प्रश्न मराठी ऐका, उत्तर इंग्रजीत एका शब्दात द्या.

(१) एखादी वस्तू उचलण्याकरिता शरीराचा कोणता
     अवयव वापरला जातो  ?
---  hands
--------------------------------------------------

(२) आपल्या शरीराचा सर्वात महत्वाचा  अवयव
      कोणता  ?
---  brain
--------------------------------------------------

(३) शरीराच्या सर्व हालचालींवर शरीराचा कोणता
       अवयव नियंत्रण ठेवतो  ?
---  brain
--------------------------------------------------

(४) आपण हाताच्या कोणत्या अवयवावर
      घड्याळ  घालतो  ?
----  wrist
--------------------------------------------------

(५) शरीराचे कोणते अवयव आपल्या डोळ्यांचे
      रक्षण करतात  ?
---  eyelids
--------------------------------------------------

(६) शरीरातील कोणता अवयव अन्नाची चव
       घेण्याकरिता उपयोग पडतो  ?
---  tongue .
--------------------------------------------------

(७) आपण शरीराचा कोणता अवयव अंगठी
     घालण्यासाठी वापरतो  ?
---  finger
--------------------------------------------------

(८) टीव्ही पाहताना शरीराच्या कोणत्या
    भागाचा प्रामुख्याने उपयोग होतो  ?
---  eyes
--------------------------------------------------

(९) आपल्या संपूर्ण शरीरात रक्त नेणाऱ्या
     अवयवाचे नाव सांगा  ?
---  heart

=================================

संकलक :-  शंकर सिताराम चौरे (प्रा. शिक्षक)
                       पिंपळनेर  - साक्री, जि. धुळे
                       ९४२२७३६७७५

संख्या व संख्यांचे प्रकार

(१) नैसर्गिक संख्या :-
      १ पासून सुरू होणाऱ्या सर्व मोजसंख्यांना
      नैसर्गिक संख्या म्हणतात.
        उदा.  १, २, ३, ४.......
-------------------------------------------------

(२) पूर्ण संख्या :-
        नैसर्गिक संख्यांमध्ये ० मिळविल्यास
   तयार होणाऱ्या संख्यांना पूर्ण संख्या असे म्हणतात.
      उदा.  ०, १, २, ३, ४

    ▪ सर्वात लहान पूर्ण संख्या  ० आहे.
    ▪ सर्वात मोठी पूर्ण संख्या सांगता येत नाही.
--------------------------------------------------

(३)  सम संख्या :-
      ज्या संख्येला २ ने पूर्ण भाग जातो.  त्या
      संख्येला समसंख्या म्हणतात.

     ▪ समसंख्येच्या एककस्थानी  ०, २, ४, ६, ८.
        यांपैकी एखादा अंक असतो.
--------------------------------------------------

(४) विषम संख्या  :-.
      ज्या संख्येला  २ ने पूर्ण भाग जात नाही.
      त्या संख्येला विषम संख्या म्हणतात.

   ▪ विषम संख्यांच्या एकक स्थानी  १, ३, ५,
     ७, ९ यांपैकी एखादा अंक असतो.
--------------------------------------------------

(५) मूळ संख्या  :-
      ज्या संख्येला फक्त त्याच संख्येने किंवा
      १ ने पूर्ण भाग जातो त्या संख्येला मूळसंख्या म्हणतात. 

    ▪ १ ते १०० पर्यंत एकूण २५ मूळ संख्या आहेत.

   ▪ १ ही मूळ संख्या व संयुक्त संख्या नाही.
   • २ ही एकमेव मूळ संख्या व समसंख्या आहे.
      व इतर मूळ संख्या विषम संख्या आहेत.

   ▪ १ ते १०० पर्यंत  २५ मूळ संख्या आहेत.

