महाराष्ट्र विशेष -- सामान्यज्ञान

(१) महाराष्ट्र राज्याची निर्मिती केव्हा झाली ?

उत्तर -- १ मे १९६०

(२) महाराष्ट्र राज्यात किती जिल्हे आहेत ?
उत्तर -- ३६

(३) महाराष्ट्र दिन कोणत्या दिवशी साजरा केला जातो ?
उत्तर -- १ मे

(४) महाराष्ट्र राज्याची राजधानी कोणती ?
उत्तर -- मुंबई

(५) महाराष्ट्र राज्याची उपराजधानी कोणती ?
उत्तर -- नागपूर

(६) महाराष्ट्र राज्याचे प्रशासकीय विभाग किती आहेत ?
उत्तर -- सहा

(७) महाराष्ट्रातील सर्वात उंच शिखर कोणते ?
उत्तर -- कळसुबाई

(८) महाराष्ट्रातील सर्वात लांब नदी कोणती ?
उत्तर -- गोदावरी

(९) महाराष्ट्राचा राज्य प्राणी कोणता आहे ?
उत्तर -- शेकरू

(१०) महाराष्ट्राचा राज्य पक्षी कोणता आहे ?
उत्तर -- हरियाल / हरावत

(११) महाराष्ट्राची राज्यभाषा कोणती ?
उत्तर -- मराठी

(१२) महाराष्ट्रातील क्षेत्रफळाने सर्वात लहान जिल्हा कोणता ?
उत्तर -- मुंबई शहर

(१३) महाराष्ट्रातील क्षेत्रफळाने सर्वात मोठा जिल्हा कोणता ?
उत्तर -- अहमदनगर

(१४) महाराष्ट्राचे पहिले मुख्यमंत्री कोण ?
उत्तर -- यशवंतराव चव्हाण

(१५) महाराष्ट्र राज्याचा राज्य वृक्ष कोणता ?
उत्तर -- आंबा

(१६) महाराष्ट्र राज्याचा राज्य फूल कोणता ?
उत्तर -- ताम्हन / मोठा बोंडारा

(१७) महाराष्ट्रातील पहिले मातीचे धरण कोणते ?
उत्तर -- गंगापूर ( नाशिक )

(१८) महाराष्ट्रातील पहिली स्त्री शिक्षिका कोण ?
उत्तर -- सावित्रीबाई फुले

(१९) महाराष्ट्राचे पहिले राज्यपाल कोण ?
उत्तर -- श्री. प्रकाश

(२०) महाराष्ट्रातील सर्वाधिक वनक्षेत्राचा जिल्हा कोणता ?
उत्तर -- गडचिरोली

(२१) महाराष्ट्रातील पहिले अणुविद्युत केंद्र कोणते ?
उत्तर -- तारापूर ( ठाणे )

(२२) महाराष्ट्रातील पहिले जलविद्युत केंद्र कोणते ?
उत्तर -- खोपोली ( रायगड )

(२३) महाराष्ट्रातील पहिले पक्षी अभयारण्य कोणते ?
उत्तर -- कर्नाळा ( रायगड )

(२४) महाराष्ट्रातील पहिले पंचतारांकित हाॅटेल कोणते ?
उत्तर -- ताजमहल, मुंबई

(२५) महाराष्ट्रातील सर्वात मोठी टपाल कचेरी कोणती ?
उत्तर -- मुंबई
=================================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )
जि. प. प्रा. शाळा जामनेपाडा, केंद्र रोहोड
ता. साक्री, जि. धुळे
९४२२७३६७७५

गणितीय प्रश्नावली ( स्पर्धा परीक्षा )

   
(1) XX या रोमन संख्येला आंतरराष्ट्रीय संख्येत कसे लिहाल ?

उत्तर -- 20
---------------------
(2) 30 ही संख्या रोमन अंकांत कशी लिहाल ?

उत्तर -- XXX
-----------------------
(3) ' तीन हजार दोनशे ' ही संख्या देवनागरी मध्ये कशी लिहिला ?

उत्तर -- ३, २००
----------------------------------------------------------------
(4) मोठ्यात मोठी नैसर्गिक संख्या कोणती ?

उत्तर -- सांगता येत नाही.
----------------------------------------------------------------
(5) मोठ्यात मोठी पूर्ण संख्या कोणती ?

उत्तर -- सांगता येत नाही.
----------------------------------------------------------------
(6) लहानात लहान नैसर्गिक संख्या कोणती ?

उत्तर -- 1
----------------------------------------------------------------
(7) सर्वात लहान मूळ संख्या कोणती ?

उत्तर -- 2
----------------------------------------------------------------
(8) सर्वात लहान विषम संख्या कोणती ?

उत्तर -- 3
----------------------------------------------------------------
(9) पहिल्या 10 नैसर्गिक संख्यांची बेरीज किती ?

उत्तर -- 55
----------------------------------------------------------------
(10) पहिल्या 10 सम संख्यांची बेरीज किती ?

उत्तर -- 110
----------------------------------------------------------------
(11) पहिल्या 15 विषम संख्यांची बेरीज किती ?

