म्हणी ( मराठी भाषेतील म्हणी )

(१) अति तेथे माती.

(२) अति शहाणा त्याचा बैल रिकामा.

(३) असतील शिते तर जमतील भुते.

(४) अंथरूण पाहून पाय पसरावे.

(५) अडला हरी गाढवाचे पाय धरी.

(६) अति झाले अन् आसू आले.

(७) आयत्या बिळात नागोबा.

(८) आली भोगासी असावे सादर.

(९) आपल्यास पोळीवर तूप ओढणे.

(१०) आंधळा मागतो एक डोळा देव देतो दोन डोळे.

(११) आधी पोटोबा मग विठोबा.

(१२) आपलेच दात आपलेच ओठ.

(१३) आडात नाही तर पोहऱ्यात कोठून येणार ?

(१४) अंगापेक्षा बोंगा मोठा.

(१५) अंगाला सुटली खाज, हाताला नाही लाज.

(१६)अंगावरचे लेणे, जन्मभर देणे.

(१७) आपला हात जगन्नाथ.

(१८) आपला तो बाब्या दुसऱ्याचे ते कारटे.

(१९) इकडे आड तिकडे विहिर.

(२०) आंधळे दळते नि कुत्रे पिठं खाते.

(२१) उतावळा नवरा गुडघ्याला बाशिंग.

(२२) उचलली जीभ लावली टाळ्याला.

(२३) उथळ पाण्याला खळखळाट फार.

(२४) उधारीची पोते, सव्वा हात रिते.

(२५) उंदराला मांजर साक्ष.

(२६) ऊस गोड लागला म्हणून मुळासकट खाऊ नये.

(२७) एक ना धड भाराभर चिंध्या.

(२८) एका पिसाने मोर होत नाही.

(२९) एका हाताने टाळी वाजत नाही.

 (३०) एका किंवा एकाच माळेचे मणी.

(३१) ऐकावे जनाचे करावे मनाचे.

(३२) करावे तसे भरावे.

(३३) कर नाही त्याला डर कशाला ? 

(३४) कानामागून आली आणि तिखट झाली.

(३५) काळ आला होता, पण वेळ आली नव्हती.

(३६) कावळा बसला अन् फांदी तुटली.

(३७) काखेत कळसा आणि गावाला वळसा.

(३८) कामापुरता मामा.

(३९) कावळ्याच्या शापाने गाय मरत नाही.

(४०) कुन्हाडीचा दांडा गोतास काळ.

(४१) कोळसा उगाळावा तितका काळाच.

(४२) कोठे इंद्राचा ऐरावत, कोठे शामभटाची तट्टाणी.

(४३) कोल्हा काकडीला राजी.

(४४) कोंड्याचा मांडा करुन खाणे.

(४५) कोंबडे झाकले म्हणून तांबडे फुटायचे राहत नाही.

(४६) खाई त्याला खवखवे.

(४७) खाण तशी माती.

(४८) खाईन तर तुपाशी नाहीतर उपाशी.

(४९) खायला काळ भुईला भार.

(५०) खोट्याच्या कपाळी गोटा

(५१) गरज सरो वैद्य मरो.

(५२) गर्जेल तो पडेल काय ? 

(५३) गर्वाचे घर खाली.

(५४) गाढवाला गुळाची चव काय ? 

(५५) गाव करी ते राव ना करी.

(५६) गुरूची विद्या गुरूला.

(५७) गाढवापुढे वाचली गीता कालचा गोंधळ बरा होता.

(५८)गाढवांचा गोंधळ, लाथांचा सुकाळ.

(५९) गोगलगाय अन् पोटात पाय.

(६०) घरोघरी मातीच्या चुली.

(६१) घर फिरले म्हणजे घराचे वासेही फिरतात.

(६२) घरचे झाले थोडे, व्याह्याने धाडले घोडे.

(६३) चार दिवस सासूचे चार दिवस सुनेचे.

(६४) चोराच्या मनात चांदणे.

(६५) चोराच्या उलट्या बोंबा.

(६६) चोर सोडून संन्याशाला सुळी देणे 

 (६७) जळात राहून माशाशी वैर.

(६८) जावे त्याच्या वंशा तेव्हा कळे.

(६९) जे न देखे रवी, ते देखे कवी.

(७०) जित्याची खोड मेल्याशिवाय जात नाही.

(७१) ज्या गावच्या बोरी त्याच गावच्या बाभळी.

(७२) ज्याच्या हाती ससा तो पारधी.

(७३) ज्याचे करावे बरे तो म्हणतो आपलेच खरे.

(७४) ज्याची खावी पोळी त्याची वाजवावी टाळी.

(७५) झाकली मूठ सव्वा लाखाची.

 (७६) टाकीचे गाव सोसल्याशिवाय देवपण येत नाही.

(७७) डोळ्यात केर आणि कानात फुंकर.

(७८) तळे राखी तो पाणी चाखी 

 (७९) ताकापुरती आजी.

(८०) तेरड्याचा रंग तीन दिवस.

(८१) तेल गेले, तुप गेले, हाती धुपाटणे आले.

(८२) तोंड दाबून बुक्क्यांचा मार.

(८३) थेंबे थेंबे तळे साचे.

(८४) दगडापेक्षा वीट मऊ .

(८५) दाम करी काम.

(८६) दात कोरून पोट भरत नाही.

(८७) दात आहेत तर चणे नाहीत, चणे आहेत तर दात नाहीत.

(८८) दिव्याखाली अंधार .

(८९) दिवस बुडाला मजूर उडाला.

(९०) दुरून डोंगर साजरे .

(९१) दुष्काळात तेरावा महिना.

(९२) दुभत्या गाईच्या लाथा गोड.

(९३) देश तसा वेश.

(९४) देव तारी त्याला कोण मारी.

(९५) दोन्ही घरचा पाहुणा उपाशी.

(९६) दोघांचे भांडण तिसऱ्याचा लाभ.

(९७) दैव देते आणि कर्म नेते.

(९८) दैव आले द्यायला अन् पदर नाही घ्यायला.

(९९) दृष्टी आड सृष्टी.

(१००) न कर्त्याचा वार शनिवार.

(१०१) नव्याचे नऊ दिवस.

(१०२) नकटीच्या लग्नाला सतराशे विघ्ने 

(१०३) नाचता येईना अंगण' वाकडे.

(१०४) नावडतीचे मीठ अळणी.

(१०५) नाव मोठे लक्षण खोटे.

(१०६) नाव सोनुबाई हाती कथलाचा वाळा.

(१०७) नाक दाबले की तोंड उघडते.

(१०८) नाकापेक्षा मोती जड.

(१०९) नवी विटी नवे राज्य.

(११०) पदरी पडले पवित्र झाले.

(१११) पळसाला पाने तीनच.

(११२) पाचामुखी परमेश्वर.

(११३) पाचही बोटे सारखी नसतात.

(११४) पी हळद अन् हो गोरी.

(११५) पालथ्या घागरीवर पाणी.

(११६) पुढच्यास ठेच मागचा शहाणा.

(११७) पेरावे तसे उगवते. 

(११८) प्रयत्नांती परमेश्वर.

(११९) बडा घर पोकळ वासा.

(१२०) बळी तो कान पिळी.

(१२१) बाप तसा बेटा.

(१२२) बुडत्याचा पाय खोलात.

(१२३) बुडत्याला कडीचा आधार.

(१२४) बैल गेला नि झोपा केला.

(१२५) भरवशाच्या म्हशीला टोणगा. 

(१२६) भित्या पाठी ब्रह्मराक्षस.

(१२७) भीक नको, पण कुत्रं आवरं.

(१२८) भुकेला कोंडा निजेला धोंडा 

(१२९) मनी वसे ते स्वप्नी दिसे.

(१३०) मांजराच्या गळ्यात घंटा कोणी बांधावी ? 

(१३१) मनात मांडे पदरात धोंडे.

(१३२) मुलाचे पाय पाळण्यात दिसतात 

(१३३) मऊ सापडले म्हणून कोपराने खणू नये.