     १ ते १०० पर्यंतच्या मूळ संख्या --
       २ , ३ , ५ , ७ , ११ ,  १३ , १७ ,  १९ , २३ , 
      २९ , ३१ , ३७ , ४१ ,  ४३ ,   ४७ ,  ५३ ,    
      ५९ , ६१ ,  ६७ ,  ७३ ,  ७९ ,   ८३ ,  ८९ , ९७ .
--------------------------------------------------

(६) संयुक्त संख्या :-
      दोन पेक्षा जास्त विभाजक असणाऱ्या
      संख्यांना संयुक्त संख्या असे म्हणतात.

  ▪ १ ही संख्या मात्र मूळ संख्या नाही व संयुक्त
     संख्या सुध्दा नाही.

  ▪  १ ते १०० पर्यंत एकूण ७४ संयुक्त  संख्या आहेत.

=================================

संकलक :-  शंकर सिताराम चौरे (प्रा. शिक्षक)
                       पिंपळनेर  - साक्री, जि. धुळे
                       ९४२२७३६७७५

' हात ' या अवयवांशी संबंधित वाक्प्रचार व त्यांचे अर्थ

(१) हात चालणे
---  पटपट काम करणे.

(२ ) हात उगारणे.
---  मारायला प्रवृत्त होणे.

(३) हात आवरणे.
---  मदत थांबवणे.

(४) हात देणे.
---  मदत देणे.

(५) हातावर शीर घेणे.
---  मरण्यास तयार असणे.

(६) हात ओला करणे.
---  लाच घेणे

(७) हातावर हात मारणे.
---  समंती देणे.

(८) हातघाईवर येणे.
---  मारामारी करणे.

(९) हात दाखवणे.
---  सामर्थ्य दाखवणे

(१०) हात धुऊन घेणे
---   स्वार्थ साधणे.

(११) हातखंडा असणे.
---   कौशल्य असणे. .

(१२) हातपाय हलवणे.
---    उद्योग करणे.

(१३) हात दगडाखाली सापडणे.
---    अडचणीत असणे.

(१४) हात पसरणे.
---   भीक मागणे.

(१५) हातावर तुरी देणे.
---    फसवून पळून जाणे.

(१६) हातावर पोट भरणे.
---    अंगमेहनत करून उदरनिर्वाह करणे.

(१७) हातपाय मोकळे करणे.
---    फिरायला जाणे.

(१८) हातापाया पडणे.
---    गयावया करणे.

(१९ ) हातपाय गळणे.
---     निराश होणे.

(२०) हात धुऊन पाठीस लागणे.
---    त्रास देणे.   / छळणे.

=========================     

     संकलक :-  शंकर सिताराम चौरे (प्रा. शिक्षक)
                       पिंपळनेर  - साक्री, जि. धुळे
                       ९४२२७३६७७५

  

ओळखा पाहू -- मी कोण ?

(१) जिकडे सूर्य तिकडे झुकते,
      शेतामधले फूल कोणते  ?

---------------------------------------

(२) लोखंड घेतो, खूप तापवतो,
      घणाच्या घावांनी आकार देतो, मी कोण  ?

--------------------------------------------------

(३) नेहमीच मला बघून घाबरता,
      पण नागपंचमीला पूजा करता !

----------------------------------------------

(४) डोक्यावर तुरा छान,
      राष्ट्रीय पक्ष्याचा मला मान  !

---------------------------------------------

(५) चिव चिव करिते गुजगोष्टी,
     खट्याळ आहे ही मोठी  !

-----------------------------------------------

(६)  चाक फिरवतो गरागरा,
       मडकी करतो भराभरा  !

----------------------------------------------

(७) असा सुळकन इकडे - तिकडे पळतो,
      मी फक्त पाण्यातच राहू शकतो  !

-----------------------------------------------

(८) म्हणतात मला फळांचा राजा,
      खाल्ल्यावर वाटते मज्जाच मजा  !

----------------------------------------------

(९) वाघाची ही मावशी,
      चोरून पिते दूध कशी  !

