सामान्यज्ञान (परिसर अभ्यास)

(१) उन्हाळ्याचे महिने कोणते  ?

-- फेब्रुवारी,  मार्च, एप्रिल, मे. 
----------------------------------------------------

(२) हिवाळ्याचे महिने कोणते  ?

-- आॅक्टोबर, नोव्हेंबर, डिसेंबर, जानेवारी. 
---------------------------------------------------

(३) पावसाळ्याचे महिने कोणते  ?

-- जून, जुलै, आॅगस्ट, सप्टेंबर. 
-----------------------------------------------------

(४ ) दिवसाच्या तीन वेळा कोणत्या ?

-- सकाळ,  दुपार, संध्याकाळ. 
--------------------------------------------------

(५) रात्रीच्या तीन वेळा कोणत्या ?

-- रात्र , मध्यरात्र,  पहाट. 
---------------------------------------------------

(६) संदेशवहनाची साधने कोणती  ?

-- टपालसेवा,  टेलिफोन, मोबाईल फोन,
   वर्तमानपत्र,  रेडिओ, टीव्ही. 
----------------------------------------------------

(७) सार्वजनिक ठिकाणांची नावे सांगा. 

-- उद्यान,  पोस्ट ऑफिस, बॅक, बस स्टँड. 
-------------------------------------------------

(८) घरांचे प्रकार सांगा. 

-- तंबू , झोपडी, इमारत, बंगला. 
--------------------------------------------------

(९) नैसर्गिक संपत्तीचे प्रकार कोणते  ?

-- वनसंपत्ती, खनिज संपत्ती, सागर संपत्ती. 
------------------------------------------------

(१०) शेतीची कामे कोणती  ?

-- नांगरणी, वखरणी, पेरणी, खुरपणी,
   कापणी, मळणी, उफणणी. 
-------------------------------------------------

(११) वाहतुकीची साधने कोणते  ?

-- बैलगाडी, सायकल, मोटार, आगगाडी,
   होडी, जहाज, विमान. 
--------------------------------------------------

(१२) वाहतुकीचे मार्ग कोणते  ?

-- रस्ते , लोहमार्ग, जलमार्ग, विमानमार्ग. 
-------------------------------------------------

(१३) आपले अन्न कोणते  ?

-- भात, पोळी, डाळ,  भाजी, फळे. 
------------------------------------------------

(१४) कोणत्या वनस्पतींपासून धागे मिळतात ?

-- कापूस, काटेसावर, नारळ,  अंबाडी, ताग. 
------------------------------------------------

(१५)वनांतून मिळणारी नैसर्गिक संपत्ती कोणती ?

-- लाकूड, फुले- फळे,  औषधे, मध. 
-------------------------------------------------
 संकलक :- शंकर सिताराम चौरे(प्रा. शिक्षक)
                जि. प.प्रा. शाळा - बांडीकुहेर 
                ता. साक्री जि.धुळे 
                ९४२२७३६७७५

शहरांच्या विकासाची कारणे .

(१) आग्रा :--
        आग्रा हे शहर यमुना नदीच्या तीरावर
वसले आहे. या शहराला प्राचीन परंपरा आहे.
आग्रा किल्ला आणि ताजमहाल यांसारखी
उत्कृष्ट वास्तू येथे बांधण्यात आल्या. हे शहर
पर्यटन केंद्र आहे.
---------------------------------------------------

(२) पुणे  :--
          पुणे हे शहर शैक्षणिक व सांस्कृतिक
केंद्र म्हणून भारतात प्रसिद्ध आहे. येथील
राष्ट्रीय प्रबोधिनी, सैनिकी अभियांत्रिकी आणि
सैनिकी विद्यालय, महाविद्यालये विशेष प्रसिद्ध
आहेत. राष्ट्रीय रासायनिक प्रयोगशाळा या
संशोधन संस्था येथे आहेत.
----------------------------------------------------

