्र ------------- कापड 

सोने ------------- सुवर्ण 

मासा ------------- मीन 

होडी ------------ नाव 

वीज ----------- बिजली 

=============================

संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )

जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा - गरताड (गावठाण)

केंद्र -- रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे 

९४२२७३६७७५ / ७७२१९४१४९६

२२१ सामान्यज्ञान प्रश्नावली

(१) फुलांचा राजा कोणाला म्हणतात ?

उत्तर -- गुलाब 

----------------------

(२) इंद्रधनुष्यात किती रंग असतात ?

उत्तर -- सात

-----------------------

(३) पक्ष्यांचा राजा कोणाला म्हणतात ?

उत्तर -- गरूड

--------------------------------

(४) आकाशाचा रंग कोणता आहे ?

उत्तर -- निळा

--------------------------------

(५) प्राण्यांचा राजा कोणाला म्हणतात ?

उत्तर -- सिंह

--------------------------------

(६) महाराष्ट्रात किती जिल्हे आहेत ?

उत्तर -- ३६

--------------------------------

(७) आपले राष्ट्रगीत कोणते ?

उत्तर -- जनगणमन

--------------------------------

(८) आपला राष्ट्रध्वज कोणता ?

उत्तर -- तिरंगा

--------------------------------

(९) आपले राष्ट्रीय फूल कोणते ?

उत्तर -- कमळ

--------------------------------

(१०) आपले राष्ट्रीय फळ कोणते ?

उत्तर -- आंबा 

--------------------------------

(११) आपला राष्ट्रीय पक्षी कोणता ?

उत्तर -- मोर

--------------------------------

(१२) आपला राष्ट्रीय प्राणी कोणता ?

उत्तर -- वाघ

--------------------------------

(१३) आपला राष्ट्रीय खेळ कोणता ?

उत्तर -- हाॅकी 

--------------------------------

(१४) महाराष्ट्राचा राज्यप्राणी कोणता ?

उत्तर -- शेकरू ( मोठी खार )

--------------------------------

(१५) महाराष्ट्राचा राज्य पक्षी कोणता ?

उत्तर -- हरियाल

--------------------------------

(१६) महाराष्ट्राचा राज्यफूल कोणता ?

उत्तर -- जारूळ 

--------------------------------

(१७) महाराष्ट्राची राजधानी कोणती ?

उत्तर -- मुंबई

--------------------------------

(१८) आंब्याच्या बीला काय म्हणतात ?

उत्तर -- कोय

--------------------------------

(१९) चिंचेच्या बीला काय म्हणतात ?

उत्तर -- चिंचोका

--------------------------------

(२०) चिंचेची चव कशी असते ?

उत्तर -- आंबट

--------------------------------

(२१) कच्च्या कैरीचा रंग कोणता ?

उत्तर -- हिरवा

--------------------------------

(२२) गायीच्या पिल्लाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- वासरू 

--------------------------------

(२३) लिंबाची चव कशी असते ?

उत्तर -- आंबट 

--------------------------------

(२४) आपल्या देशाचे नाव काय ?

उत्तर -- भारत

--------------------------------

(२५) मुख्य दिशा किती ?

उत्तर -- चार

--------------------------------

(२६) महाराष्ट्र राज्याची राजभाषा कोणती ?

उत्तर -- मराठी

--------------------------------

(२७) आपण कोणत्या राज्यात राहतो ?

उत्तर -- महाराष्ट्र

--------------------------------

(२८) आपल्या देशाची राजधानी कोणती ?

उत्तर -- दिल्ली

--------------------------------

(२९) पारंब्या कोणत्या झाडाला असतात ?

उत्तर -- वड 

--------------------------------

(३०) जगातील सर्वांत उंच प्राणी कोणता ?

उत्तर -- जिराफ

--------------------------------

(३१) हत्तीच्या नाकाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- सोंड

--------------------------------

(३२) रक्ताचे रंग कसे असते ?

उत्तर -- लाल

--------------------------------

(३३) मिठाची चव कशी असते ?