----------------------------------------------

(१०) पत्ता शोधतो, पत्र वाटतो,
       सकाळ असो की संध्याकाळ.

=========================

उत्तरे :-     (१) सूर्यफूल,    (२) लोहार,   (३) साप,
(४) मोर,   (५) चिमणी     (६)  कुंभार   (७) मासा, (८)आंबा,  (९)मांजर ,     (१०) पोस्टमन

=========================

     संकलक :-  शंकर सिताराम चौरे (प्रा. शिक्षक)
                       पिंपळनेर  - साक्री, जि. धुळे
                       ९४२२७३६७७५

  

गणितीय प्रश्नोत्तरे ( तोंडी )

(१) एका दशकात  किती एकक असतात  ?
---  दहा
--------------------------------------------------

(२) एका शतकात किती दशक असतात  ?
---  दहा 
--------------------------------------------------

(३) लहानात लहान तीन अंकी संख्या कोणती  ?
--- १००
--------------------------------------------------

(४) लहानात लहान चार अंकी संख्या कोणती  ?
---  १०००
--------------------------------------------------

(५) मोठ्यात मोठी तीन अंकी संख्या कोणती  ?
---  ९९९
--------------------------------------------------
(६) मोठ्यात मोठी चार अंकी संख्या कोणती  ?
---  ९९९९
--------------------------------------------------

(७) एक मिनिट म्हणजे किती सेकंद  ?
---  ६० सेकंद .
--------------------------------------------------

(८) एक तास म्हणजे किती मिनिटे  ?
---  ६० मिनिटे
--------------------------------------------------

(९) आयताला किती बाजू असतात  ?
---  चार
--------------------------------------------------

(१०) आयताला किती शिरोबिंदू असतात  ?
---  चार
--------------------------------------------------

(११) त्रिकोणाला किती बाजू असतात  ?
---   तीन
--------------------------------------------------

(१२) त्रिकोणाला शिरोबिंदू किती असतात  ?
---  तीन
--------------------------------------------------

(१३) एकच वार किती दिवसांनी परत येतो  ?
---  सात
--------------------------------------------------

(१४) चौरसाला किती बाजू असतात  ?
---  चार
--------------------------------------------------

(१५ ) १०० रूपये म्हणजे १० रूपयांच्या किती नोटा  ?
---   १० नोटा
--------------------------------------------------

(१६ ) एका आठवड्यात किती दिवस असतात  ?
---   सात
--------------------------------------------------

(१७) एका वर्षात किती महिने असतात  ?
---  १२ महिने
--------------------------------------------------

(१८) १० रुपयांचे सुटे केल्यास २ रूपयांचे किती नाणे येतील  ?
---   ५ नाणे
--------------------------------------------------

(१९)  ग्रॅम हे कशाचे एकक आहे  ?
---   वजन मोजण्याचे.
--------------------------------------------------

(२०) घड्याळात सर्वात मंद गतीने धावणारा काटा कोणता  ?
---   तास काटा
--------------------------------------------------

(२१) १०० मधून १ वजा केल्यास उत्तर काय येईल  ?
---   ९९
--------------------------------------------------

(२२) एक रूपयात किती पैसे असतात  ?
---   १०० पैसे
--------------------------------------------------

     संकलक :-  शंकर सिताराम चौरे (प्रा. शिक्षक)
                       पिंपळनेर  - साक्री, जि. धुळे
                       ९४२२७३६७७५

  

महाराष्ट्र - भौगोलिक सामान्यज्ञान

● प्रत्येकी दोन - दोन नावे सांगा.