(१३४) यथा राजा तथा प्रजा.

(१३५) रात्र थोडी सोंगे फार.

(१३६) रोज मरे त्याला कोण रडे.

(१३७) लहान तोंडी मोठा घास.

(१३८) लेकी बोले सुने लागे‌. 

(१३९) वराती मागून घोडे.

(१४०) वड्याचे तेल वांग्यावर. 

(१४१) वासरांत लंगडी गाय शहाणी.

(१४२) शहाण्याला शब्दांचा मार.

(१४३) शेंडी तुटो की पारंबी तुटो.

(१४४) शेरास सव्वाशेर .

(१४५) शितावरून भाताची परीक्षा.

(१४६) सगळे मुसळ केरात.

(१४७) सरड्याची धाव कुंपणापर्यंत.

(१४८) साखरेचे खाणार त्याला देव देणार.

(१४९) सारा गाव मामाचा एक नाही कामाचा.

(१५०) सुंभ जळाला तरी पीळ जात नाही.

(१५१) सुंठीवाचून खोकला जाणे.

(१५२) हत्ती गेला शेपूट राहिले.

(१५३) हातच्या काकणाला आरसा कशाला.

(१५४) हाजीर तो वजीर.

(१५५) हातचे सोडून पळत्याच्या पाठी लागणे.

===========================

संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक)

जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा जामनेपाडा

 केंद्र - रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे

९४२२७३६७७५ ‌/ ७७२१९४१४९६

कु. सुप्रिया शंकर चौरे (धुळे) हिच्या वाढदिवसानिमित्तविशेष सामान्यज्ञान २२० प्रश्नावली.

(१) फुलांचा राजा कोणाला म्हणतात ?

उत्तर -- गुलाब 

----------------------

(२) इंद्रधनुष्यात किती रंग असतात ?

उत्तर -- सात

-----------------------

(३) पक्ष्यांचा राजा कोणाला म्हणतात ?

उत्तर -- गरूड

--------------------------------

(४) आकाशाचा रंग कोणता आहे ?

उत्तर -- निळा

--------------------------------

(५) प्राण्यांचा राजा कोणाला म्हणतात ?

उत्तर -- सिंह

--------------------------------

(६) महाराष्ट्रात किती जिल्हे आहेत ?

उत्तर -- ३६

--------------------------------

(७) आपले राष्ट्रगीत कोणते ?

उत्तर -- जनगणमन

--------------------------------

(८) आपला राष्ट्रध्वज कोणता ?

उत्तर -- तिरंगा

--------------------------------

(९) आपले राष्ट्रीय फूल कोणते ?

उत्तर -- कमळ

--------------------------------

(१०) आपले राष्ट्रीय फळ कोणते ?

उत्तर -- आंबा 

--------------------------------

(११) आपला राष्ट्रीय पक्षी कोणता ?

उत्तर -- मोर

--------------------------------

(१२) आपला राष्ट्रीय प्राणी कोणता ?

उत्तर -- वाघ

--------------------------------

(१३) आपला राष्ट्रीय खेळ कोणता ?

उत्तर -- हाॅकी 

--------------------------------

(१४) महाराष्ट्राचा राज्यप्राणी कोणता ?

उत्तर -- शेकरू ( मोठी खार )

--------------------------------

(१५) महाराष्ट्राचा राज्य पक्षी कोणता ?

उत्तर -- हरियाल

--------------------------------

(१६) महाराष्ट्राचा राज्यफूल कोणता ?

उत्तर -- जारूळ 

--------------------------------

(१७) महाराष्ट्राची राजधानी कोणती ?

उत्तर -- मुंबई

--------------------------------

(१८) आंब्याच्या बीला काय म्हणतात ?

उत्तर -- कोय

--------------------------------

(१९) चिंचेच्या बीला काय म्हणतात ?

उत्तर -- चिंचोका

--------------------------------

(२०) चिंचेची चव कशी असते ?

उत्तर -- आंबट

--------------------------------

(२१) कच्च्या कैरीचा रंग कोणता ?

उत्तर -- हिरवा

--------------------------------

(२२) गायीच्या पिल्लाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- वासरू 

--------------------------------

(२३) लिंबाची चव कशी असते ?

उत्तर -- आंबट 

--------------------------------

(२४) आपल्या देशाचे नाव काय ?

उत्तर -- भारत

--------------------------------

(२५) मुख्य दिशा किती ?

उत्तर -- चार

--------------------------------

(२६) महाराष्ट्र राज्याची राजभाषा कोणती ?

उत्तर -- मराठी

--------------------------------

(२७) आपण कोणत्या राज्यात राहतो ?

उत्तर -- महाराष्ट्र

--------------------------------

(२८) आपल्या देशाची राजधानी कोणती ?

उत्तर -- दिल्ली

--------------------------------

(२९) पारंब्या कोणत्या झाडाला असतात ?

उत्तर -- वड 

--------------------------------

(३०) जगातील सर्वांत उंच प्राणी कोणता ?

उत्तर -- जिराफ

--------------------------------

(३१) हत्तीच्या नाकाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- सोंड

--------------------------------

(३२) रक्ताचे रंग कसे असते ?

उत्तर -- लाल

--------------------------------

(३३) मिठाची चव कशी असते ?

उत्तर -- खारट

--------------------------------

(३४) मानवी रक्ताची चव कशी असते ?

उत्तर -- खारट 

--------------------------------

(३५) आकाराने सर्वात मोठा पक्षी कोणता ?

उत्तर -- शहामृग

--------------------------------

(३६) विमान चालकाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- पायलट

--------------------------------

(३७) कारल्याची चव कशी असते ?

उत्तर -- कडू 

--------------------------------

(३८) आवळ्याची चव कशी असते ?

उत्तर -- तुरट

--------------------------------

(३९) समुद्राच्या पाण्याची चव कशी असते ?

उत्तर  -- खारट 

--------------------------------

(४०) एका आठवड्याचे दिवस किती ?

उत्तर -- सात 

--------------------------------

(४१) एका वर्षात किती महिने असतात ?

उत्तर -- बारा

--------------------------------

(४२) वडिलांच्या वडिलांना काय म्हणतात ?

उत्तर -- आजोबा

--------------------------------

(४३) वडिलांच्या आईला काय म्हणतात ?

उत्तर -- आजी 

--------------------------------

(४४) आईच्या वडिलांना काय म्हणतात ?

उत्तर -- आजोबा

--------------------------------

(४५) आईच्या आईला काय म्हणतात ?

उत्तर -- आजी 

--------------------------------

(४६) वनस्पतीचे मुख्य अवयव किती ?

उत्तर -- पाच

--------------------------------

(४७) वनस्पतीची मुळे कोठे असतात ?

उत्तर -- जमिनीत

--------------------------------

(४८) बगळ्याचा रंग कसा असतो ?

उत्तर -- पांढरा 

--------------------------------

(४९) कोळी या किड्याला किती पाय असतात ?

उत्तर -- आठ

--------------------------------

(५०) झुरळाला किती पाय असतात ?

उत्तर -- सहा 

--------------------------------

(५१) सापाला किती पाय असतात ?

उत्तर -- पाय नसतात 

--------------------------------

(५२)  कोंबडीच्या घराला काय म्हणतात ?

उत्तर -- खुराडे 

--------------------------------

(५३) विमाने जेथे थांबतात, त्या जागेला काय म्हणतात ?

उत्तर -- विमानतळ

--------------------------------

(५४) पाणी गोठवून त्यापासून काय बनवतात ?

उत्तर -- बर्फ

--------------------------------

(५५) उपदिशा किती आहेत ?

उत्तर -- चार 

--------------------------------

(५६) सूर्य कोणत्या दिशेला उगवतो ?

उत्तर -- पूर्व 

--------------------------------

(५७) सूर्य कोणत्या दिशेला मावळतो ?

उत्तर -- पश्चिम 

--------------------------------

(५८) पूर्व दिशेच्या समोर कोणती दिशा येते ?

उत्तर -- पश्चिम

--------------------------------

(५९) दक्षिण दिशेच्या समोर कोणती दिशा येते ?