उत्तर -- 255
----------------------------------------------------------------
(12) सम असणारी एकमेव मूळ संख्या कोणती ?

उत्तर -- 2
=================================
संकलक ;- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )
जि. प. प्रा. शाळा जामनेपाडा , केंद्र रोहोड
ता. साक्री जि. धुळे
9422736775

भारतीय राज्यशास्त्र -- प्रश्नावली

(१) भारताचे घटनात्मक प्रमुख कोण आहेत ?

उत्तर -- राष्ट्रपती
----------------------------------
(२) भारतामध्ये लोकसभेची पहिली सार्वत्रिक निवडणूक केव्हा घेण्यात आली ?

उत्तर -- १९५२
----------------------------------------
(३) भारतात आणीबाणी घोषित करण्याचा अधिकार कोणाला असतो ?

उत्तर -- राष्ट्रपती
----------------------------------------------------------------
(४) राज्यपालाची नेमणूक कोणाकडून केली जाते ?

उत्तर -- राष्ट्रपती
----------------------------------------------------------------
(५) भारताच्या मुख्य निवडणूक आयुक्ताची नेमणूक कोण करतो ?

उत्तर -- राष्ट्रपती
----------------------------------------------------------------
(६) भारतामध्ये प्रौढमताधिकार कोणत्या वर्षी मिळतो ?

उत्तर -- १८ व्या वर्षी
----------------------------------------------------------------
(७) घटक राज्यांच्या आणीबाणीला काय म्हणतात ?

उत्तर -- घटनात्मक आणीबाणी किंवा राष्ट्रपती राजवट
----------------------------------------------------------------
(८) घटकराज्याचा घटनात्मक प्रमुख कोण असतो ?

उत्तर -- राज्यपाल
----------------------------------------------------------------
(९) लोकसभेत महाराष्ट्रातून किती सदस्य निवडले जातात ?
उत्तर -- ४८
----------------------------------------------------------------
(१०) भारतात कोणती पक्षपध्दत आहे ?

उत्तर -- बहुपक्ष
----------------------------------------------------------------
(११) भारताचे प्रधानमंत्री आपला राजीनामा कोणाकडे देतात ?

उत्तर -- राष्ट्रपती
----------------------------------------------------------------
(१२) भारताचे राष्ट्रपती आपला राजीनामा कोणाकडे सादर करतात ?

उत्तर -- उपराष्ट्रपती
----------------------------------------------------------------
(१३) भारताचे उपराष्ट्रपती आपला राजीनामा कोणाकडे सादर करतात ?

उत्तर -- राष्ट्रपती
==================================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )
जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा जामनेपाडा ,केंद्र रोहोड
ता. साक्री, जि. धुळे
९४२२७३६७७५

भौगोलिक सामान्यज्ञान प्रश्नावली

(१) लीप वर्ष ........... दिवसांचे असते ?

उत्तर -- ३६६
------------------------------
(२) लीप वर्षात फेब्रुवारी महिना ............ दिवसांचा
असतो ?

उत्तर -- २९
--------------------------------
(३) पृथ्वीच्या स्वतःभोवती फिरण्याच्या गतीला ............
गती म्हणतात ?

उत्तर -- दैनिक
----------------------------------------------------------------
(४) पृथ्वीला स्वतःभोवती एक फेरी पूर्ण करण्यास
.......... लागतो.

उत्तर -- एक दिवस
----------------------------------------------------------------
(५) ............... दिनदर्शिका चांद्र कालगणनेवर आधारित आहे.

उत्तर -- इस्लाम
----------------------------------------------------------------
(६) पृथ्वीवर ............... खंड आहेत.

उत्तर -- सात
---------------------------------------------------------------
(७) भारताच्या पश्चिमेस ........... समुद्र आहे.

उत्तर -- अरबी
----------------------------------------------------------------
(८) तापी नदी ............... वाहिनी आहे.

उत्तर -- पश्चिम
----------------------------------------------------------------
(९) कळसुबाई शिखराची उंची सुमारे ............ मीटर आहे.

उत्तर -- १६४६
----------------------------------------------------------------
(१०) कोकणातील नद्या ............. समुद्रास मिळतात.

उत्तर -- अरबी
----------------------------------------------------------------
(११) कोकण किनारपट्टीच्या प्रदेशात .......... हवामान आढळते.

उत्तर -- दमट
----------------------------------------------------------------
(१२) दोन किंवा अधिक नद्या एकत्र मिळतात, त्या ठिकाणाला ............. म्हणतात.

उत्तर -- संगम
===================================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )
जि. प. प्रा. शाळा जामनेपाडा केंद्र रोहोड
ता. साक्री जि धुळे
९४२२७३६७७५

स्पर्धा परीक्षा -- गणितीय प्रश्नावली

(1) 10 मीटर अधिक 100 से. मी. = किती मीटर ?

उत्तर -- 11 मीटर
----------------------------------
(2) एका वर्गातील 120 विद्यार्थ्यांपैकी 75 टक्के विद्यार्थी पास झाले तर किती विद्यार्थी नापास झाले ?

उत्तर -- 30 विद्यार्थी
----------------------------------
( 3 ) 1000 चे 25 टक्के किती ?