(१) महाराष्ट्रातील थंड हवेची ठिकाणे --

-- तोरणमाळ,   महाबळेश्वर

(२)महाराष्ट्रातील जास्त पर्जन्यमानाची ठिकाणे --

-- आंबोली, माथेरान

(३) महाराष्ट्रातील पश्चिमवाहिनी नद्या --

-- तापी,   नर्मदा

(४ ) महाराष्ट्रातील पूर्ववाहिनी नद्या --

--   गोदावरी,  कृष्णा

(५) महाराष्ट्रातील दक्षिणवाहिनी नद्या --

---   इंद्रावती,  वैनगंगा

(६) महाराष्ट्रातील घाट --

--   थळघाट,  अंबोली.

(७) महाराष्ट्रातील शिखर --

--   कळसूबाई,  महाबळेश्वर.

(८) महाराष्ट्रातील आदिवासी जमाती --

--   कोकणी,  गोंड

(९) महाराष्ट्रातील मुख्य सण --

--   होळी,  दिवाळी

(१०) महाराष्ट्रातील प्रमुख धरणे --

--  जायकवाडी,   भंडारदरा.

(११) महाराष्ट्रातील मिठागरांची ठिकाणे --

---  वसई,   भाईंदर

(१२)महाराष्ट्रातील वनात आढळणारे प्राणी --

---  वाघ,  हरिण

(१३) महाराष्ट्रातील पक्षी --

---   मोर,  घुबड.

(१४) महाराष्ट्रातील काटेरी वनस्पती --

---   बाभूळ,  बोर.

(१५) महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय उद्याने --

---  संजय गांधी,  ताडोबा

(१६) महाराष्ट्रातील वन्य प्राणी अभयारण्य --

---  तानसा, रेहेकुरी.

(१७) महाराष्ट्रातील पक्षी अभयारण्य --

---  कर्नाळा,  नांदूर मधमेश्वर.

(१८) महाराष्ट्रातील जलविद्युत केंद्र --

---  कोयना,   खोपोली.

(१९)महाराष्ट्रातील औष्णिक विद्युतनिर्मिती केंद्रे -

--- एकलहरे,  परळी.

(२०) महाराष्ट्रातील धान्ये पिके --

---  ज्वारी, तांदूळ

(२१) महाराष्ट्रातील मसाल्याची पिके --

---  लसूण,  हळद

=============================

संकलक :- शंकर सिताराम चौरे (प्रा. शिक्षक)
                पिंपळनेर  - साक्री, जि. धुळे
                ९४२२७३६७७५

मराठी - शुध्दलेखन नियमावली

● मराठी शब्दाचे उपान्त्य अक्षर ' ई '  किंवा
  ' ऊ  ' युक्त असेल तर त्याचे सामान्यरूप
   करताना ते -हस्वच लिहावे.

   शब्द                सामान्य रूप

  ▪ दूध        ---        दुधाचे
   ▪ तूप       ---         तुपात
  ▪ पूर        ---          पुरात
  ▪ चूल       ---        चुलीवर
  ▪ फूल      ---         फुलास
  ▪ मूल       ---         मुलाने
  ▪ सून       ---          सुनेने
  ▪ चूक      ---         चुकीने
  ▪ पूल      ---       पुलाखाली
 ▪  गूळ      ---        गुळाच्या
  ▪ मूळ      ---         मुळांनी
  ▪ भूक      ---         भुकेने
  ▪ खूश      ---        खुशीने
--------------------------------
  ▪ पीक      ---       पिकात
  ▪ बीळ      ---       बिळात
  ▪ तीळ     ---        तिळाचा
 ▪ जीभ      ---        जिभेने
 ▪ बहीण     ---      बहिणीने
 ▪ वडील     ---     वडिलांना
 ▪ वकील    ---      वकिलाने
 ▪ जमीन     ---     जमिनीला
 ▪ पोलीस    ---     पोलिसांना

=========================     

संकलक :- शंकर सिताराम चौरे (प्रा. शिक्षक)
                पिंपळनेर  - साक्री, जि. धुळे
                ९४२२७३६७७५

असे का ? / सांगा पाहू.

              (का व कसे )

(१) समुद्राचे पाणी खारट का असते  ?