उत्तर -- उत्तर 

--------------------------------

(६०) पृथ्वीचा आकार कसा आहे ?

उत्तर -- गोल 

--------------------------------

(६१) चंद्राच्या प्रकाशाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- चांदणे 

--------------------------------

(६२) पूर्व व उत्तर यांमधील दिशा कोणती ?

उत्तर -- ईशान्य

--------------------------------

(६३) पूर्व व दक्षिण यांमधील दिशा कोणती ?

उत्तर -- आग्नेय

--------------------------------

(६४) दक्षिण व पश्चिम यांमधील दिशा कोणती ?

उत्तर -- नैऋत्य

--------------------------------

(६५) पश्चिम व उत्तर यांमधील दिशा कोणती ?

उत्तर -- वायव्य 

--------------------------------

(६६) नदीच्या काठांना काय म्हणतात ?

उत्तर -- तीर / थडी 

--------------------------------

(६७) फणसाच्या बीला काय म्हणतात ?

उत्तर -- आठळी

---------------------------------

(६८) कापसाच्या बीला काय म्हणतात ?

उत्तर -- सरकी 

---------------------------------

(६९) कोणता पक्षी झाडाचे लाकूड कोरून घर बांधतो ?

उत्तर -- सुतारपक्षी

---------------------------------

(७०) कोणत्या प्राण्याला जंगलाचा राजा म्हणतात ?

उत्तर -- सिंह 

---------------------------------

(७१) कोणत्या प्राण्याला वाळवंटातील जहाज म्हणतात ?

उत्तर -- उंट 

---------------------------------

(७२) घरात जळमटे करणारा प्राणी कोणता ?

उत्तर -- कोळी

-------------------------------

(७३) घराची राखण करणारा प्राणी कोणता ?

उत्तर -- कुत्रा

-------------------------------

(७४) पंख असणारा पण पिल्लांना दूध पाजणारा प्राणी कोणता ?

उत्तर -- वटवाघूळ

-------------------------------

(७५) मुख्य ऋतू किती ?

उत्तर -- तीन 

------------------------------

(७६) सरडा या प्राण्याला किती पाय असतात ?

उत्तर -- चार

-------------------------------

(७७) बेडकाला किती पाय असतात ?

उत्तर -- चार

------------------------------

(७८) मुंगी या किटकाला किती पाय असतात ?

उत्तर -- सहा

-------------------------------

(७९) वेगाने धावणारा पक्षी कोणता ?

उत्तर -- शहामृग

---------------------------------

(८०) घरमाशी या किटकाला किती पाय असतात ?

उत्तर -- सहा

-------------------------------

(८१) माशाला किती पाय असतात ?

उत्तर -- पाय नसतात.

--------------------------------

(८२) आंबा या फळात किती बिया असतात ?

उत्तर -- एक बी

--------------------------------

(८३) पेरू या फळात किती बिया असतात ?

उत्तर -- अनेक बिया

--------------------------------

(८४)  जांभूळ या फळात किती बिया असतात ?

उत्तर -- एक बी

-------------------------------

(८५) सिताफळात किती बिया असतात ?

उत्तर -- अनेक बिया

------------------------------

(८६) आवळा या फळात किती बिया असतात ?

उत्तर -- एक बी

---------------------------------

(८७) एका दिवसाचे किती तास असतात ?

उत्तर -- २४ तास

-------------------------------

(८८) पिकलेल्या केळ्यांचा रंग कोणता ?

उत्तर -- पिवळा

--------------------------------

(८९) जेथे मीठ बनवतात त्या जागेस काय म्हणतात ?

उत्तर -- मिठागर 

--------------------------------

(९०) मासळी कशाला म्हणतात ?

उत्तर -- माशांना ( मासा )

--------------------------------

(९१) सजीवांचे दोन गट कोणते ?

उत्तर -- प्राणी व वनस्पती 

--------------------------------

(९२) एका वर्षाचे दिवस किती असतात ?

उत्तर -- ३६५

--------------------------------

(९३) एक दिवस म्हणजे किती तास ?

उत्तर -- २४ तास 

--------------------------------

(९४) कोणत्या रात्री चंद्राचा प्रकाशित भाग अजिबात दिसत नाही ?

उत्तर -- अमावास्या 

--------------------------------

(९५)  समुद्राच्या पाण्यापासून काय तयार करतात ?

उत्तर -- मीठ 

--------------------------------

(९६) पौर्णिमेच्या रात्री आकाशात चंद्र पूर्ण ...... दिसतो.

उत्तर -- वर्तुळाकार 

--------------------------------

(९७) पक्ष्यांच्या घराला काय म्हणतात ?

उत्तर -- घरटे

-----------------------------------

(९८) सिंहाच्या पिल्लास काय म्हणतात ?

उत्तर -- छावा

-----------------------------------

(९९) ' पाडस ' कोणाच्या पिल्लाला म्हणतात ?

उत्तर -- हरण

-----------------------------------

(१००) आंब्याच्या झाडांच्या समूहाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- राई

-----------------------------------

(१०१)  मधमाश्यांच्या घराला काय म्हणतात ?

उत्तर -- पोळे

-----------------------------------

(१०२) बकरीच्या पिल्लाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- करडू

-----------------------------------

(१०३) घोड्याच्या पिल्लाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- शिंगरू 

-----------------------------------

(१०४) वाघाच्या पिल्लाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- बच्चा / बछडा

-----------------------------------

(१०५) म्हशीच्या पिल्लाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- रेडकू

-----------------------------------

(१०६) पक्ष्यांच्या समूहाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- थवा

-----------------------------------

(१०७) बैलांच्या ओरडण्याला काय म्हणतात ?

उत्तर -- हंबरणे

-----------------------------------

(१०८) म्हशीच्या ओरडण्याला काय म्हणतात ?

उत्तर -- रेकणे

-----------------------------------

(१०९) फुलझाडांच्या समूहाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- ताटवा

-----------------------------------

(११०) फुलांच्या समूहाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- गुच्छ 

-----------------------------------

(१११) बांबूच्या समूहाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- बेट

-----------------------------------

(११२) घोड्याच्या घराला काय म्हणतात ?

उत्तर -- तबेला / पागा

-----------------------------------

(११३) कुत्र्याच्या पिल्लाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- पिल्लू

-----------------------------------

(११४)  वाघाच्या ओरडण्याला काय म्हणतात ?

उत्तर -- डरकाळी 

----------------------------------

(११५) तीळगुळ कोणत्या सणाला वाटतात ?

उत्तर -- मकरसंक्रांत 

----------------------------

(११६) बैलांची पूजा कोणत्या सणाला करतात ?

उत्तर -- पोळा 

----------------------------

(११७) बहिण आपल्या भावाच्या हातावर राखी कोणत्या सणाला बांधते ?

उत्तर -- रक्षाबंधन 

----------------------------

(११८) नाताळचा सण कोणत्या महिन्यात असतो ?

उत्तर -- डिसेंबर 

----------------------------

(११९) पक्ष्यांना किती पाय असतात ?

उत्तर -- दोन 

----------------------------

(१२०)कोणता पक्षी पिसारा फुलवून नाचतो ?

उत्तर -- मोर 

----------------------------

(१२१) लांब मानेचा प्राणी कोणता ?

उत्तर -- जिराफ 

----------------------------

(१२२) सर्वांत मोठ्या कानांचा प्राणी कोणता ?

उत्तर -- हत्ती 

----------------------------

(१२३) वाळवंटात राहणारा प्राणी कोणता ?

उत्तर -- उंट 

----------------------------

(१२४) झाडावर तुरूतुरू चढणारा प्राणी कोणता ?

उत्तर -- खार 

----------------------------

(१२५) लांब पिसे असलेला प्राणी कोणता ?

उत्तर -- मोर 

----------------------------

(१२६) गूळ कशापासून तयार होते ?

उत्तर -- ऊस 

----------------------------

(१२७) साखर कशापासून तयार होते ?

उत्तर -- ऊस 

----------------------------

(१२८) हरभ-याच्या पिठाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- बेसन 

----------------------------

(१२९) पोपटाचा रंग कसा असतो ?