उत्तर -- खारट

--------------------------------

(३४) मानवी रक्ताची चव कशी असते ?

उत्तर -- खारट 

--------------------------------

(३५) आकाराने सर्वात मोठा पक्षी कोणता ?

उत्तर -- शहामृग

--------------------------------

(३६) विमान चालकाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- पायलट

--------------------------------

(३७) कारल्याची चव कशी असते ?

उत्तर -- कडू 

--------------------------------

(३८) आवळ्याची चव कशी असते ?

उत्तर -- तुरट

--------------------------------

(३९) समुद्राच्या पाण्याची चव कशी असते ?

उत्तर  -- खारट 

--------------------------------

(४०) एका आठवड्याचे दिवस किती ?

उत्तर -- सात 

--------------------------------

(४१) एका वर्षात किती महिने असतात ?

उत्तर -- बारा

--------------------------------

(४२) वडिलांच्या वडिलांना काय म्हणतात ?

उत्तर -- आजोबा

--------------------------------

(४३) वडिलांच्या आईला काय म्हणतात ?

उत्तर -- आजी 

--------------------------------

(४४) आईच्या वडिलांना काय म्हणतात ?

उत्तर -- आजोबा

--------------------------------

(४५) आईच्या आईला काय म्हणतात ?

उत्तर -- आजी 

--------------------------------

(४६) वनस्पतीचे मुख्य अवयव किती ?

उत्तर -- पाच

--------------------------------

(४७) वनस्पतीची मुळे कोठे असतात ?

उत्तर -- जमिनीत

--------------------------------

(४८) बगळ्याचा रंग कसा असतो ?

उत्तर -- पांढरा 

--------------------------------

(४९) कोळी या किड्याला किती पाय असतात ?

उत्तर -- आठ

--------------------------------

(५०) झुरळाला किती पाय असतात ?

उत्तर -- सहा 

--------------------------------

(५१) सापाला किती पाय असतात ?

उत्तर -- पाय नसतात 

--------------------------------

(५२)  कोंबडीच्या घराला काय म्हणतात ?

उत्तर -- खुराडे 

--------------------------------

(५३) विमाने जेथे थांबतात, त्या जागेला काय म्हणतात ?

उत्तर -- विमानतळ

--------------------------------

(५४) पाणी गोठवून त्यापासून काय बनवतात ?

उत्तर -- बर्फ

--------------------------------

(५५) उपदिशा किती आहेत ?

उत्तर -- चार 

--------------------------------

(५६) सूर्य कोणत्या दिशेला उगवतो ?

उत्तर -- पूर्व 

--------------------------------

(५७) सूर्य कोणत्या दिशेला मावळतो ?

उत्तर -- पश्चिम 

--------------------------------

(५८) पूर्व दिशेच्या समोर कोणती दिशा येते ?

उत्तर -- पश्चिम

--------------------------------

(५९) दक्षिण दिशेच्या समोर कोणती दिशा येते ?

उत्तर -- उत्तर 

--------------------------------

(६०) पृथ्वीचा आकार कसा आहे ?

उत्तर -- गोल 

--------------------------------

(६१) चंद्राच्या प्रकाशाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- चांदणे 

--------------------------------

(६२) पूर्व व उत्तर यांमधील दिशा कोणती ?

उत्तर -- ईशान्य

--------------------------------

(६३) पूर्व व दक्षिण यांमधील दिशा कोणती ?

उत्तर -- आग्नेय

--------------------------------

(६४) दक्षिण व पश्चिम यांमधील दिशा कोणती ?

उत्तर -- नैऋत्य

--------------------------------

(६५) पश्चिम व उत्तर यांमधील दिशा कोणती ?

उत्तर -- वायव्य 

--------------------------------

(६६) नदीच्या काठांना काय म्हणतात ?

उत्तर -- तीर / थडी 

--------------------------------

(६७) फणसाच्या बीला काय म्हणतात ?

उत्तर -- आठळी

---------------------------------

(६८) कापसाच्या बीला काय म्हणतात ?