--- समुद्रात विरघळलेल्या अनेक क्षारांमुळे
    समुद्राचे पाणी खारट असते.
--------------------------------------------------
(२) साप नेहमी थंड जागी का राहतात  ?

--- सभोवतालच्या तापमानानुसार ते शरीराच्या
    तापमानात बदल करू शकतात.
---------------------------------------------------

(३) अन्नाचा घास घाईने गिळताना ठसका
     का लागतो  ?

--- अन्नाचा घास घाईने गिळताना, गिळण्याच्या
   क्रियेत सुसूत्रता न राहिल्याने घासातील
   अन्नकण अन्ननलिकेऐवजी श्वासनलिकेत
   जातो. तो कण बाहेर ढकलून देण्यासाठी
   शरीर प्रयत्न करते आणि त्यानेच ठसका
     लागतो.
----------------------------------------------------

(४) लाकडी चाकांवर लोखंडाची धाव
    चढवताना ती गरम का करतात ?

--- गरम केल्यावर धाव प्रसरण पावते व थंड
    झाल्यावर आकुंचन पावून ती लाकडी
   चाकावर घट्ट बसते.
-----------------------------------------------------
(५)  पाऊस पडण्याच्या आधी आपल्याला
     गरम का होते  ?

--- सूर्याच्या उष्णतेमुळे जमीन तापते. त्यामुळे
    जमिनीलगतची हवा गरम होते. गरम
    झालेले हवा हलकी असल्याने ती वर जाते.
    आकाशात पाण्याने भरलेले ढग जमा
   होऊ लागले की, वर गेलेली गरम हवा
    उत्सर्जनाने बाहेर जाऊ शकत नाही.
    त्यामुळे वातावरणाचे तापमान वाढते व
   आपल्याला गरम होते.

=================================

संकलक :- शंकर सिताराम चौरे(प्रा. शिक्षक)
                पिंपळनेर  - साक्री, जि. धुळे
                ९४२२७३६७७५

OPPOSITE WORD - विरूद्धर्थी शब्द

=================================
(1) OLD  - जुना   ×  NEW  - नवीन

(2) OLD - म्हातारा  × YOUNG  - तरूण

(3) FAST  - वेगवान  × SLOW  - मंद

(4) FAT  - लठ्ठ   ×  THIN  -  बारीक

(5) TALL - उंच   ×  SHOT  - बुटका

(6) DRY  - कोरडा  ×  WET  - ओला

(7) SWEET - गोड  × BITTER - कडू

(8) TRUE - सत्य  × FALSE - असत्य

(9) WIND - रानटी  × TAME - पाळीव

(10) POOR - गरीब  × RICH - श्रीमंत

(11) ORAL - तोंडी  × WRITTEN - लेखी

(12) HARD - कठीण  × SOFT  - मऊ

(13) OUT - बाहेर  × IN  - आत

(14) NO -- नाही  × YES -- होय

(15) LEFT - डावा  × RIGHT - उजवा

(16) NEAR - जवळ  × FAR  - लांब

(17)HAPPY -आनंदी × UNHAPPY- दुःखी

(18) END - शेवट × START -सुरूवात

(19) CRY - रडणे  × LAUGH - हसणे

(20)COLD - थंड  × HOT -  उष्ण

(21) BACK - मागे  × FORNT. - पुढे

(22) BUY -खरेदी  × SELL - विक्री

=========================     
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे(प्रा. शिक्षक)
            पिंपळनेर  - साक्री, जि. धुळे
             📞९४२२७३६७७५

शब्दास 'दार' प्रत्यय जोडूया, वाचूया

            भाषिक -- उपक्रम
 

● दिलेल्या शब्दास  'दार ' प्रत्यय लावून
   नवीन शब्द लिहा व वाचा.
            