(३) नवी दिल्ली :--
         नवी दिल्ली हे भारताच्या राजधानीचे
शहर आहे. नवी दिल्ली येथून संपूर्ण भारताचा
प्रशासकीय कारभार चालवला जातो. येथे
राष्ट्रपती भवन, संसद भवन, सर्वोच्च न्यायालय,
अनेक देशांच्या वकिलाती आहेत. तिन्ही संरक्षण  
दलांची मुख्यालये येथे आहेत. नवी दिल्ली हे
लोहमार्ग,राष्ट्रीय महामार्ग आणि वायुमार्गांचे
केंद्र आहे. येथे अनेक महत्त्वाच्या शास्त्रीय
आणि शैक्षणिक संस्था त्याचप्रमाणे संशोधन
संस्था आणि प्रयोगशाळा आहेत.
------------------------------------------------------

(४) मुंबई :--
         मुंबई महाराष्ट्र राज्याची राजधानी आहे.
हे सर्वोत्तम नैसर्गिक बंदर आहे. व्यापार,
उद्योग या दृष्टीने हे शहर प्रसिद्ध आहे. मुंबई
शहराला देशाची  'आर्थिक राजधानी '
म्हणतात. भाभा अणुसंशोधन केंद्र, टाटा
सामाजिक विज्ञान संस्था, नेहरू विज्ञान केंद्र
व नक्षत्रालय ही मुंबईतील ठिकाणे प्रसिद्ध
आहेत.
----------------------------------------------------

(५) नागपूर  :--
           नागपूर या शहराची स्थापना नाग
नदीकाठी झाली म्हणून नागपूर हे नाव प्राप्त
झाले. मुंबई आणि कोलकाता यांना जोडणारा
लोहमार्ग नागपूर येथून गेला आहे. त्यामुळे
नागपूर हे शहर भरभराटीस आले. भारतातील
मध्यवर्ती स्थानामुळे नागपूर हे शहर वाहतूक
मार्गांचे केंद्र बनले आहे.
--------------------------------------------------
 संकलन :- शंकर सिताराम चौरे(प्रा. शिक्षक)
               जि. प.प्रा.शाळा - बांडीकुहेर
               ता. साक्री जि. धुळे
                ९४२२७३६७७५

 
  

STORIES

  1. THE LION AND THE MOUSE 

   There was a lion. He was asleep. 
A mouse ran up him. He woke up. 
He caught it.
   It begged for mercy.  It would 
help him one day.  The lion let him 
go. He laughed. 
   One day the lion fell into a snare. 
The mouse came to him. It cut the 
snare. The lion was free. 

___________________________________

   2. THE FOX AND THE GOAT 

   A fox fell into a well. He tried to 
get out. He failed. 
   A goat looked in. The fox spoke 
about the cool sweet water. He 
asked the goat to come down and 
have a nice drink. 
   The foolish goat jumped into the 
well. The fox jumped on its body. 
He jumped out of the well.  He ran 
away.

===========================
 SHANKAR  SITARAM  CHAURE 
 DHULE -- 9422736775

कारणे सांगा ?( असे का ?)

(१) सैनिकांच्या कपड्याचा रंग परिसराशी मिळता -
     जुळता असतो.

-- सैनिकांचे कपडे परिसराशी मिळते - जुळते 
  असल्यावर ते शत्रुला चटकन दिसून येत नाही. 
  शत्रूच्या नजरेतून निसटण्यासाठी हे फायद्याचे 
  ठरते. सैनिकांच्या कपड्याचा रंग परिसराशी 
  मिळता - जुळता असणे. संरक्षणाच्या दृष्टीने 
  फायद्याचे ठरते. म्हणून सैनिकांच्या कपड्याचा 
  रंग परिसराशी मिळता - जुळता असतो. 
------------------------------------------------------
(२)उन्हाळ्यात नेहमी सुती वस्त्रे वापरावीत ?

-- उन्हाळ्यात घामाचा खूप त्रास होतो. सुती 
 कपडे घाम शोषून घेऊ शकतात. घाम शोषला 
 गेला नाही तर घामोळे व इतर त्वचारोग होऊ 
 शकतात. सुती वस्त्रांमुळे शरीराभोवती हवा 
 खेळती राहून शरीराला गारवा वाटतो. म्हणून 
 उन्हाळ्यात नेहमी सुती वस्त्रे वापरावीत. 
-----------------------------------------------------
(३)रेनकोट रबरापासून किंवा प्लास्टिकपासून बनवलेला     
    असतो. का ?