उत्तर -- सरकी 

---------------------------------

(६९) कोणता पक्षी झाडाचे लाकूड कोरून घर बांधतो ?

उत्तर -- सुतारपक्षी

---------------------------------

(७०) कोणत्या प्राण्याला जंगलाचा राजा म्हणतात ?

उत्तर -- सिंह 

---------------------------------

(७१) कोणत्या प्राण्याला वाळवंटातील जहाज म्हणतात ?

उत्तर -- उंट 

---------------------------------

(७२) घरात जळमटे करणारा प्राणी कोणता ?

उत्तर -- कोळी

-------------------------------

(७३) घराची राखण करणारा प्राणी कोणता ?

उत्तर -- कुत्रा

-------------------------------

(७४) पंख असणारा पण पिल्लांना दूध पाजणारा प्राणी कोणता ?

उत्तर -- वटवाघूळ

-------------------------------

(७५) मुख्य ऋतू किती ?

उत्तर -- तीन 

------------------------------

(७६) सरडा या प्राण्याला किती पाय असतात ?

उत्तर -- चार

-------------------------------

(७७) बेडकाला किती पाय असतात ?

उत्तर -- चार

------------------------------

(७८) मुंगी या किटकाला किती पाय असतात ?

उत्तर -- सहा

-------------------------------

(७९) वेगाने धावणारा पक्षी कोणता ?

उत्तर -- शहामृग

---------------------------------

(८०) घरमाशी या किटकाला किती पाय असतात ?

उत्तर -- सहा

-------------------------------

(८१) माशाला किती पाय असतात ?

उत्तर -- पाय नसतात.

--------------------------------

(८२) आंबा या फळात किती बिया असतात ?

उत्तर -- एक बी

--------------------------------

(८३) पेरू या फळात किती बिया असतात ?

उत्तर -- अनेक बिया

--------------------------------

(८४)  जांभूळ या फळात किती बिया असतात ?

उत्तर -- एक बी

-------------------------------

(८५) सिताफळात किती बिया असतात ?

उत्तर -- अनेक बिया

------------------------------

(८६) आवळा या फळात किती बिया असतात ?

उत्तर -- एक बी

---------------------------------

(८७) एका दिवसाचे किती तास असतात ?

उत्तर -- २४ तास

-------------------------------

(८८) पिकलेल्या केळ्यांचा रंग कोणता ?

उत्तर -- पिवळा

--------------------------------

(८९) जेथे मीठ बनवतात त्या जागेस काय म्हणतात ?

उत्तर -- मिठागर 

--------------------------------

(९०) मासळी कशाला म्हणतात ?

उत्तर -- माशांना ( मासा )

--------------------------------

(९१) सजीवांचे दोन गट कोणते ?

उत्तर -- प्राणी व वनस्पती 

--------------------------------

(९२) एका वर्षाचे दिवस किती असतात ?

उत्तर -- ३६५

--------------------------------

(९३) एक दिवस म्हणजे किती तास ?

उत्तर -- २४ तास 

--------------------------------

(९४) कोणत्या रात्री चंद्राचा प्रकाशित भाग अजिबात दिसत नाही ?

उत्तर -- अमावास्या 

--------------------------------

(९५)  समुद्राच्या पाण्यापासून काय तयार करतात ?

उत्तर -- मीठ 

--------------------------------

(९६) पौर्णिमेच्या रात्री आकाशात चंद्र पूर्ण ...... दिसतो.

उत्तर -- वर्तुळाकार 

--------------------------------

(९७) पक्ष्यांच्या घराला काय म्हणतात ?

उत्तर -- घरटे

-----------------------------------

(९८) सिंहाच्या पिल्लास काय म्हणतात ?

उत्तर -- छावा

-----------------------------------

(९९) ' पाडस ' कोणाच्या पिल्लाला म्हणतात ?

उत्तर -- हरण

-----------------------------------

(१००) आंब्याच्या झाडांच्या समूहाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- राई

-----------------------------------

(१०१)  मधमाश्यांच्या घराला काय म्हणतात ?