(१) नक्षी       =    नक्षीदार
(२) छान       =    छानदार
(३) धार        =    धारदार
(४) ऐट         =     ऐटदार
(५) बाक       =     बाकदार
(६) घर         =     घरदार
(७) भर         =    भरदार
(८) रस         =     रसदार
(९) आम       =    आमदार
(१०) दम       =    दमदार
(११) चव       =    चवदार
(१२) कस      =    कसदार
(१३) वळण    =    वळणदार
(१४) वजन     =   वजनदार
(१५ ) इमान    =    इमानदार
(१६) चमक    =   चमकदार
(१७) उब       =    उबदार
(१८) पाणी    =    पाणीदार
(१९) वारस    =     वारसदार
(२०) लचक    =    लचकदार
(२१) दुकान    =    दुकानदार
(२२) खबर     =    खबरदार
(२३) पहारे     =    पहरेदार
(२४) डेरे        =    डेरेदार
(२५) झोक     =    झोकदार
(२६) समज    =    समजदार
(२७) टोक      =    टोकदार
(२८) जमीन    =   जमीनदार
(२९) तेज       =    तेजदार
(३०) दाणे      =     दाणेदार
(३१) जोम      =    जोमदार
(३२) डौल      =     डौलदार
(३३) किल्ले    =    किल्लेदार
(३४) नेक       =    नेकदार
(३५) पीळ      =    पीळदार
(३६) खास     =     खासदार
(३७) फौज     =    फौजदार
(३८) रुबाब     =    रुबाबदार
=========================     
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे (प्रा. शिक्षक)
               पिंपळनेर -  साक्री, जि. धुळे
             📞९४२२७३६७७५

प्रश्न मराठीत ऐका - उत्तर इंग्रजीत सांगा

                  सामान्यज्ञान
 

(१) कागद किंवा कापड कापण्याकरता काय
      वापरले जाते ?
---   Scissors. ( सिझर्स )

--------------------------------------------------

(२) प्रवासाचे सर्वांत जलद साधन कोणते  ?
---  Aeroplane   ( एरोप्लेन )

--------------------------------------------------

(३) घराची राखण करणारा प्राणी कोणता  ?
---  Dog  ( डाॅग )

-------------------------------------------------

(४) सूर्य कोणत्या दिशेला उगवतो  ?
---  East  ( ईस्ट )

------------------------------------------------

(५) सूर्य कोणत्या दिशेला मावळतो  ?
---  West  ( वेस्ट )

-------------------------------------------------

(६) 'कोळी ' किड्याला किती पाय असतात  ?
---   Eight  ( एइट )

--------------------------------------------------

(७)  ज्ञानेंद्रिये किती आहेत  ?
---   Five  ( फाइव्ह )

--------------------------------------------------

(८) मुख्य दिशा किती  ?
---  Four  ( फोर )

-------------------------------------------------

( ९) आठवड्याचे वार किती  ?
---   Seven  ( सेव्हन )

--------------------------------------------------

(१०) आपला राष्ट्रीय प्राणी कोणता  ?
---    Tiger  ( टायगर )

--------------------------------------------------

(११) आपला राष्ट्रीय पक्षी कोणता  ?
---    Peacock  (पिकाॅक )

-----------------------------------------------

(१२) आपले राष्ट्रीय फूल कोणते  ?
---    Lotus  ( लोटस )

----------------------------------------------

(१३) आपले राष्ट्रीय फळ कोणते  ?
---    Mango  ( मॅगो )

----------------------------------------------

(१४ ) इंद्रधनुष्यात किती रंग असतात  ?
---     Seven  ( सेव्हन )

----------------------------------------------

(१५) प्राण्यांचा राजा कोणाला म्हणतात  ?
---    Lion  ( लायन )

-----------------------------------------------

(१६) गाईच्या पिल्लाला काय म्हणतात  ?
---    Calf   ( काफ )

-----------------------------------------------

(१७) पाय नसलेला एक प्राणी सांगा .
---  Snake  ( स्नेक )