उत्तर -- 250
----------------------------------------------------------------
(4) 14 मीटर लांबीच्या दोरीचे समान लांबीचे 14 तुकडे केले तर प्रत्येक तुकड्यांची लांबी किती सेमी. ?

उत्तर -- 100 सेमी
----------------------------------------------------------------
(5) 40 पेनांची किंमत 400 रूपये तर 20 पेनांची किंमत किती ?
उत्तर -- 200 रूपये
----------------------------------------------------------------
(6) 1 ते 20 पर्यंतच्या सर्व मूळ संख्याची बेरीज किती ?

उत्तर -- 77
----------------------------------------------------------------
(7) 43 नंतर क्रमांने येणारी 8 वी विषम संख्या कोणती ?

उत्तर -- 59
----------------------------------------------------------------
( 8 ) 606 चे 50 टक्के म्हणजे किती ?

उत्तर -- 303
----------------------------------------------------------------
(9) 6 रूपयास 6 संत्री याप्रमाणे 5 डझन संत्र्यांची किंमत किती ?

उत्तर -- 60 रूपये
----------------------------------------------------------------
(10) सुप्रिया एका मिनिटात 30 शब्द टाईप करते तर
एका तासात ती किती शब्द टाईप करेल ?

उत्तर -- 1800

=================================
लेखन :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )
जि. प. प्रा. शाळा जामनेपाडा ,केंद्र - रोहोड
ता. साक्री, जि. धुळे
9422736775

सामान्यज्ञान प्रश्नावली

    
(१) महाराष्ट्रातील पहिली महानगरपालिका कोणती ?

उत्तर -- मुंबई

(२) महाराष्ट्रातील सर्वोच्च शिखर कोणते ?
उत्तर -- कळसुबाई

(३) ताडोबा राष्ट्रीय उद्यान कोणत्या जिल्ह्यात आहे ?
उत्तर -- चंद्रपूर

(४) गोदावरी नदीचा उगम कोठे झाला आहे ?
उत्तर -- त्र्यंबकेश्वर

(५) महाराष्ट्राची राज्यभाषा कोणती ?
उत्तर -- मराठी

(६) महाराष्ट्रात दुस-या क्रमांकाचे उंच पर्वत शिखर कोणते ?
उत्तर -- साल्हेर

(७) जायकवाडी जलविद्युत केंद्र कोणत्या जिल्ह्यात आहे ?
उत्तर -- औरंगाबाद

(८) तोरणमाळ थंड हवेचे ठिकाण कोणत्या जिल्ह्यात आहे ?
उत्तर -- नंदुरबार

(९) ' गेट वे आॅफ इंडिया ' कोणत्या शहरात आहे ?
उत्तर -- मुंबई

(१०) रायगड जिल्ह्याचे मुख्यालय कोठे आहे ?
उत्तर -- अलिबाग

(११) नागपूर जिल्हा कोणत्या फळासाठी प्रसिद्ध आहे ?
उत्तर -- संत्री

(१२) महाराष्ट्रातील सर्वाधिक लांबीची नदी कोणती ?
उत्तर -- गोदावरी

(१३) महाराष्ट्रातील पहिले पक्षी अभयारण्य कोणते ?
उत्तर -- कर्नाळा ( रायगड )

(१४) सावंतवाडी हे ठिकाण कशासाठी प्रसिद्ध आहे ?
उत्तर -- लाकडी खेळणी .

(१५) महाराष्ट्राचा राज्य प्राणी कोणता ?
उत्तर -- शेकरू
================================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )
जि. प. प्राथमिक शाळा जामनेपाडा, केंद्र रोहोड
ता साक्री, जि. धुळे
९४२२७३६७७५

सामान्यज्ञान प्रश्नावली

(१) छत्रपती शिवाजी महाराजांनी जिंकलेला पहिला किल्ला

कोणता ?

उत्तर -- तोरणा 

(२) कारगिल युध्द कोणत्या वर्षी झाले ?

उत्तर -- १९९९

(३) महाराष्ट्रात मुलींची पहिली शाळा कोणी सुरू केली ?

उत्तर -- ज्योतिबा फुले 

(४) अजिंठा आणि वेरूळ लेण्या कोणत्या जिल्ह्यात आहेत ?

उत्तर -- औरंगाबाद 

(५) ' जहांगीर आर्ट गॅलरी ' कोणत्या शहरात आहे ?

उत्तर -- मुंबई 

(६) क्षेत्रफळानुसार भारतातील सगळ्यात लहान राज्य

कोणते ?

उत्तर -- गोवा 

(७) स्वतंत्र भारताचे पहिले कायदामंत्री कोण होते ?

उत्तर -- डाॅ. बी. आर. आंबेडकर 

(८) एलिफंटा लेणी कोणत्या जिल्ह्यात आहे ?

उत्तर -- रायगड 

(९) उस्ताद बिस्मिला खान यांचा कोणत्या वाद्याशी संबंध आहे ?

उत्तर --शहनाई 

(१०) ' ठक्कर बाप्पा ' हे नाव कोणत्या क्षेत्राशी निगडित आहे ?