उत्तर -- पोळे

-----------------------------------

(१०२) बकरीच्या पिल्लाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- करडू

-----------------------------------

(१०३) घोड्याच्या पिल्लाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- शिंगरू 

-----------------------------------

(१०४) वाघाच्या पिल्लाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- बच्चा / बछडा

-----------------------------------

(१०५) म्हशीच्या पिल्लाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- रेडकू

-----------------------------------

(१०६) पक्ष्यांच्या समूहाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- थवा

-----------------------------------

(१०७) बैलांच्या ओरडण्याला काय म्हणतात ?

उत्तर -- हंबरणे

-----------------------------------

(१०८) म्हशीच्या ओरडण्याला काय म्हणतात ?

उत्तर -- रेकणे

-----------------------------------

(१०९) फुलझाडांच्या समूहाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- ताटवा

-----------------------------------

(११०) फुलांच्या समूहाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- गुच्छ 

-----------------------------------

(१११) बांबूच्या समूहाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- बेट

-----------------------------------

(११२) घोड्याच्या घराला काय म्हणतात ?

उत्तर -- तबेला / पागा

-----------------------------------

(११३) कुत्र्याच्या पिल्लाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- पिल्लू

-----------------------------------

(११४)  वाघाच्या ओरडण्याला काय म्हणतात ?

उत्तर -- डरकाळी 

----------------------------------

(११५) तीळगुळ कोणत्या सणाला वाटतात ?

उत्तर -- मकरसंक्रांत 

----------------------------

(११६) बैलांची पूजा कोणत्या सणाला करतात ?

उत्तर -- पोळा 

----------------------------

(११७) बहिण आपल्या भावाच्या हातावर राखी कोणत्या सणाला बांधते ?

उत्तर -- रक्षाबंधन 

----------------------------

(११८) नाताळचा सण कोणत्या महिन्यात असतो ?

उत्तर -- डिसेंबर 

----------------------------

(११९) पक्ष्यांना किती पाय असतात ?

उत्तर -- दोन 

----------------------------

(१२०)कोणता पक्षी पिसारा फुलवून नाचतो ?

उत्तर -- मोर 

----------------------------

(१२१) लांब मानेचा प्राणी कोणता ?

उत्तर -- जिराफ 

----------------------------

(१२२) सर्वांत मोठ्या कानांचा प्राणी कोणता ?

उत्तर -- हत्ती 

----------------------------

(१२३) वाळवंटात राहणारा प्राणी कोणता ?

उत्तर -- उंट 

----------------------------

(१२४) झाडावर तुरूतुरू चढणारा प्राणी कोणता ?

उत्तर -- खार 

----------------------------

(१२५) लांब पिसे असलेला प्राणी कोणता ?

उत्तर -- मोर 

----------------------------

(१२६) गूळ कशापासून तयार होते ?

उत्तर -- ऊस 

----------------------------

(१२७) साखर कशापासून तयार होते ?

उत्तर -- ऊस 

----------------------------

(१२८) हरभ-याच्या पिठाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- बेसन 

----------------------------

(१२९) पोपटाचा रंग कसा असतो ?

उत्तर -- हिरवा 

--------------------------------

(१३०) मोराच्या मादीला काय म्हणतात ?

उत्तर -- लांडोर 

--------------------------------

(१३१) आकाशात चांदण्या केव्हा दिसतात ?

उत्तर -- रात्री 

--------------------------------

(१३२) चौकोनाला बाजू किती असतात ?

उत्तर -- चार

--------------------------------

(१३३) आयताला बाजू किती असतात ?

उत्तर -- चार

--------------------------------

(१३४) चौरसाला बाजू किती असतात ?

उत्तर -- चार

--------------------------------

(१३५) त्रिकोणाला बाजू किती असतात ?

उत्तर -- तीन

--------------------------------

(१३६) वर्तूळाचा आकार कसा असतो ?