---------------------------------------------

(१८) अंडी देणाऱ्या एका पक्ष्याचे नाव सांगा.
---    Hen  ( हेन )

------------------------------------------------

(१९)  दूध देणाऱ्या एका प्राण्याचे नाव सांगा .
---    Cow  ( काऊ )

-------------------------------------------------

(२०) मुख्य ऋतू किती आहेत  ?
---    Three  (थ्री )

-------------------------------------------------

(२१) शिंगे असणाऱ्या एका प्राण्याचे नाव सांगा.
---    Buffalo  ( बफेलो )

--------------------------------------------------

(२२) गुळाची चव कशी असते  ?
---    Sweet  ( स्वीट )

--------------------------------------------------

(२३) कारल्याची चव कशी असते  ?
---    Bitter  ( बिटर )

--------------------------------------------------

(२४) जांभळाचा रंग कोणता  ?
---    Purple  ( पर्पल )

--------------------------------------------------

(२५) हळदीचा रंग कसा असतो  ?
---    Yellow  ( येलो )

=========================     

लेखन :- शंकर सिताराम चौरे (प्रा. शिक्षक)
              पिंपळनेर  - साक्री, जि. धुळे
             ९४२२७३६७७५

थोर नेता - लालबहादूर शास्त्री

     भारत देशाला  ”जय जवान जय किसान”  हा मंत्र देणाऱ्या लाल बहादूर शास्त्रीचा जन्म २ आक्टोबर १९०४ मध्ये उत्तर प्रदेशातील मुगलसराई या गावी झाला.त्यांचे आडनाव श्रीवास्तव होते पण शास्त्री झाले. त्यांना जन्मत: वैभव लाभले नाही. त्यांच्या जन्मा नंतर लवकरच त्याच्या वडिलांचे देहांत झाले. त्यामुळे त्यांच्या आईने माहेरी जावून त्यांचे संगोपन केले. त्यांचे बालपण आजोळी मामाच्या आश्रयात झाले.

          १९२१ मध्ये लालबहादूरांनी शाळा सोडली व ते असहकारितेच्या चळवळीत सामील झाले, तेव्हा त्यांच्या कुटुंबाचे फार हाल झाले. पुढे चळवळ संपल्यावर ते काशी विद्यापीठात दाखल झाले. तेथेच त्यांना  'शास्त्री ' ही पदवी मिळाली. 

      पुढे लालबहादूर शास्त्री यांनी उत्तर प्रदेशात देशकार्याला प्रारंभ केला. पंडित नेहरूंच्या मंत्रिमंडळात ते रेल्वे आणि वाहतूक मंत्री होते; पण १९५६ मध्ये अरिमालूर येथे झालेल्या रेल्वे अपघाताची जबाबदारी स्वीकारून त्यांनी मंत्रिपदाचा राजीनामा दिला. पंडितजींच्या मृत्यूनंतर ते भारताचे दुसरे पंतप्रधान झाले. 

                        शास्त्रीजींनी पंतप्रधानपदी केवळ

अठरा महिन्यांचा कारभार पाहिला ; पण त्या 

अवधीतही त्यांनी आपल्या कर्तृत्वाचे दर्शन 

घडवले. परदेशातून अन्नधान्य आणण्याऐवजी 

आठवड्यात एक वेळ उपवास करण्याचा 

संदेश त्यांनी जनतेला दिला.  'जय जवान 

जय किसान ' ही घोषणा देऊन कष्टकरी 

शेतकरी आणि शूरवीर सैनिकांचा गौरव केला. 

असा हा सामान्यांचा विचार करणारा, सामान्यांतून आलेला महान नेता आहे.        

      

=========================      

       संकलन :- शंकर सिताराम चौरे (प्रा. शिक्षक)

                      पिंपळनेर, ता. साक्री,जि.धुळे

                    ९४२२७३६७७५