उत्तर -- हिरवा 

--------------------------------

(१३०) मोराच्या मादीला काय म्हणतात ?

उत्तर -- लांडोर 

--------------------------------

(१३१) आकाशात चांदण्या केव्हा दिसतात ?

उत्तर -- रात्री 

--------------------------------

(१३२) चौकोनाला बाजू किती असतात ?

उत्तर -- चार

--------------------------------

(१३३) आयताला बाजू किती असतात ?

उत्तर -- चार

--------------------------------

(१३४) चौरसाला बाजू किती असतात ?

उत्तर -- चार

--------------------------------

(१३५) त्रिकोणाला बाजू किती असतात ?

उत्तर -- तीन

--------------------------------

(१३६) वर्तूळाचा आकार कसा असतो ?

उत्तर -- गोल

--------------------------------

(१३७) १ मीटर म्हणजे किती सेंटिमीटर ?

उत्तर -- १०० सेंटिमीटर

--------------------------------

(१३८)  १ किलोमीटर म्हणजे किती मीटर ?

उत्तर -- १००० मीटर

--------------------------------

(१३९) १ किलोग्रॅम म्हणजे किती ग्रॅम ?

उत्तर -- १००० ग्रॅम

--------------------------------

(१४०) १ लीटर म्हणजे किती मिलिलीटर ?

उत्तर -- १००० मिली

--------------------------------

(१४१) एक महिना म्हणजे किती दिवस ?

उत्तर -- ३० / ३१ दिवस 

--------------------------------

(१४२) २८ किंवा २९ दिवसांचा इंग्रजी महिना कोणता ?

उत्तर -- फेब्रुवारी 

--------------------------------

(१४३) एक मिनिट म्हणजे किती सेकंद ?

उत्तर -- ६० सेकंद

--------------------------------

(१४४) एक तास म्हणजे किती मिनिटे ?

उत्तर -- ६० मिनिटे

---------------------------------

(१४५) एक डझन म्हणजे किती वस्तू  ?

उत्तर -- १२ वस्तू

-----------------------------------

(१४६) १ फूट म्हणजे किती इंच ?

उत्तर -- १२ इंच

-------------------------------------

(१४७) १ क्विंटल म्हणजे किती किलोग्रॅम  ?

उत्तर -- १०० किलोग्रॅम 

-------------------------------------

(१४८) १ टन म्हणजे किती किलोग्रॅम  ?

उत्तर -- १००० किलोग्रॅम 

--------------------------------

(१४९) १ तोळा म्हणजे किती ग्रॅम ?

उत्तर -- १० ग्रॅम 

--------------------------------

(१५०) मोठ्यात मोठी नैसर्गिक संख्या कोणती ?

उत्तर --  सांगता येत नाही.

--------------------------------

(१५१) लहानात लहान एक अंकी संख्या कोणती ?

उत्तर -- १

--------------------------------

(१५२) मोठ्यात मोठी एक अंकी संख्या कोणती ?

उत्तर -- ९

--------------------------------

(१५३) लहानात लहान दोन अंकी संख्या कोणती ?

उत्तर -- १०

--------------------------------

(१५४)  मोठ्यात मोठी दोन अंकी संख्या कोणती ?

उत्तर -- ९९

--------------------------------

(१५५) लहानात लहान तीन अंकी संख्या कोणती ?

उत्तर -- १००

--------------------------------

(१५६) मोठ्यात मोठी तीन अंकी संख्या कोणती ?

उत्तर --  ९९९

---------------------------------

(१५७) लहानात लहान चार अंकी संख्या कोणती ?

उत्तर -- १०००

--------------------------------

(१५८) मोठ्यात मोठी चार अंकी संख्या कोणती ?

उत्तर -- ९९९९

----------------------------------

(१५९) १ ते १०० पर्यंत ० (शून्य ) हा अंक किती वेळा येतो ?

उत्तर -- ११ वेळा 

----------------------------------

(१६०) १ ते १०० पर्यंत १ हा अंक किती वेळा येतो ?

उत्तर -- २१ वेळा

(१६१) सव्वा दोन वाजले म्हणजे किती वाजून किती मिनिटे ?

उत्तर -- २ वाजून १५ मिनिटे 

-----------------------------------

(१६२) कापडाचा भाव ...... वरून ठरवितात.

उत्तर -- मीटर

--------------------------------

(१६३)  १ ते १० पर्यंतच्या एकूण संख्यांची बेरीज किती ?

उत्तर -- ५५

--------------------------------

(१६४)  फुलांचा वास आपल्याला कशामुळे कळतो ?

उत्तर -- नाकामुळे 

--------------------------------

(१६५) पदार्थांची चव आपल्याला कशामुळे कळते ?

उत्तर -- जिभेमुळे 

--------------------------------

(१६६) वस्तूंचा रंग आपल्याला कशामुळे कळतो ?

उत्तर -- डोळ्यांमुळे 

--------------------------------

(१६७) कोणत्या फळाची बी फळाच्या बाहेर असते ?

उत्तर -- काजू 

--------------------------------

(१६८) सूर्यापासून आपणांस कोणत्या दोन गोष्टी मिळतात ?

उत्तर -- प्रकाश व उष्णता 

--------------------------------

(१६९) चवीचे प्रकार किती ?

उत्तर -- चार 

--------------------------------

(१७०) सर्वांत उंच वाढणारे गवत कोणते ?

उत्तर -- बांबू 

--------------------------------

(१७१) सर्वात मोठा प्राणी कोणता ?

उत्तर -- निळा देवमासा 

--------------------------------

(१७२) सूर्य केव्हा उगवतो ?

उत्तर -- सकाळी 

--------------------------------

(१७३) सूर्य मावळण्याची वेळ कोणती ?

उत्तर -- संध्याकाळी 

--------------------------------

(१७४) फुग्यात काय भरलेले असते ?

उत्तर -- हवा 

--------------------------------

(१७५) कावळा कोणत्या रंगाचा असतो ?

उत्तर -- काळा 

--------------------------------

(१७६) गूळाची चव कशी असते ?

उत्तर -- गोड 

--------------------------------

(१७७) माणसाच्या एकूण आयुष्यामध्ये एकूण किती दात येतात ?

उत्तर -- ३२

-------------------------------

(१७८) पक्ष्यांना हवेत उडण्यासाठी कोणत्या अवयवांचा उपयोग होतो ?

उत्तर -- पंखांचा

-------------------------------

(१७९) मासे पाण्यात पोहण्यासाठी कोणत्या अवयवाचा उपयोग करतात ?

उत्तर -- परांचा 

-------------------------------

(१८०) घरटी न बांधणा-या पक्ष्याचे नाव सांगा.

उत्तर -- कोंबडी 

-------------------------------

(१८१) चिमण्या काय खातात ?

उत्तर -- किडे  / धान्य 

-------------------------------

(१८२) घरात जळमटे करणारा प्राणी कोणता ?

उत्तर -- कोळी 

-------------------------------

(१८३) सोंड असलेला प्राणी कोणता ?

उत्तर -- हत्ती 

-------------------------------

(१८४) शेतीच्या कामात मदत करणारा प्राणी कोणता ?

उत्तर -- बैल 

-------------------------------

(१८५) पाय नसणारा प्राणी कोणता ?

उत्तर -- साप / गांडूळ 

-------------------------------

(१८६) उंच भरारी घेणारा प्राणी कोणता ?

उत्तर -- गरूड / घार / ससाणा 

-------------------------------

(१८७) माशांचा संचार कुठे असतो ?

उत्तर -- पाण्यात

-------------------------------

(१८८) आपल्याला दूध कोणत्या प्राण्यांपासून मिळते ?

उत्तर -- गाय / म्हैस 

--------------------------------

(१८९) दर मिनिटाला मानवी हृदय किती वेळा धडधडते ?

उत्तर -- ७२ वेळा

--------------------------------

(१९०) मानवी शरीरातील सर्वात लहान हाड कोणते ?