उत्तर -- गोल

--------------------------------

(१३७) १ मीटर म्हणजे किती सेंटिमीटर ?

उत्तर -- १०० सेंटिमीटर

--------------------------------

(१३८)  १ किलोमीटर म्हणजे किती मीटर ?

उत्तर -- १००० मीटर

--------------------------------

(१३९) १ किलोग्रॅम म्हणजे किती ग्रॅम ?

उत्तर -- १००० ग्रॅम

--------------------------------

(१४०) १ लीटर म्हणजे किती मिलिलीटर ?

उत्तर -- १००० मिली

--------------------------------

(१४१) एक महिना म्हणजे किती दिवस ?

उत्तर -- ३० / ३१ दिवस 

--------------------------------

(१४२) २८ किंवा २९ दिवसांचा इंग्रजी महिना कोणता ?

उत्तर -- फेब्रुवारी 

--------------------------------

(१४३) एक मिनिट म्हणजे किती सेकंद ?

उत्तर -- ६० सेकंद

--------------------------------

(१४४) एक तास म्हणजे किती मिनिटे ?

उत्तर -- ६० मिनिटे

---------------------------------

(१४५) एक डझन म्हणजे किती वस्तू  ?

उत्तर -- १२ वस्तू

-----------------------------------

(१४६) १ फूट म्हणजे किती इंच ?

उत्तर -- १२ इंच

-------------------------------------

(१४७) १ क्विंटल म्हणजे किती किलोग्रॅम  ?

उत्तर -- १०० किलोग्रॅम 

-------------------------------------

(१४८) १ टन म्हणजे किती किलोग्रॅम  ?

उत्तर -- १००० किलोग्रॅम 

--------------------------------

(१४९) १ तोळा म्हणजे किती ग्रॅम ?

उत्तर -- १० ग्रॅम 

--------------------------------

(१५०) मोठ्यात मोठी नैसर्गिक संख्या कोणती ?

उत्तर --  सांगता येत नाही.

--------------------------------

(१५१) लहानात लहान एक अंकी संख्या कोणती ?

उत्तर -- १

--------------------------------

(१५२) मोठ्यात मोठी एक अंकी संख्या कोणती ?

उत्तर -- ९

--------------------------------

(१५३) लहानात लहान दोन अंकी संख्या कोणती ?

उत्तर -- १०

--------------------------------

(१५४)  मोठ्यात मोठी दोन अंकी संख्या कोणती ?

उत्तर -- ९९

--------------------------------

(१५५) लहानात लहान तीन अंकी संख्या कोणती ?

उत्तर -- १००

--------------------------------

(१५६) मोठ्यात मोठी तीन अंकी संख्या कोणती ?

उत्तर --  ९९९

---------------------------------

(१५७) लहानात लहान चार अंकी संख्या कोणती ?

उत्तर -- १०००

--------------------------------

(१५८) मोठ्यात मोठी चार अंकी संख्या कोणती ?

उत्तर -- ९९९९

----------------------------------

(१५९) १ ते १०० पर्यंत ० (शून्य ) हा अंक किती वेळा येतो ?

उत्तर -- ११ वेळा 

----------------------------------

(१६०) १ ते १०० पर्यंत १ हा अंक किती वेळा येतो ?

उत्तर -- २१ वेळा

(१६१) सव्वा दोन वाजले म्हणजे किती वाजून किती मिनिटे ?

उत्तर -- २ वाजून १५ मिनिटे 

-----------------------------------

(१६२) कापडाचा भाव ...... वरून ठरवितात.

उत्तर -- मीटर

--------------------------------

(१६३)  १ ते १० पर्यंतच्या एकूण संख्यांची बेरीज किती ?

उत्तर -- ५५

--------------------------------

(१६४)  फुलांचा वास आपल्याला कशामुळे कळतो ?

उत्तर -- नाकामुळे 

--------------------------------

(१६५) पदार्थांची चव आपल्याला कशामुळे कळते ?

उत्तर -- जिभेमुळे 

--------------------------------

(१६६) वस्तूंचा रंग आपल्याला कशामुळे कळतो ?