उत्तर -- आदिवासी कल्याण 

(११) ताजमहल कोणत्या राज्यात आहे ?

उत्तर -- उत्तर प्रदेश 

=================================

संकलक :- शंकर सिताराम चौरे (प्रा. शिक्षक )

जि. प. प्रा. शाळा जामनेपाडा , केंद्र रोहोड 

ता. साक्री जि धुळे 

९४२२७३६७७५

पर्यावरणविषयक महत्त्वाचे आंतरराष्ट्रीय दिन

(१) जागतिक वसुंधरा दिन = २२ एप्रिल

(२) जागतिक वन्यजीव दिन = ३ मार्च

(३) जागतिक वनदिन = २१ मार्च

(४) जागतिक हवामान दिन = २३ मार्च

(५) जागतिक पर्यावरण दिन = ५ जून

(६) जागतिक चिमणी दिन = २० मार्च

(७) जागतिक जल दिन = २२ मार्च

(८) जागतिक कासव दिन = २३ मे

(९) जागतिक महासागर दिन = ८ जून

(१०) जागतिक निसर्ग  संवर्धन दिन = २८ जुलै

(११) जागतिक सिंह दिन = १० आॅगस्ट

(१२) आंतरराष्ट्रीय व्याघ्रदिन = २९ जुलै
==============================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )
जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा जामनेपाडा
ता. साक्री, जि. धुळे
९४२२७३६७७५

सामान्यज्ञान प्रश्नावली

(१) नर्मदा व तापी नदीच्या दरम्यान कोणता पर्वत आहे ?

उत्तर -- सातपुडा

(२) गंगा व यमुना नदीचा संगम कोठे झाला आहे ?
उत्तर -- इलाहाबाद

(३) माणसाच्या शरीराचे सर्वसामान्य तापमान किती असते ?
उत्तर -- ३७ से.

(४) भूकंपमापक यंत्राला काय म्हणतात ?
उत्तर -- सिस्मोग्राफ

(५) एकमेव खेळाडू ज्याला 'भारतरत्न ' भेटले ते कोण ?
उत्तर -- सचिन तेंडुलकर

(६) भारतातील सर्वात जास्त लांबीची नदी कोणती ?
उत्तर -- गंगा

(७) अहमदाबाद हे शहर कोणत्या नदीच्या किना-यावर
वसलेले आहे ?
उत्तर -- नर्मदा

(८) महाराष्ट्राला किती किलोमीटर समुद्रकिनारा लाभलेला आहे ?
उत्तर -- ७२० किलोमीटर

(९) महाराष्ट्रातील आकारमानाने सर्वात मोठा जिल्हा कोणता ?
उत्तर -- अहमदनगर

(१०) एकशिंगी गेंड्यांकरिता प्रसिद्ध असलेले अभयारण्य कोठे आहे ?
उत्तर -- काझीरंगा (आसाम)

(११) ' दुधाची शुध्दता मोजण्यासाठी कोणते उपकरण वापरले जाते ?
उत्तर -- लॅक्टोमीटर

(१२) अंकलेश्वर खनिज तेल क्षेत्र कोणत्या राज्यात आहे ?
उत्तर -- गुजरात
================================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक)
जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा जामनेपाडा
केंद्र - रोहोड, ता. साक्री जि. धुळे
९४२२७३६७७५

गणितीय प्रश्नावली

           
(१) एका चौरसाच्या बाजूची लांबी ८ सेमी आहे. तर त्याची

परिमिती किती ?

उत्तर -- ३२ से. मी.
----------------------------------

(२) एका कोनाचे माप काटकोनाच्या मापापेक्षा १०
अंशाने जास्त आहे तर तो कोणत्या प्रकारचा कोन
होईल ?

उत्तर -- विशालकोन
--------------------------------------

(३) २ माणसे एक काम ६ दिवसात पूर्ण करतात. तर तेच काम ४ माणसे किती दिवसांत पूर्ण करतील ?

उत्तर -- ३ दिवस
----------------------------------------------------------------

(४) ४०० पैकी २०० गुण मिळाले म्हणजे शेकडा किती गुण मिळाले ?

उत्तर -- ५० %
-----------------------------------------------------------------

(५) १ ते ५१ पर्यंतच्या सर्व सम संख्याची बेरीज किती ?

उत्तर -- ६५०
================================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )
जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा जामनेपाडा
केंद्र - रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे
९४२२७३६७७५

म्हणजे काय ? ( भाषिक सामान्यज्ञान )

(१) ' टाकसाळ ' म्हणजे काय ?
उत्तर -- नाणी बनविण्याचा कारखाना.

(२) ' वैमानिक ' म्हणजे काय ?
उत्तर -- विमान चालवणारा.

(३) ' अतिवृष्टी ' म्हणजे काय ?
उत्तर -- खूप पाऊस पडणे.

(४) ' कारागृह ' म्हणजे काय ?
उत्तर -- कैदी ठेवण्याची जागा.

(५) ' दानशूर ' म्हणजे काय ?
उत्तर -- खूप दानधर्म करणारा.