उत्तर -- कानाचे हाड

--------------------------------

(१९१) मानवाच्या शरीरातील सर्वात मोठे हाड कोणते ?

उत्तर --  मांडीचे हाड ( फिमर )

--------------------------------

(१९२) मानवाच्या छातीच्या पिंजऱ्यात किती हाडे असतात ?

उत्तर -- २४

--------------------------------

(१९३) मानवी जिभेचा कोणता रंग त्याच्या उत्तम आरोग्याचे लक्षण दर्शवतो ?

उत्तर -- गुलाबी

--------------------------------

(१९४) मानवाला एकूण किती दूध दात येतात ?

उत्तर --  २०

--------------------------------

(१९५) जन्मानंतर किती महिन्यांनी बाळाला दात येतात ?

उत्तर -- सहा

--------------------------------

(१९६) फांदी नसलेली वनस्पती कोणती ?

उत्तर -- नारळ 

--------------------------------

(१९७) अन्न तोंडात घालण्यासाठी हत्ती .... वापर करतो.

उत्तर -- सोंडेचा 

--------------------------------

(१९८) जिभेला हाड असते का ?

उत्तर -- जिभेला हाड नसते.

--------------------------------

(१९९) महाराष्ट्रातील सर्वांत उंच शिखर कोणते?

उत्तर -- कळसूबाई 

--------------------------------

(२००) भारताचे राष्ट्रीय चलन कोणते ?

उत्तर -- रूपया 

--------------------------------

(२०१) ग्रामपंचायतीच्या प्रमुखास काय म्हणतात ?

उत्तर -- सरपंच 

--------------------------------

(२०२) दोन नद्या एकत्र मिळतात त्या ठिकाणाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- संगम 

--------------------------------

(२०३) हलणा-या हवेला काय म्हणतात ?

उत्तर -- वारा 

---------------------------------

(२०४) भारताचे राष्ट्रगीत गायनासाठी किती वेळ लागतो ?

उत्तर -- ५२ सेकंद

---------------------------------

(२०५) भारत देशाचे राष्ट्रीय गीत कोणते ?

उत्तर -- वंदे मातरम्

---------------------------------

(२०६) भारत देशाचे राष्ट्रगीत कोणी लिहिले आहे ?

उत्तर -- रविंद्रनाथ टागोर

---------------------------------

(२०७) भारत देशाचा स्वातंत्र्यदिन कोणता आहे ?

उत्तर -- १५ ऑगस्ट

---------------------------------

(२०८) भारत देशाचा प्रजासत्ताक दिन कोणता आहे ?

उत्तर -- २६ जानेवारी

---------------------------------

(२०९) महाराष्ट्रातील सर्वांत लांब नदी कोणती ?

उत्तर -- गोदावरी 

--------------------------------

(२१०) जानेवारी  महिन्याचे दिवस सांगा.

उत्तर -- ३१ दिवस 

--------------------------------

(२११) वरून काटेरी व आत रसाळ, गोड गरे असलेले फळ कोणते ?

उत्तर -- फणस

--------------------------------

(२१२) जळगाव जिल्हा कोणत्या फळासाठी प्रसिद्ध आहे ?

उत्तर -- केळी

--------------------------------

(२१३) नागपूर जिल्हा कोणत्या फळासाठी प्रसिद्ध आहे ?

उत्तर -- संत्री

-----------------------------------

(२१४) महाराष्ट्राच्या पश्चिम दिशेला कोणता सागर आहे ?

उत्तर -- अरबी समुद्र 

-----------------------------------

(२१५)  नाशिक जिल्हा कोणत्या फळासाठी प्रसिद्ध आहे ?

उत्तर -- द्राक्षे

-----------------------------------

(२१६) महाराष्ट्रात नोटा कोठे छापल्या जातात ?

उत्तर -- नाशिक

-----------------------------------

(२१७) महाराष्ट्राचे पहिले मुख्यमंत्री कोण होते ?

उत्तर -- यशवंतराव चव्हाण 

--------------------------------

(२१८) भारतातील पहिली महिला राष्ट्रपती कोण ?

उत्तर -- प्रतिभाताई पाटील 

--------------------------------

(२१९) ' जागतिक आदिवासी दिन ' म्हणून कोणता दिवस साजरा होतो ?

उत्तर --- ९ ऑगस्ट 

--------------------------------

(२२०) भारताचे पहिले पंतप्रधान कोण होते ?

उत्तर -- पंडित जवाहरलाल नेहरू

============================

लेखन :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )

जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा - जामनेपाडा

केंद्र - रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे

९४२२७३६७७५ / ७७२१९४१४९६

छत्रपती शिवाजी महाराज यांच्या जयंती निमित्त प्रश्नावली

(१) छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या वडिलांचे नाव काय ?

उत्तर -- शहाजीराजे भोसले

-------------

(२) छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या आईचे नाव काय ?

उत्तर -- जिजाबाई

--------------

(३) छत्रपती शिवाजी महाराजाचा जन्म कधी झाला ?

उत्तर -- १९ फेब्रुवारी १६३०

-----------------------------

(४) छत्रपती शिवाजी महाराजांचा जन्म कोणत्या किल्ल्यावर झाला ?

उत्तर -- शिवनेरी किल्ला 

-----------------------------

(५) शिवनेरी किल्ला कोणत्या जिल्ह्यात आहे ?

उत्तर -- पुणे 

-----------------------------

(६) छत्रपती शिवाजी महाराज ज्या काळात होऊन गेले, तो काळ ..….. होता.

उत्तर -- मध्य युगाचा

-----------------------------

(७) छत्रपती शिवाजी महाराजांनी ..... स्वराज्य निर्माण केले.

उत्तर -- महाराष्ट्रात

-----------------------------

(८) स्वराज्य म्हणजे काय ?

उत्तर -- स्वतःचे राज्य

-----------------------------

(९) छत्रपती शिवाजी महाराजांनी कोणाशी झुंज दिली ?

उत्तर -- रयतेवर अन्याय करणा-या सत्तांशी.

-----------------------------

(१०)  शहाजीराजे हे ...... गाढे पंडित होते.

उत्तर -- संस्कृतचे

-----------------------------

(११) मावळात राहणा-या लोकांना ..... म्हणत.

उत्तर -- मावळे 

-----------------------------

(१२) शिवरायांचा विवाह कोणत्या घराण्यातील मुलीशी झाला ?

उत्तर -- फलटणचे नाईक - निंबाळकर

-----------------------------

(१३) छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या पत्नीचे नाव काय ?

उत्तर -- सईबाई

-----------------------------

(१४) शिवाजी महाराजांनी कोणते कार्य हाती घेतले ?

उत्तर -- स्वराज्य स्थापण्याचे 

-----------------------------

(१५) शहाजीराजांच्या पत्नीचे नाव काय ?

उत्तर -- जिजाबाई 

-----------------------------

(१६) जिजाबाईचं माहेर कोणत्या घराण्यातील होते ?

उत्तर -- सिंदखेडचे जाधव 

-----------------------------

(१७) घृष्णेश्वराच्या मंदिराचा जीर्णोद्धार कोणी केला ?

उत्तर -- मालोजीराजे भोसले 

-----------------------------

(१८) शहाजीराजे भोसले यांच्या वडिलांचे नाव काय ?

उत्तर -- मालोजीराजे भोसले 

-----------------------------

(१९) शिवनेरी किल्ला पुणे जिल्ह्यातील कोणत्या तालुक्यात आहे ?

उत्तर -- जुन्नर 

-----------------------------

(२०) छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या काळातील स्वराज्याची पहिली राजधानी कोणती ?

उत्तर -- राजगड 

-----------------------------

(२१)  दादाजी कोंडदेव हे शहाजीराजांचे कोण होते ?

उत्तर -- इमानी सेवक 

-----------------------------

(२१) छत्रपती शिवाजी महाराज व अफजलखान यांची ......

माचीवर भेटण्याची जागा निश्चित झाली.

उत्तर -- प्रतापगडाच्या

-----------------------------

(२२) छत्रपती शिवरायांनी रायरीच्या किल्ल्याचे नाव काय ठेवले ?