उत्तर -- डोळ्यांमुळे 

--------------------------------

(१६७) कोणत्या फळाची बी फळाच्या बाहेर असते ?

उत्तर -- काजू 

--------------------------------

(१६८) सूर्यापासून आपणांस कोणत्या दोन गोष्टी मिळतात ?

उत्तर -- प्रकाश व उष्णता 

--------------------------------

(१६९) चवीचे प्रकार किती ?

उत्तर -- चार 

--------------------------------

(१७०) सर्वांत उंच वाढणारे गवत कोणते ?

उत्तर -- बांबू 

--------------------------------

(१७१) सर्वात मोठा प्राणी कोणता ?

उत्तर -- निळा देवमासा 

--------------------------------

(१७२) सूर्य केव्हा उगवतो ?

उत्तर -- सकाळी 

--------------------------------

(१७३) सूर्य मावळण्याची वेळ कोणती ?

उत्तर -- संध्याकाळी 

--------------------------------

(१७४) फुग्यात काय भरलेले असते ?

उत्तर -- हवा 

--------------------------------

(१७५) कावळा कोणत्या रंगाचा असतो ?

उत्तर -- काळा 

--------------------------------

(१७६) गूळाची चव कशी असते ?

उत्तर -- गोड 

--------------------------------

(१७७) माणसाच्या एकूण आयुष्यामध्ये एकूण किती दात येतात ?

उत्तर -- ५२

-------------------------------

(१७८) पक्ष्यांना हवेत उडण्यासाठी कोणत्या अवयवांचा उपयोग होतो ?

उत्तर -- पंखांचा

-------------------------------

(१७९) मासे पाण्यात पोहण्यासाठी कोणत्या अवयवाचा उपयोग करतात ?

उत्तर -- परांचा 

-------------------------------

(१८०) घरटी न बांधणा-या पक्ष्याचे नाव सांगा.

उत्तर -- कोंबडी 

-------------------------------

(१८१) चिमण्या काय खातात ?

उत्तर -- किडे  / धान्य 

-------------------------------

(१८२) घरात जळमटे करणारा प्राणी कोणता ?

उत्तर -- कोळी 

-------------------------------

(१८३) सोंड असलेला प्राणी कोणता ?

उत्तर -- हत्ती 

-------------------------------

(१८४) शेतीच्या कामात मदत करणारा प्राणी कोणता ?

उत्तर -- बैल 

-------------------------------

(१८५) पाय नसणारा प्राणी कोणता ?

उत्तर -- साप / गांडूळ 

-------------------------------

(१८६) उंच भरारी घेणारा प्राणी कोणता ?

उत्तर -- गरूड / घार / ससाणा 

-------------------------------

(१८७) माशांचा संचार कुठे असतो ?

उत्तर -- पाण्यात

-------------------------------

(१८८) आपल्याला दूध कोणत्या प्राण्यांपासून मिळते ?

उत्तर -- गाय / म्हैस 

--------------------------------

(१८९) दर मिनिटाला मानवी हृदय किती वेळा धडधडते ?

उत्तर -- ७२ वेळा

--------------------------------

(१९०) मानवी शरीरातील सर्वात लहान हाड कोणते ?

उत्तर -- कानाचे हाड

--------------------------------

(१९१) मानवाच्या शरीरातील सर्वात मोठे हाड कोणते ?

उत्तर --  मांडीचे हाड ( फिमर )

--------------------------------

(१९२) मानवाच्या छातीच्या पिंजऱ्यात किती हाडे असतात ?

उत्तर -- २४

--------------------------------

(१९३) मानवी जिभेचा कोणता रंग त्याच्या उत्तम आरोग्याचे लक्षण दर्शवतो ?

उत्तर -- गुलाबी

--------------------------------

(१९४) मानवाला एकूण किती दूध दात येतात ?

उत्तर --  २०

--------------------------------

(१९५) जन्मानंतर किती महिन्यांनी बाळाला दात येतात ?