(६) 'पाणबुडी ' म्हणजे काय ?
उत्तर -- पाण्याखालून चालणारी बोट.

(७) ' वाटाघाटी ' म्हणजे काय ?
उत्तर -- मतभेद मिटविण्यासाठी केलेली बोलणी.

(८) 'वखार ' म्हणजे काय ?
उत्तर -- धान्य साठवण्याची बंदिस्त जागा.

(९) ' वासा ' म्हणजे काय ?
उत्तर -- घराच्या छताला आधार देणारे लाकूड.

(१०) ' बेवारशी ' म्हणजे काय ?
उत्तर -- वारस नसलेला.

(११) ' मितभाषी ' म्हणजे काय ?
उत्तर -- मोजकेच बोलणारा.

(१२) ' धर्मातर ' म्हणजे काय ?
उत्तर -- एका धर्मातून दुस-या धर्मात जाणे.

(१३) ' जन्मभूमी ' म्हणजे काय ?
उत्तर -- जेथे जन्म झाला ती भूमी.

(१४) ' आदिवासी ' म्हणजे काय ?
उत्तर -- अगदी पूर्वीपासून राहणारे मूळ निवासी.

(१५) ' दंतकथा ' म्हणजे काय ?
उत्तर -- तोंडातोंडी चालत आलेली गोष्ट.

(१६) ' साक्षर ' म्हणजे काय ?
उत्तर -- लिहिता - वाचता येणारा.

(१७) ' निरक्षर ' म्हणजे काय ?
उत्तर -- लिहिता - वाचता न येणारा.

(१८) ' असंख्य ' म्हणजे काय ?
उत्तर -- मोजता येणार नाही असे.

(१९) पूर्वाभिमुख ' म्हणजे काय ?
उत्तर -- पूर्वेकडे तोंड करून असलेला .

(२०) ' वाटाड्या ' म्हणजे काय ?
उत्तर -- वाट दाखवणारा.
=================================
लेखन :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )
जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा जामनेपाडा
केंद्र - रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे
९४२२७३६७७५

जगातील देश आणि राजधानी ( आशिया खंड )

● आशिया खंडातील काही देश आणि त्यांच्या राजधानी.


● देश = राजधानी

(१) इराक --- बगदाद
(२) इराण --- तेहरान
(३) चीन --- बीजिंग
(४) जपान --- टोकिओ
(५) थायलंड --- बॅकाॅक
(६) बांगलादेश --- ढाका
(७) पाकिस्तान --- इस्लामाबाद
(८) टर्की ( तुर्कस्तानच) -- अंकारा
(९) नेपाळ --- काठमांडू
(१०) बहरीन --- मनामा
(११) तैवान --- तैपेई
(१२) फिलीपाईन्स --- मनिला
(१३) भारत --- दिल्ली
(१४) भूतान --- थिंपू
(१५) मलेशिया --- क्वालालंपूर
(१६) म्यानमार (ब्रह्मदेश) -- यांगोन
(१७) रशिया --- माॅस्को
(१८) श्रीलंका --- कोलंबो
(१९) संयुक्त अरब अमिराती --- अबूधाबी
(२०) सिंगापूर --- सिंगापूर
(२१) सीरीया --- दमास्कस
(२२) सौदी अरब --- रियाध
=================================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक)
जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा जामनेपाडा
केंद्र - रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे
९४२२७३६७७५

भौगोलिक सामान्यज्ञान

● योग्य नावे सांगा.

(१) भारतीय सौर वर्षाचे महिने -- बारा

(२) ग्रेगरियन वर्षाचे महिने -- बारा

(३) मुख्य दिशा -- चार

(४) उपदिशा --- चार

(५) सूर्योदयाची दिशा --- पूर्व

(६) सूर्यास्ताची दिशा -- पश्चिम

(७) उत्तर दिशेसमोरील दिशा -- दक्षिण

(८) दक्षिण दिशेसमोरील दिशा -- उत्तर

(९) पूर्व दिशेसमोरील दिशा --- पश्चिम

(१०) पश्चिम दिशेसमोरील दिशा --- पूर्व

(११) पूर्व व उत्तर यांमधील दिशा -- ईशान्य

(१२) पूर्व व दक्षिण यांमधील दिशा -- आग्नेय

(१३) दक्षिण व पश्चिम यांमधील दिशा -- नैर्ॠत्य

(१४) पश्चिम व उत्तर यांमधील दिशा -- वायव्य
===============================
लेखन :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )
जि. प. प्रा. शाळा जामनेपाडा केंद्र रोहोड
ता. साक्री जि धुळे
९४२२७३६७७५