उत्तर -- रायगड

-----------------------------

(२३) भोरप्या डोंगरावर शिवरायांनी ..... हा किल्ला बांधला.

उत्तर -- प्रतापगड 

-----------------------------

(२४) छत्रपती शिवाजी महाराजांचे वकील कोण होते ‌?

उत्तर -- पंताजी गोपीनाथ 

-----------------------------

(२५) ' घोडखिंड ' ......... या नावानेच इतिहासात अमर झाली ?

उत्तर -- पावनखिंड 

-----------------------------

(२६) तानाजी मालुसरे हा कोकणातील कोणत्या गावाचा राहणार होता ?

उत्तर -- उमरठे

-----------------------------

(२७) तानाजी मालुसरे यांच्या भावाचे नाव काय ?

उत्तर -- सूर्याजी 

-----------------------------

(२८) छत्रपती शिवाजी महाराजांनी नव्या राजधानीसाठी कोणत्या किल्ल्याची निवड केली ?

उत्तर -- रायगड

-----------------------------

(२९) छत्रपती शिवाजी महाराजांचा राज्याभिषेक कोणत्या वर्षी झाला ?

उत्तर -- १६७४

-----------------------------

(३०) शिवरायांनी राज्याभिषेकापासून कोणता शक सुरू केला ?

उत्तर -- राज्याभिषेक शक 

-----------------------------

(३१) छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या सावत्र भावाचे नाव काय ?

उत्तर -- व्यंकोजीराजे 

-----------------------------

(३२) ...... ही शिवरायांची कुलदेवता होती.

उत्तर -- तुळजाभवानी

-----------------------------

(३३) ...... यांस लोक ' प्रतिशिवाजी ' म्हणत.

उत्तर -- नेताजी पालकर

-----------------------------

(३४) शिवरायांनी तोरणा गडाचे कोणते नामकरण केले ?

उत्तर -- प्रचंडगड 

-----------------------------

(३५) शिवरायांची राजमुद्रा ...... भाषेत होती.

उत्तर -- संस्कृत 

------------------------------

(३६) शिवरायांनी १६४५ साली स्वराज्यस्थापनेची प्रतिज्ञा कोणत्या मंदिरात घेतली ?

उत्तर -- रायरेश्वराच्या मंदिरात

-------------------------------

(३७) शिवरायांच्या संस्कृत भाषेतील राजमुद्रेचा भावार्थ काय होता ?

उत्तर -- हे राज्य लोककल्याणासाठी आहे.

--------------------------------

(३८) " गड आला पण सिंह गेला !" हे उद्गार शिवरायांनी कोणाविषयी काढले ?

उत्तर -- तानाजी मालुसरे

----------------------------------

(३९) कोंढाण्याच्या किल्ल्याचे काय नामकरण करण्यात आले ?

उत्तर -- सिंहगड 

---------------------------------

(४०) शिवरायांचे निधन कोणत्या तारखेला झाले ?

उत्तर -- ३ एप्रिल १६८०

==========================

संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )

जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा जामनेपाडा

केंद्र - रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे

९४२२७३६७७५ / ७७२१९४१४९६

गणितीय सामान्यज्ञान प्रश्नावली

(१) एक मिनिट म्हणजे किती सेकंद ?

उत्तर -- ६० सेकंद

------------------

(२) एक तास म्हणजे किती मिनिटे ?

उत्तर -- ६० मिनिटे

------------------

(३) १ आठवडा म्हणजे किती दिवस ?

उत्तर -- ७ दिवस

------------------

(४)  एक वर्ष म्हणजे साधारण किती दिवस ?

उत्तर -- ३६५ दिवस

------------------

(५)  एक वर्ष म्हणजे किती महिने ?

उत्तर -- १२ महिने

------------------

(६) एक तास म्हणजे किती सेकंद ?

उत्तर -- ३, ६०० सेकंद

------------------

(७) एक डझन म्हणजे किती वस्तू  ?

उत्तर -- १२ वस्तू

------------------

(८) १ फूट म्हणजे किती इंच ?

उत्तर -- १२ इंच

------------------

(९) १ मीटर म्हणजे किती सेंटिमीटर ?

उत्तर -- १०० सेंटिमीटर

------------------

(१०) १ लीटर म्हणजे किती मिलीलीटर ?

उत्तर -- १००० मिलीलीटर 

------------------

(११) १ किलोग्रॅम म्हणजे किती ग्रॅम ?

उत्तर -- १००० ग्रॅम

------------------

(१२) १ किलोमीटर म्हणजे किती मीटर ?

उत्तर -- १००० मीटर

------------------

(१३) १ क्विंटल म्हणजे किती किलोग्रॅम  ?

उत्तर -- १०० किलोग्रॅम 

------------------

(१४) १ टन म्हणजे किती किलोग्रॅम  ?

उत्तर -- १००० किलोग्रॅम 

------------------

(१५) १ तोळा म्हणजे किती ग्रॅम ?

उत्तर -- १० ग्रॅम 

------------------

(१६) मोठ्यात मोठी नैसर्गिक संख्या कोणती ?

उत्तर --  सांगता येत नाही.

------------------

(१७) लहानात लहान एक अंकी संख्या कोणती ?

उत्तर -- १

------------------

(१८) मोठ्यात मोठी एक अंकी संख्या कोणती ?

उत्तर -- ९

------------------

(१९) लहानात लहान दोन अंकी संख्या कोणती ?

उत्तर -- १०

------------------

(२०)  मोठ्यात मोठी दोन अंकी संख्या कोणती ?

उत्तर -- ९९

------------------

(२१) लहानात लहान तीन अंकी संख्या कोणती ?

उत्तर -- १००

------------------

(२२) मोठ्यात मोठी तीन अंकी संख्या कोणती ?

उत्तर --  ९९९

------------------

(२३) लहानात लहान चार अंकी संख्या कोणती ?

उत्तर -- १०००

------------------

(२४)! मोठ्यात मोठी चार अंकी संख्या कोणती ?

उत्तर -- ९९९९

------------------

(२५) १ ते १०० पर्यंत ० (शून्य ) हा अंक किती वेळा येतो ?

उत्तर -- ११ वेळा 

------------------

(२६) १ ते १०० पर्यंत १ हा अंक किती वेळा येतो ?

उत्तर -- २१ वेळा

------------------

(२७) १ ते १०० पर्यंत २ ते ९ अंक एकूण ( प्रत्येकी ) किती वेळा येतात ?

उत्तर -- २० वेळा 

========================

संकलक / लेखन --

श्री. शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )

जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा जामनेपाडा

केंद्र - रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे

९४२२७३६७७५ / ७७२१९४१४९६

सामान्यज्ञान प्रश्नावली ( जागतिक )

(१) जगातील सर्वांत उंच पर्वत कोणते ?

उत्तर -- हिमालय

----------------------

(२) जगातील सर्वांत उंच शिखर कोणते ?

उत्तर -- माऊंट एव्हरेस्ट ( ८, ८४८ मीटर )

----------------------

(३) जगातील सर्वांत उंच धबधबा कोणता ?

उत्तर -- एन्जल धबधबा

----------------------

(४) जगातील सर्वांत उंच प्राणी कोणता ?

उत्तर -- जिराफ

----------------------

(५) जगातील सर्वांत उंच इमारत कोणती ?

उत्तर -- बुर्ज खलिफा, दुबई ( सौदी अरेबिया )

----------------------

(६) जगातील सर्वांत लांब नदी कोणती ?

उत्तर -- नाईल ( आफ्रिका )

----------------------

(७) जगातील सर्वांत मोठी नदी कोणती ?

उत्तर -- अमेझॉन 

----------------------

(८) जगातील सर्वांत लांब कालवा कोणता ?

उत्तर -- सुवेझ कालवा ( इजिप्त ) 

----------------------

(९) जगातील सर्वांत लांब भिंत कोणती ?

उत्तर -- चीनची भिंत

----------------------

(१०) जगातील सर्वांत मोठा महासागर कोणता ?