उत्तर -- सहा

--------------------------------

(१९६) फांदी नसलेली वनस्पती कोणती ?

उत्तर -- नारळ 

--------------------------------

(१९७) अन्न तोंडात घालण्यासाठी हत्ती .... वापर करतो.

उत्तर -- सोंडेचा 

--------------------------------

(१९८) जिभेला हाड असते का ?

उत्तर -- जिभेला हाड नसते.

--------------------------------

(१९९) महाराष्ट्रातील सर्वांत उंच शिखर कोणते?

उत्तर -- कळसूबाई 

--------------------------------

(२००) भारताचे राष्ट्रीय चलन कोणते ?

उत्तर -- रूपया 

--------------------------------

(२०१) ग्रामपंचायतीच्या प्रमुखास काय म्हणतात ?

उत्तर -- सरपंच 

--------------------------------

(२०२) दोन नद्या एकत्र मिळतात त्या ठिकाणाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- संगम 

--------------------------------

(२०३) हलणा-या हवेला काय म्हणतात ?

उत्तर -- वारा 

---------------------------------

(२०४) भारताचे राष्ट्रगीत गायनासाठी किती वेळ लागतो ?

उत्तर -- ५२ सेकंद

---------------------------------

(२०५) भारत देशाचे राष्ट्रीय गीत कोणते ?

उत्तर -- वंदे मातरम्

---------------------------------

(२०६) भारत देशाचे राष्ट्रगीत कोणी लिहिले आहे ?

उत्तर -- रविंद्रनाथ टागोर

---------------------------------

(२०७) भारत देशाचा स्वातंत्र्यदिन कोणता आहे ?

उत्तर -- १५ ऑगस्ट

---------------------------------

(२०८) भारत देशाचा प्रजासत्ताक दिन कोणता आहे ?

उत्तर -- २६ जानेवारी

---------------------------------

(२०९) महाराष्ट्रातील सर्वांत लांब नदी कोणती ?

उत्तर -- गोदावरी 

--------------------------------

(२१०) जानेवारी  महिन्याचे दिवस सांगा.

उत्तर -- ३१ दिवस 

--------------------------------

(२११) वरून काटेरी व आत रसाळ, गोड गरे असलेले फळ कोणते ?

उत्तर -- फणस

--------------------------------

(२१२) जळगाव जिल्हा कोणत्या फळासाठी प्रसिद्ध आहे ?

उत्तर -- केळी

--------------------------------

(२१३) नागपूर जिल्हा कोणत्या फळासाठी प्रसिद्ध आहे ?

उत्तर -- संत्री

-----------------------------------

(२१४) महाराष्ट्राच्या पश्चिम दिशेला कोणता सागर आहे ?

उत्तर -- अरबी समुद्र 

-----------------------------------

(२१५)  नाशिक जिल्हा कोणत्या फळासाठी प्रसिद्ध आहे ?

उत्तर -- द्राक्षे

-----------------------------------

(२१६) महाराष्ट्रात नोटा कोठे छापल्या जातात ?

उत्तर -- नाशिक

-----------------------------------

(२१७) महाराष्ट्राचे पहिले मुख्यमंत्री कोण होते ?

उत्तर -- यशवंतराव चव्हाण 

--------------------------------

(२१८) भारतातील पहिली महिला राष्ट्रपती कोण ?

उत्तर -- प्रतिभाताई पाटील 

--------------------------------

(२१९) ' जागतिक आदिवासी दिन ' म्हणून कोणता दिवस साजरा होतो ?

उत्तर --- ९ ऑगस्ट 

--------------------------------

(२२०) भारताचे पहिले पंतप्रधान कोण होते ?

उत्तर -- पंडित जवाहरलाल नेहरू

(२२१) ' आदिवासी दिन ' म्हणून कोणता दिवस साजरा होतो ?

उत्तर -- ९ ऑगस्ट 

============================

लेखन :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )

जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा - जामनेपाडा

केंद्र - रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे

९४२२७३६७७५ / ७७२१९४१४९६