शब्द साथी

वर्ष साल संवत्सर

सूर्य रवी भास्कर

नवीन नवा नूतन
वसुंधरा धरती जमीन

वृक्ष तरू झाड
गार शीतल थंड

चौफेर चहूकडे सर्वत्र
पान पर्ण पत्र

लता वेल्लरी वेल
वन रान जंगल

छान सुरेख सुंदर
नग अचल डोंगर

हंगाम सुगी बहर
भुंगा भृंग भ्रमर

मेघ अभ्र ढग
पक्षी विहग खग

निशा रजनी रात्र
भानू मार्तंड मित्र

स्वच्छ साफ निर्मळ
प्रातःकाळ उषा सकाळ

ऊर्ण लोकर ऊन
आकाश अंबर गगन

पशू पक्षी जनावर
मनुष्य मानव नर

रूबाब ऐट डौल
पुष्प कुसुम फूल
============================
लेखन :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा शिक्षक )
जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा जामनेपाडा
केंद्र - रोहोड , ता. साक्री, जि. धुळे
९४२२७३६७७५

Let's Learn English. ( आपण इंग्रजी शिकूया )

छान = Nice ( नाईस )

भात = Rice ( राईस )

प्रिय = Dear ( डिअर )
जवळ = Near ( नीअर )

भीती = Fear ( फियर )
अश्रू = Tear ( टिअर )

मनस्थिती = Mood ( मूड )
चांगला = Good ( गुड )

शेवट = Last (लास्ट )
जोरात = Fast ( फास्ट )

रेषा = Line ( लाईन )
नऊ = Nine ( नाईन )

थंड = Cool ( कूल )
लोकर = Wool ( वूल )

आजारी = Sick ( सिक )
चाटणे = Lick ( चाटणे )

काळजी = Care ( केअर )
ससा = Hare ( हेअर )

आंबट = Sour ( सोअर )
ओतले = Pour ( पोअर )

साल = Peel ( पील )
वाटणे = Feel ( फिल )

दरवाजा = Door ( डोअर )
गरीब = Poor ( पुअर )

दिनांक = Date ( डेट )
फाटक = Gate ( गेट )

बनवणे = Make ( मेक )
घेणे = Take ( टेक )

पाऊस = Rain ( रेन )
लाभ = Gain ( गेन )

बैठक = Seat ( सीट )
उष्णता = Heat ( हीट )

दोर = Rope ( रोप )
आशा = Hope ( होप )

मन = Mind ( माइंड )
बांधणे = Bind ( बाईड )
==============================
लेखन :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )
जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा जामनेपाडा
केंद्र - रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे
9422736775

जोडशब्द ( यमक जोडशब्द जोड्या )

थाटमाट = गाठभेट
भांडणतंटा = मारपीट
गडकोट = बरेवेईट
कडेकोट = झाडलोट

धडधाकट = सरसकट
बाजारहाट = सरळसोट
जाळपोळ = काळवेळ
ताळमेळ = गल्लीबोळ

सरमिसळ = टंगळमंगळ
अक्राळविक्राळ = अघळपघळ
काबाडकष्ट = आंबटचिंबट
अचकटविचकट = त्रेधातिरपट

जडीबुटी = ताटवाटी
चिठ्ठीचपाटी = दमदाटी
फौजफाटा = लाकूडफाटा
नफातोटा = भांडणतंटा

गोरागोमटा = चट्टापट्टा
एकटादुकटा = गोरागोमटा
तोडफोड = पडझड
मारझोड = धरपकड

भीडभाड = खाडाखोड
मानपान = हीनदीन
पाटपाणी = हवापाणी
खबरबात = रमतगमत

नदीनाला = भाजीपाला
केरकचरा = नवाकोरा
घरदार = सणवार
चढउतार = थातुरमातुर

नोकरचाकर = उधारउसनवार
काटकसर = रूपसुंदर
दिवाबत्ती = शेतीभाती
दंगामस्ती = सुखशांती

चोळामोळा = काळासावळा
दीनदुबळा = पालापाचोळा
रडतखडत = रमतगमत
============================
संकलक शंकर सिताराम चौरे ( प्रा शिक्षक )
जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा जामनेपाडा
ता. साक्री जि धुळे
९४२२७३६७७५

' न ' अक्षर असलेले शब्द ( मराठी भाषा शब्दसंपत्ती)

नऊ नकटा नकल नक्कल नकली नकल्या नका नकार नकाशा

नक्की नको नख नखभर नखरा नखरेबाज नग नगद नगदी नगर नगरपाल नगरी नगारखाना नगारा नगिना नजर नयन नगरबंदी नजराणा नजीक नटणे नटवर नटी नड नडगे नडणे नणद नणंद नंतर नतिजा नथ नथणी नंदन नंदा नंदादीप नंदिनी नदी नंदी नंदीबैल नफा नफातोटा नंबर नभ नमणे नमता नमन नमविणे नमस्कार नमाज नमुना नमूद नम्र नम्रता नयन नर नरटी नरडी नरम नरवटी नरेंद्र नर्तक नर्तकी नर्तन नर्मदा नर्स नळ
नलिका नलिनी नव नवखा नवग्रह नवजीवन
नवज्वर नवती नवथर नवनीत नवमी नवरदेव नवरस नवसागर नवा नवाई नवाजणे नवाट नवाब
नव्हाळी नवीन नवी नवे नव्याण्णव नशा नशीब नष्ट नस नसणे नसते नसता नशीब नहर नळ नळकांडे नळा नळी नक्षत्र नक्षी नक्षीदार
--------------------------------------------------------------