-- रेनकोट रबरापासून किंवा प्लास्टिकपासून 
 बनवलेला असतो. हे रबराचे किंवा प्लॅस्टिकचे 
 कापड जलरोधक असते. रेनकोट आपण 
 पावसाळ्यात वापरतो. पावसाळ्यात पाऊस-
 पाण्यापासून रेनकोटचे हे जलरोधक कापड 
 आपले संरक्षण करू शकते. 
------------------------------------------------------
(४)लोकरीचे कपडे हिवाळ्यात वापरतात.

-- प्राण्यांच्या शरीरावरील दाट केसांपासून 
 लोकर बनवतात. हिवाळ्यात थंडी असते. 
 लोकरीचे कपडे उबदार असतात. म्हणून 
 लोकरीचे कपडे हिवाळ्यात वापरतात. 
-------------------------------------------------------
 संकलन :- शंकर सिताराम चौरे(प्रा. शिक्षक)
              धुळे (पिंपळनेर)
               ९४२२७३६७७५

शब्दांना प्रत्यय लावून नवीन शब्द लिहा.

● खालील शब्दांना 'य' प्रत्यय लावून नवीन शब्द लिहा.

(१) सुंदर     --    सौंदर्य
(२) गंभीर    --    गांभीर्य
(३) मधुर     --    माधुर्य
(४) धीर      --     धैर्य
(५) क्रुर       --    क्रौर्य
(६) शूर       --    शौर्य
==========================
● खालील शब्दांना  'ता' प्रत्यय लावून नवीन शब्द लिहा.

(१) नम्र        --  नम्रता
(२) सम        --  समता
(३) वीर        --  वीरता
(४) एक        --  एकता
(५) बंधू        --  बंधुता
==========================
● खालील शब्दांना ' वा ' प्रत्यय लावून नवीन शब्द लिहा.

(१) गोड        --  गोडवा.
(२) गार         --  गारवा
(३) ओला      --  ओलावा
(४) दूर          --  दूरावा
(५) थकणे     --  थकवा
===========================
● खालील शब्दांना 'गिरी' प्रत्यय लावून नवीन
   शब्द लिहा.

(१) गुलाम      --   गुलामगिरी 

(२) फसवा     --   फसवेगिरी 

(३) भामटा     --  भामटेगिरी 

(४) दादा        --  दादागिरी 

(५) लुच्चा      --  लुच्चेगिरी 

============================
 संकलक :- शंकर सिताराम चौरे(प्रा. शिक्षक )
                  धुळे ( पिंपळनेर ) ९४२२७३६७७५

ESSAYS - 1. THE SUN / 2. SUMMER

     1.  THE  SUN

  The sun is very big. It is very 
bright. It is far from the earth. 
The earth goes round  it. 
   The sun makes our day and 
night.  It gives us our season. 
Sunrise and sunset are very 
beautiful. 
   The sun gives us heat. It gives 
us light. It gives us clean air. It 
gives us food.  It makes us live. 
we worship it. 
------------------------------------------------

 2.    SUMMER

   February,  March, April  and May 
are the months of  our summer. 
The  season is very hot. 
   Holi comes off in March.  Then 
the season becomes hotter and 
hotter.  We enjoy cold drinks. We 
enjoy icecreams. 
   Summer is the season of the 
mango. May is the hottest month. 
It is vacation time. It is the season 
of marriages.  People go to hill -
stations for cool air. 
--------------------------------------------------
SHANKAR  SITARAM  CHAURE
PIMPALNER ( DHULE ) 9422736775 

ओळखा पाहू -- मी कोण ?

(१) समुद्रकिनारी राहतो,
     उंच उंच वाढतो,
     शुभकार्यात माझ्या फळाला 
     फारच मान मिळतो. 
     मी कोण  ?
----------------------------------------------
(२) झाडावर राहतो,
     वसंतात गातो,
     काळा जरी मी 
     आनंद पसरवतो. 
     मी कोण  ?
  -------------------------------------------
(३) माती मी खातो 
     अन् ती सुपीक बनवतो,
     शेतकरीदादा 
     शाबासकी देतो. 
     मी कोण  ?
--------------------------------------------
(४) डोंगरावरून येते,
      सदैव धावते,
      शेते आणि माणसांना 
      उपयोगी पडते. 
      मी कोण ?
---------------------------------------------.
(५) माझ्या पानांचे तोरण करतात,
     फुलांना  'मोहोर 'म्हणतात,
     सुमधुर फळांची सर्वच 
     वाहव्वा करतात. 
     मी कोण  ?
------------------------------------------
 उत्तरे :--
 (१) नारळाचे झाड  (२)कोकीळ 
 (३) गांडूळ (४)नदी (५) आंब्याचे झाड 
         