उत्तर -- पॅसिफिक महासागर

----------------------

(११) जगातील सर्वांत मोठी पर्वत रांग कोणती ?

उत्तर -- हिमालय

----------------------

(१२) जगातील सर्वांत मोठे वाळवंट कोणते  ?

उत्तर -- सहारा ( आफ्रिका )

----------------------

(१३) जगातील सर्वांत मोठा देश कोणता ?

उत्तर -- रशिया

----------------------

(१४) जगातील सर्वांत मोठी बॅंक कोणती ?

उत्तर -- वर्ल्ड बँक, वाॅशिग्टंन

----------------------

(१५) जगातील सर्वांत मोठा ( वजनदार) प्राणी कोणता ?

उत्तर -- निळा देवमासा

----------------------

(१६) जगातील सर्वांत मोठा (जमिनीवरील) प्राणी कोणता ? 

उत्तर -- हत्ती

----------------------

(१७) जगातील सर्वांत मोठा पक्षी कोणता ?

उत्तर -- शहामृग

----------------------

(१८) जगातील सर्वांत मोठे शहर कोणते ?

उत्तर -- शांघाय ( चीन )

----------------------

(१९) जगातील सर्वांत लहान पक्षी कोणता ?

उत्तर -- हमिंगबर्ड

----------------------

(२०) जगातील सर्वांत छोटा देश कोणता ?

उत्तर -- व्हॅटिकन सिटी 

----------------------

(२१) जगातील सर्वांधिक लोकसंख्येचा देश कोणता ?

उत्तर -- भारत 

===========================

संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )

जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा जामनेपाडा

केंद्र -- रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे

९४२२७३६७७५ / ७७२१९४१४९६

शब्दसमूहाबद्दल एक शब्द ( मराठी भाषिक सामान्यज्ञान)

(१) अरण्याचा राजा.

---- वनराज 

----------------------

(२) अपेक्षा नसताना घडलेली गोष्ट.

---- अनपेक्षित 

----------------------

(३) अस्वलाचा खेळ करणारा.

---- दरवेशी 

----------------------

(४) आग विझवणारे यंत्र.

---- अग्निशामक यंत्र

----------------------

(५) इनाम म्हणून वंशपरंपरागत मिळालेली जमीन.

 ---- वतन 

----------------------

(६) ईश्वर आहे असे मानणारा.

---- आस्तिक 

----------------------

(७) ईश्वर नाही असे मानणारा.

 ---- नास्तिक 

----------------------

(८) उंचावरून पडणारा पाण्याचा प्रवाह.

---- धबधबा 

----------------------

(९) ऐकायला व बोलायला न येणारा.

---- मूकबधिर 

----------------------

(१०) भाषण ऐकणारे.

---- श्रोते 

----------------------

(११) अंग राखून काम करणारा.

---- अंगचोर 

----------------------

(१२) कथा सांगणारा.

---- कथेकरी 

----------------------

(१३) कथा (गोष्ट) लिहिणारा.

---- कथाकार , कथालेखक 

----------------------

(१४) कधीही जिंकला न जाणारा.

---- अजिंक्य

----------------------

(१५) कर्तव्य पार पाडण्यात तत्पर असणारा.

--- कर्तव्यदक्ष

----------------------

(१६) कसलीच इच्छा नसलेला.

---- निरिच्छ 

----------------------

(१७) कष्ट करून जगणारा, श्रमांवर जगणारा.

---- श्रमजीवी, कष्टकरी 

-----------------------

(१८) कविता करणारा / रचणारा.

----- कवी 

----------------------

(१९) गाणे गाणारा.

---- गायक

----------------------

(२०) कविता रचणारी.

---- कवयित्री

----------------------

(२१) कमी आयुष्य असलेला.

---- अल्पायू , अल्पायुषी

----------------------

(२२) कमी वेळ टिकणारा.

---- अल्पजीवी, क्षणभंगुर

----------------------

(२३) कादंबऱ्या लिहिणारा / लिहिणारी.

---- कादंबरीकार

----------------------

(२४) किल्ल्याच्या सभोवतालची भित.

---- तट

----------------------

(२५) कुस्ती खेळण्याची जागा.

---- आराखडा, हौद

----------------------

(२६) केलेले उपकार जाणणारा.

---- कृतज्ञ 

----------------------

(२७) केलेले उपकार विसरणारा.

---- कृतघ्न

----------------------

(२८) कैदी ठेवण्याची जागा.

---- कारागृह, तुरूंग, बंदिशाळा

----------------------

(२९) खूप दानधर्म करणारा.

---- दानशूर

----------------------

(३०) खूप आयुष्य असलेला.

---- दीर्घायू , दीर्घायुषी

----------------------

(३१) खूप मोठा विस्तार असलेले.

---- ऐसपैस, विस्तीर्ण

----------------------

(३२) खूप पाऊस पडणे.

---- अतिवृष्टी 

----------------------

(३३) गोलाकार फिरणारा सोसाट्याचा वारा.

---- वावटळ

----------------------

(३४) घरदार नष्ट झाले आहे असा.

---- निर्वासित

----------------------

(३५) घोडे बांधायची जागा.

---- पागा, तबेला 

----------------------

(३६) चरित्र लिहिणारा.

---- चरित्रकार

----------------------

(३७) चार रस्ते एकत्र येतात ती जागा.

---- चौक, चवाठा

----------------------

(३८) अनेकांमधून निवडलेले.

---- निवडक

----------------------

(३९) चांदण्या रात्रीचा पंधरवडा.

---- शुध्दपक्ष, शुक्लपक्ष 

----------------------

(४०) चित्रे काढणारा.

---- चित्रकार

----------------------

(४१) जमिनीखालील गुप्त मार्ग.

---- भुयार

----------------------

(४२) जमिनीवर राहणारे प्राणी.

---- भूचर

----------------------

(४३) जमीन व पाणी अशा दोन्ही ठिकाणी राहणारे प्राणी.

---- उभयचर

----------------------

(४४) जादूचे खेळ करून दाखवणारा.

---- जादूगार

----------------------

(४५) ज्याला आईवडील नाहीत असा.

---- पोरका, अनाथ

----------------------

(४६) ज्याच्या हातात चक्र आहे असा.

---- चक्रपाणि, चक्रधर

----------------------

(४७) ज्याला मरण नाही असा.

---- अमर

----------------------

(४८) ज्याला कोणीही शत्रू नाही असा.

---- अजातशत्रू

----------------------

(४९) ज्याला लाज नाही असा.

---- निर्लज्ज

----------------------

(५०) ढगांनी भरलेले.

---- ढगाळलेले, अभ्राच्छादित 

----------------------

(५१) तीन रस्ते एकत्र मिळतात ते ठिकाण.

---- तिठा

----------------------

(५२) थोड्यावर संतुष्ट असणारा.

---- अल्पसंतुष्ट 

----------------------

(५३) दगडावर / दगडाच्या मूर्ती घडवणारा.

---- शिल्पकार

----------------------

(५४) दगडावर कोरलेले लेख.

---- शिलालेख

----------------------

(५५) दररोज प्रसिद्ध होणारे.

---- दैनिक

----------------------

(५६) दर आठवड्याने प्रसिदध होणारे.

---- साप्ताहिक

----------------------

(५७) दर पंधरवड्याने प्रसिद्ध होणारे.

---- पाक्षिक

----------------------

(५८) दर महिन्याने प्रसिद्ध होणारे.

---- मासिक

----------------------

(५९) दर तीन महिन्यांनी प्रसिद्ध होणारे.

---- त्रैमासिक

----------------------

(६०) दर सहा महिन्यांनी प्रसिद्ध होणारे.

---- षण्मासिक

----------------------

(६१) दर वर्षाला / वर्षातून एकदा प्रसिद्ध होणारे.

---- वार्षिक

----------------------

(६२) दररोजचा ठरलेला कार्यक्रम.

----  दिनक्रम

----------------------

(६३) दारावरील पहारेकरी.

---- द्वारपाल, दारवान

----------------------

(६४) दुष्काळात सापडलेले लोक.