नाइलाज नाईक नाक नाकतोडा नाकपुडी नाका
नाकार नागदिवाळी नागपंचमी नागमोडी नांगर
नागरिक नागारी नांगी नागीण नाचके नाचणे नाचरा नाच्या नाचविणे नाजूक नाट नाटक नाटकी नाटिका नाट्य नाट्यमंदिर नाठाळ नाठी नाड नाडणे नाडा नाडी नाणे नात नातलग नातवंड नातसून नाताळ नातू नाते नातेवाईक नाथ नाद नांद नांदणे नादान नांदी नानक नाना नानावटी नानाविध नानू नापसंत नाम नामदार नामदेव नामधारक नामधारी नामशेष नामा नामांकित नामी नायक नायकी नायटा नायनाट नायब नायिका नार नारी नारंगी नारद नारळ नारा नाराज नाराजी नारायण नारी नारू नाल नालकी नाली नाव नावकरी नावड नावडता नावाडी नावड्या नाविक नाश नाशवंत नास नासका नासडा नासणे नासधूस नासाडी नासिका नास्तिक नाहक नाहणी नाही नाळ
-------------------------------------------------------------

निकट निकड निकष निका निखळ निखार निखारा निगा निगाळ निचरा निढळ नितळ नितांत नित्य निथळ निंदण निंदणी निंदणे निंदा
निदान निद्रा निधन निधी निपज निपजणे निपटणे निपुण निंब निबंध निबर निब्बर निभाव निमंत्रण निमपट निमित्त निमुळता निमूट नियत नियम नियोजन निरंजन निरंतर निरपराध निरपेक्ष निरभ्र
निरस निरसन निरक्षर निराकरण निराधार निराश निराळे निरीक्षण निरोगी निरोप निर्जीव निर्झर निर्णय निर्णायक निर्दय निर्देश निर्दोष निर्धन निर्धार निर्बंध निर्भर निर्मळ निर्माण निर्माल्य निर्मित निर्मूलन निर्वाह निर्वाळा निवड निवडक निवडणे निवडणूक निवाडा निवांत निवारण निवारा निवास निवासी
------------------------------------------------------------------

निवेदन नैवेद्य निशा निशाकर निशाचर निशाण निशाण निशाणा निशाणी निशांत निशीगंध निश्चिय निश्चित निःश्वास निषेध निष्कर्ष निष्कलंक
निष्काम निष्ठ निष्ठा निष्ठूर निष्णात निष्पन्न निष्फळ निसणा निसरडा नि:संशय निळा नीच नीज नीटनेटका नीत नीति नीर नीरस नुकसान नूतन नूर नृत्य नेक नेकी नेट नेटका नेता नेतृत्व नेत्र नेपच्यून नेपथ्य नेम नेमका नेमणूक नेमणे नेवता नेसणे नेहमी नैतिक नैपुण्य नैराश्य
नैवेद्य नैसर्गिक नोकदार नोकरशाही नोट नोटीस नोंद नोंदणी नोंदणे नोव्हेंबर नौका नौसेना न्याय
===================================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक)
जि. प. प्रा. शाळा जामनेपाडा केंद्र रोहोड
ता. साक्री जि. धुळे
९४२२७३६७७५

प्रत्यय जोडून तयार होणारे शब्द .

● मूळ शब्दानंतर जे अक्षर किंवा शब्द जोडला जातो.

त्याला प्रत्यय म्हणतात; म्हणून ' भर , दार , वर, करी, वान ' हे प्रत्यय आहेत.


● प्रत्यय जोडून शब्द तयार करणे.

(१) ' भर ' प्रत्यय जोडून शब्द तयार करा.

--- मिनिटभर तासभर दिवसभर महिनाभर

वर्षभर सालभर वीतभर ओंजळभर 
डबाभर टोपलीभर वावभर गावभर
रात्रभर जन्मभर
----------------------------------------------
(२) ' दार ' प्रत्यय जोडून शब्द तयार करा.

--- दुकानदार जमीनदार फौजदार साथीदार
धारदार दिलदार किल्लेदार शिलेदार
खबरदार शानदार रखवालदार डौलदार
ऐटदार रूबाबदार टोकदार
-------------------------------------------------
(३) ' वर ' प्रत्यय जोडून शब्द तयार करा.

--- झाडावर हातावर टेबलावर खुर्चीवर
घरावर दारावर टेकडीवर फांदीवर
भिंतीवर पाण्यावर होडीवर पंख्यावर
घड्याळावर मंडपावर जमीनीवर डोंगरावर
-------------------------------------------------
(४) ' करी ' प्रत्यय जोडून शब्द तयार करा.

--- शेतकरी कष्टकरी देणेकरी पहारेकरी
वारकरी मानकरी कामकरी गावकरी
-------------------------------------------------
(५) ' वान ' प्रत्यय जोडून शब्द तयार करा.

--- बलवान धनवान रूपवान बागवान
गाडीवान गुणवान शीलवान धैर्यवान
भगवान प्रतिभावान प्रज्ञावान
===========================
लेखन :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )
जि. प. प्रा. शाळा जामनेपाडा, केंद्र रोहोड
ता. साक्री जि. धुळे
९४२२७३६७७५

भारतातील प्रमुख स्थळे / शहरे व त्यांची प्रसिद्धी.