============================
 संकलक :- शंकर सिताराम चौरे (प्रा. शिक्षक)    
                   पिंपळनेर  (धुळे)
                ९४२२७३६७७५ 

वाक्ये ऐका व लिहा.

-----------------------------------------
(१) रेखा कचरा उचल.
(२) नेहा पेन दे.
(३) तेजल बागेत गेली.
(४) मुले खेळ खेळतात.
(५) शेतकरी शेतात काम करतात.
(६) उमेश बागेत गेला आहे.
---------------------------------------
(७) शैला गावाला गेली.
(८) नैना गाणे गात आहे.
(९) सैनिक देशाचे रक्षण करतात.
(१०) कैलास सैरावैरा पळाला.
(११) पैठण शहरात पैठणी मिळतात.
(१२) हैदर नळ चालू कर.
-----------------------------------------
(१३) मोना रोज शाळेत जाते.
(१४) मोहन रोज कामाला जातो.
(१५) सोपान ढोल वाजवतो.
(१६) कोमल गोड गाणे गाते.
(१७) जोरदार पाऊस झाला.
(१८) भोवरा गरगर फिरतो.
-----------------------------------------
(१९) गौतम कागद आण.
(२०) गौरव सनई वाजवतो.
(२१) कौतिकचे घर कौलारू आहे.
(२२) चौधरी शाईची दौत आण.
(२३) दौलतचे घर डौलदार आहे.
(२४) मौलाना नौदल अधिकारी आहे.
------------------------------------------
(२५) चिंतामण चिंता करू नका.
(२६) अंगणात सुंदर बाग आहे.
(२७) मुले रंग खेळू लागली.
(२८) घंटा घणघण वाजली.
(२९) होळी आली, रंगपंचमी आली.
(३०) हिवाळा संपला , थंडी संपली.
-------------------------------------------
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे(प्रा. शिक्षक)
              जि. प. प्रा. शाळा बांडीकुहेर
              केंद्र - रोहोड. ता. साक्री जि. धुळे
               ९४२२७३६७७५

वाक्ये ऐका व लिहा.

(१) रतन बदक पकड.
(२) गणपत दगड ढकल.
(३) नमन सरबत कर.
(४) अहमद गवत उचल.
(५) अमर धरण बघ.
(६) शरद चटकन बस पकड.
-----------------------------
(७) बाबा काम करतात.
(८) रमा कचरा काढ.
(९) काका पाणवठा साफ करा.
(१०) आकाशातला तारा पहा.
(११) कावळा झाडावर बसला.
(१२) बाळा दात साफ कर .
-----------------------------
(१३) निशा कविता लिहा.
(१४) हिना पळत जा.
(१५) विजया दिवा लाव.
(१६) विजय गावाला जा.
(१७) राम गिटार वाजव.
(१८) कमवा आणि शिका.
-----------------------------
(१९) आजी भाजी कर.
(२०) आई पाणी आण.
(२१) मामी गाडीत आली.
(२२)समीर पावसात भिजला.
(२३) रीना नदी बघ.
(२४) बळीराम भाकर आण.
-----------------------------
(२५) सुमन फुलदाणी आण.
(२६) सुमित सुविचार वाच.
(२७) कुमार बाजारात जा.
(२८) सुजय तुतारी वाजव.
(२९) गुरूजी लवकर या.
(३०) सुजितला वही आणली.
-----------------------------
(३१) बाळू वाळू आण.
(३२) मधू फूल बघ.
(३३) सदू पळू लागला.
(३४) चूका करू नका.
(३५) लाकूड कापू नका.
(३६) दूरदूर पळू नका.
--------------------------------------
 संकलक :- शंकर सिताराम चौरे(प्रा.शिक्षक)
                  पिंपळनेर (धुळे)९४२२७३६७७५