---- दुष्काळग्रस्त

----------------------

(६५) दुसऱ्यावर अवलंबून असलेला.

---- परावलंबी 

----------------------

(६६) कोणावरही अवलंबून नसलेला.

---- स्वावलंबी

----------------------

(६७) दोन नदया एकत्र मिळतात ते ठिकाण.

---- संगम

----------------------

(६८) देशाची सेवा करणारा.

---- देशसेवक

----------------------

(६९) देवापुढे सतत तेवणारा दिवा.

---- नंदादीप

----------------------

(७०) दुसऱ्यावर उपकार करणारा.

---- परोपकारी

----------------------

(७१) धान्य साठवण्याची जागा.

---- कोठार

----------------------

(७२) नदीची सुरुवात होते ती जागा.

---- उगम

----------------------

(७३) नदीतील खोलगट भागातील खोल पाणी.

--- डोह

----------------------

(७४) नाटक लिहिणारा.

---- नाटककार

----------------------

(७५) होडी चालवणारा.

---- नावाडी, नाखवा, नाविक

----------------------

(७६) नाटकात किंवा चित्रपटात काम करणारा.

---- नट, अभिनेता

----------------------

(७७) नेहमी घरात बसून राहणारा.

---- घरकोंबडा 

----------------------

(७८) पहाटेपूर्वीची वेळ.

---- उष: काल 

----------------------

(७९) पाऊस मुळीच न पडणे.

---- अवर्षण, अनावृष्टी

----------------------

(८०) पायात जोडे न घातलेला.

---- अनवाणी

----------------------

(८१) पाहण्यासाठी आलेले लोक.

---- प्रेक्षक 

----------------------

(८२) पायी जाणारा‌‌.

--- पादचारी

----------------------

(८३) पाण्याखालून चालणारी बोट.

---- पाणबुडी

----------------------

(८४) पाण्यात राहणारे प्राणी.

---- जलचर

----------------------

(८५) पुरामुळे ज्याचे नुकसान झाले असे लोक.

---- पूरग्रस्त

----------------------

(८६) पूर्वी कधी घडले नाही असे.

---- अभूतपूर्व

----------------------

(८७) प्रेरणा देणारा.

---- प्रेरक

----------------------

(८८) फुकट भोजन मिळण्याचे ठिकाण.

---- सदावर्त, अन्नछत्र

----------------------

(८९) विनामूल्य पाणी मिळण्याचे ठिकाण.

----  पाणपोई

----------------------

(९०) बसगाड्या थांबण्याची जागा.

---- बस - स्थानक

----------------------

(९१) बातमी आणून देणारा / देणारी.

---- वार्ताहर

----------------------

(९२) बातमी सांगणारा / सांगणारी.

---- वृत्तनिवेदक / वृत्तनिवेदिका 

----------------------

(९३) भाषण करणारा.

---- वक्ता

----------------------

(९४) मन/चित्त आकर्षित करणारा.

---- मनोवेधक, चित्तवेधक

----------------------

(९५) मालाचा साठा करून ठेवण्याची जागा.

---- गुदाम, कोठार, वखार.

----------------------

(९६) माकडाचा खेळ करून दाखवणारा.

---- मदारी

----------------------

(९७) मासे पकडणारा.

---- कोळी

----------------------

(९८) मूर्ती बनवणारा.

---- मूर्तिकार

----------------------

(९९) मूर्तीची पूजा करणारा.

---- मूर्तिपूजक

----------------------

(१००) मोजता येणार नाही असे.

---- अगणित, असंख्य

----------------------

(१०१) श्रेष्ठ (महान) ऋषी.

---- महर्षी

----------------------

(१०२) मृत्यूवर विजय मिळवणारा.

----  मृत्यूंजय

----------------------

(१०३) योजना आखणारा.

---- योजक

----------------------

(१०४) रणांगणावर आलेले मरण.

---- वीरमरण

----------------------

(१०५) रक्षण करणारा.

---- रक्षक

----------------------

(१०६) रात्रीचा पहारेकरी.

---- जागल्या

----------------------

(१०७) राज्यातील लोक.

---- प्रजा, रयत, प्रजाजन 

----------------------

(१०८) रोग्यांची शुश्रूषा करणारी.

---- परिचारिका

----------------------

(१०९) लग्नासाठी जमलेले लोक.

---- व-हाडी

----------------------

(११०) लढण्याची विदया.

---- युद्धकला

----------------------

(१११) लाखो रुपयांचा धनी.

---- लक्षाधीश

----------------------

(११२) लिहिता-वाचता येणारा.

---- साक्षर

----------------------

(११३) लिहिता-वाचता न येणारा.

---- निरक्षर

----------------------

(११४) लोकांचा आवडता.

---- लोकप्रिय

----------------------

(११५) लोकांनी मान्यता दिलेला.

---- लोकमान्य

----------------------

(११६) लोकांचे नेतृत्व करणारा.

---- लोकनायक

----------------------

(११७) वनात राहणारे प्राणी.

---- नवचर

----------------------

(११८) वाडवडिलांकडून मिळालेली.

---- वडिलोपार्जित

----------------------

(११९) विमान चालवणारा.

---- वैमानिक

----------------------

(१२०) व्याख्यान देणारा.

---- व्याख्याता

----------------------

(१२१) शत्रूकडील बातमी काढणारा.

---- हेर

----------------------

(१२२) शत्रूला सामील झालेला.

---- फितूर

----------------------

(१२३) शिकारीसाठी उंच बांधलेला माळा.

---- मचाण

----------------------

(१२४) शेती करणारा.

---- शेतकरी

----------------------

(१२५) शोध लावणारा.

---- संशोधक

----------------------

(१२६) सतत काम करणारा.

---- दीर्घोद्योगी

----------------------

(१२७) सतत निंदानालस्ती करणारा.

---- निंदक

----------------------

(१२८) समाजाची सेवा करणारा.

---- समाजसेवक

----------------------

(१२९) सर्व इच्छा पूर्ण करणारा वृक्ष.

---- कल्पवृक्ष

----------------------

(१३०) संकट दूर करणारा.

----  विघ्नहर्ता

----------------------

(१३१) स्वतःची बुद्धी न वापरता सांगितले तेवढेच काम करणारा.

---- सांगकाम्या

----------------------

(१३२) सिनेमाच्या कथा लिहिणारा.

---- पटकथालेखक

----------------------

(१३३) सुखाच्या मागे लागलेला.

---- सुखलोलुप

----------------------

(१३४) स्वर्गातील इंद्राची बाग.

---- नंदनवन

----------------------

(१३५) स्वत: संपादन केलेली.

---- स्वार्जित, स्वसंपादित

----------------------

(१३६) स्वतः श्रम न करता खाणारा.

---- ऐतखाऊ

----------------------

(१३७) स्वत:च्याच फायदयाचा विचार करणारा.

----  स्वार्थी

----------------------

(१३८) स्वत:बद्दल अभिमान असलेला.

---- स्वाभिमानी

----------------------

(१३९) स्वत:बद्दल अभिमान नसलेला.

---- स्वाभिमानशून्य 

----------------------

(१४०) दुसऱ्याला काहीही सहजगत्या देणारा.

---- उदार, दिलदार

----------------------

(१४१) स्वदेशाचा अभिमान असणारा.

---- स्वदेशाभिमानी

----------------------

(१४२) स्तुती गाणारा.

---- भाट

----------------------

(१४३) हत्तीला काबूत ठेवणारा / राखणारा.

---- माहूत

----------------------

(१४४) हरिणासारखे डोळे असणारी.

---- मृगनयना, हरिणाक्षी.

----------------------

(१४५) अनेक बाबींवर एकाच वेळी लक्ष ठेवणारा.

---- अष्टावधानी

----------------------

(१४६) अरण्याची शोभा.

---- वनश्री

----------------------

(१४७) जमिनीचे दान.

--- भूदान 

----------------------

(१४८) हिंडून करायचा पहारा.

---- गस्त

=========================

संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक)

जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा जामनेपाडा

केंद्र - रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे

९४२२७३६७७५  / ७७२१९४१४९६