(१) वाघा 

--- पंजाब, जमिनीवरील मार्गाने भारत - पाकिस्तान सरहद्द

ओलांडण्याचे ठिकाण आहे. 

----------------------------------

(२) लेह

--- जम्मू आणि काश्मिर, जगातील एक अति उंचावरील निवासी शहर आहे. 

----------------------------------

(३) विजापूर 

--- कर्नाटक, विश्वविख्यात गोल घुमट व बाजूचे चार सातमजली मिनार आहे. 

----------------------------------------------------

(४) पानिपत 

--- हरियाणा , इतिहास प्रसिद्ध लढ्यांचे स्थान, पानिपतची तिसरी लढाई झाली ती जागा आहे. 

----------------------------------------------------

(५) फत्तेपूर सिक्री

--- उत्तर प्रदेश, आग्रा जवळ अकबराने वसवलेले राजधानीचे नगर, जोधाबाईंबाचा राजवाडा, बिरबलाचा

राजवाडा, बुलंद दरवाजा, पंचमहल इ. आहेत.

----------------------------------------------------

(६) धरमशाला 

--- हिमाचल प्रदेश, तिबेटचे धर्मगुरू दलाई लामा यांचे 

वास्तव्यस्थान, थंड हवेचे ठिकाण आहे. 

----------------------------------------------------

(७) पोकरण / पोखरण 

--- राजस्थान, भारतातीय अणु चाचण्याचे केंद्र, १८ मे 

१९७४ रोजी भारताने येथे पहिला अणुस्फोट घडवून 

आणला. त्यानंतर २४ वर्षांनी ११ मे १९९८ रोजी 

तीन व १३ मे १९९८ रोजी दोन अशा पाच अणुचाचण्या 

झाल्या आहे. 

----------------------------------------------------

(८) शांतिनिकेतन 

--- पश्चिम बंगाल, रविंद्रनाथ टागोरांनी स्थापन केलेले विद्याकला - संस्कृती केंद्र व विश्व भारती विद्यापीठ आहे. 

=================================

संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक)

जि. प. प्रा. शाळा जामनेपाडा, केंद्र रोहोड 

ता. साक्री, जि. धुळे 

९४२२७३६७७५

नवी दिशा, नवे उपक्रम ( माझी विचारधारा शुभेच्छा... )

नवी दिशा, नवे उपक्रम वर्धापनदिनी उधळू रंग

सप्तरंगी उपक्रम, ज्ञानसागरात चार वर्षे होतो दंग

नवी दिशा, नवे उपक्रम समूहाला ताई - भाऊंची जोड
चव्हाण सरांच्या मार्गदर्शनाने समूह झाला गोड

नवी दिशा, नवे उपक्रम समूहाचे गुणगाऊ मनोभाव
देवराव चव्हाण सर सर्वांना मार्गदर्शन करतात प्रेमभाव

नवी दिशा, नवे उपक्रम समूहाला उच्च परंपरा लाभली
सप्तरंगी उपक्रम, कलाकृतीच्या जगात गुरूजनं रमली

नवी दिशा, नवे उपक्रम समूहात ज्ञानाची वाटते गमंत
भाषा, गणित, विज्ञान आणि सामान्यज्ञानाची संगत

नवी दिशा, नवे उपक्रम समूहात चालत नाही हेवे दावे
चव्हाण सरांचे विचार हेच की सारे उपक्रमशील व्हावे

देवराव चव्हाण सरांच्या मनात सोज्वळतेचा दिवा
नवी दिशा, नवे उपक्रम परिवार रूपाने लाभला ठेवा.

नवी दिशा, नवे उपक्रम घराला ज्ञानरूपी दर्पण.
आपण सर्व उपक्रमशील शिक्षकांनी ज्ञान केलं अर्पण.

नवी दिशा, नवे उपक्रम समूहाला ज्ञानसागराची किनार
आपण सर्व देतात एकमेकांना सुख दुःखात आधार

नवी दिशा, नवे उपक्रम समूहाला आज आली शोभा
देवराव चव्हाण सरांच्या रूपाने मार्गदर्शक उभा.

नवी दिशा, नवे उपक्रम समूह ज्ञानरूपी सोनेरी कळस
या परिवारात राहयचं तर, चालत नाही आळस.

नवी दिशा, नवे उपक्रम समूह अप्रतिम सुंदर
कर्तृत्ववान भाऊ - ताईंची येथे होते कदर.

नवी दिशा, नवे उपक्रम समूहात गुरूजनं कुशल
उपक्रम, सामान्यज्ञान व कोडी देतात स्पेशल.

नवी दिशा, नवे उपक्रम समूह आहे पवित्र
या समूहाचे उपक्रम सादर होतात सर्वत्र

इंग्रजी भाषेत चंद्रला म्हणतात मून
नवी दिशा, नवे उपक्रम समूहात सप्तरंगी गुण.
===============================
लेखन :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक)
पिंपळनेर ता साक्री जि धुळे
९४२२७३६७७५