माझ्या ब्लॉगवर मी श्री.शंकर चौरे आपले स्वागत करत आहे,ब्लॉग अपडेट करण्याचे काम चालू आहे..

Tuesday 30 November 2021

' प्र ' चे जोडाक्षरी शब्द ( प् + र = प्र )



● शब्द वाचा व लिहा.

प्रत प्रकरण प्रतिमा 
प्रगत प्रकृती प्रतिशब्द 
प्रणव प्रकोप प्रतिष्ठा 
प्रसर प्रख्यात प्रतिज्ञा 
प्रहर प्रगल्भ प्रतीक्षा
प्रखर प्रचंड प्रदर्शन
प्रथम प्रचारक प्रदान 
प्रबळ प्रचीती प्रदीप 
प्रकार प्रगती प्रदेश 
प्रकाश प्रणाम प्रपंच 
प्रताप प्रति प्रफुल्ल 
प्रघात प्रतिकार प्रबंध 
प्रचार प्रतिकूल प्रभा 
प्रत्यय प्रतिक्रिया प्रभाकर 
प्रत्यक्ष प्रतिपक्ष प्रभात 
प्रसन्न प्रतिबंध प्रभाव 
प्रधान प्रभू प्रमोद 
प्रमाण प्रमुख प्रयाग
प्रथा प्रयोग प्रवाह
प्रवास प्रवासी प्रवीण 
प्रशांत प्रवेश प्रशंसक
प्रश्न प्रशंसा प्रारंभ 
प्रसरण प्रसिद्ध प्रस्ताव 
प्रसाद प्रस्तुत प्राणी 
प्रसार प्रज्ञा प्राप्त 
प्रहार प्रांत प्रेम 
प्रसंग प्रार्थना प्रेमळ
प्रजा प्राण प्रमोद 
प्रभावी प्रेरक प्रिया
प्रमुख प्रियंका प्रिती
प्रवचन प्राची प्राचीन 
प्रदूषण प्रक्षेपण प्रमाणपत्र 
प्रजासत्ताक प्राध्यापक प्रशिक्षण 
============================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक)
जि. प. प्रा. शाळा जामनेपाडा, केंद्र रोहोड 
ता. साक्री, जि. धुळे 
९४२२७३६७७५

रसविचार ( व्याकरण मराठी भाषाभ्यास )


✓माणसाच्या मनात वेगवेगळ्या भावना असतात. 

✓काही भावना स्थिर व कायमस्वरूपी (शाश्वत) असतात.
 उदा., आनंद, दुःख, राग, भीती इत्यादी.

✓ साहित्यामधील गदय व पदय या प्रकारांत अनेकविध भावनांचे आविष्करण होते. या भावनांना 'रस' म्हणतात. साहित्यातील हे रस अनुभवणे म्हणजे 'रसास्वाद' होय.

मराठी कुमारभारती नवनीत : इयत्ता नववी

✓स्थायिभावाची उत्कट स्थिती म्हणजे रस होय.

एकूण नऊ रस आहेत : (१) करुण (२) शृंगार (३) वीर
(४) हास्य (५) रौद्र (६) भयानक (७) बीभत्स (८) अदभुत
(९) शांत.

■ रस व साहित्यातील भावनांचे वर्णन खालील प्रमाणे अभ्यासूया.
(१) करुण --
शोक, दुःख, वियोग, दैन्य, क्लेशदायक घटना यांचे
साहित्यातील वर्णन.

(२) शृंगार --
स्त्री-पुरुषांना एकमेकांविषयी वाटणाऱ्या आकर्षणाचे, प्रेमाचे, भेटीची तळमळ, विरह, व्याकूळ मन यांचे साहित्यातील वर्णन.

(३) वीररस --
 पराक्रम, शौर्य, धाडस, लढाऊ वृत्ती यांचे साहित्यातील वर्णन.

(४) हास्य --
विसंगती, विडंबन, असंबद्ध घटना, चेष्टा-मस्करी यांचे
साहित्यातील वर्णन.

(५) रौद्र --
क्रोधाची तीव्र भावना, निसर्गाचे प्रलयकारी रूप यांचे
साहित्यातील वर्णन.

(६) भयानक --
भयानक वर्णने, भीतिदायक वर्णने, मृत्यू, भूतप्रेत, स्मशान, हत्या यांचे साहित्यातील वर्णन.

(७) बीभत्स --
 किळस, तिरस्कार जागृत करणाऱ्या भावनांचे साहित्यातील
वर्णन.

(८)अद्भुत --
 अद्भुतरम्य विस्मयजनक, आश्चर्यकारक भावनांचे साहित्यातील वर्णन. 

(९) शांत --
भक्तिभाव व शांत स्वरूपातील निसर्गाचे साहित्यातील वर्णन.
================================
स़ंकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )
          जिल्हा परिषद शाळा - जामनेपाडा 
          केंद्र - रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे
         ९४२२७३६७७५

Friday 26 November 2021

मराठी वाक्य वाचा आणि लिहा.



मी खेळतो.
मी खेळलो.
मी खेळणार.
मी खेळत आहे. 
मी खेळत होतो
मी खेळत असेल.
मी खेळलो आहे. 
मी खेळलो होतो.
मी खेळलो असेल.
मी खेळत आलेला आहे. 
मी खेळत आलेला होतो.
मी खेळत आलेला असेल.
मी खेळु शकतो.
मी खेळु शकलो.
मी खेळेन.
मी कदाचित खेळेन.
मी खेळेनच.
मी खेळायला पाहिजे.
मी खेळीन.
मी खेळायला पाहिजे. 
मी खेळु शकलो आहे.
मी खेळु शकलो असतो.
मी खेळलो असेल.
मी कदाचित खेळलो असेल.
मी खेळलो असेलच.
मी खेळायला पाहिजे होत.
मी खेळलो असतो.
मी खेळायला पाहिजे होत. 
मला खेळाव लागत.
मला खेळाव लागल. 
मला खेळाव लागेल.
मी खेळण्याच्या बेतात आहे.
मी खेळण्याच्या मार्गावर आहे. 
मी खेळण्याची शक्यता आहे.
मी खेळण्यास समर्थ आहे.
========================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )
 जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा - जामनेपाडा
केंद्र - रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे
९४२२७३६७७५

Thursday 25 November 2021

आपले संविधान ( भारतीय संविधान )



(१) भारतीय संविधान.

---- लोकशाही पद्धतीने देशाचा कारभार चालवण्यासाठी संविधानाची गरज होती. त्यासाठी संविधान सभेची स्थापना करण्यात आली. या सभेने स्वीकारलेल्या संविधानाची अंमलबजावणी २६ जानेवारी १९५० पासून सुरू करण्यात आली. भारतीय संविधान हे लिखित स्वरूपात असून त्यात भारतीय नागरिकांचे हक्क स्पष्ट केलेले आहेत. तसेच नागरिकांची कर्तव्येही सांगितली आहेत. संविधानात 
दिलेल्या नियमांनुसार आपले प्रतिनिधी राज्यकारभार 
करतात.
-----------------------------------------------------
(२) संविधान सभा.

----- आपल्या देशाच्या राज्यकारभारासाठी लिखित संविधान तयार करण्यासाठी संविधान सभेची स्थापना करण्यात आली. डॉ. राजेंद्र प्रसाद हे या सभेचे अध्यक्ष होते. संविधानातील नियमांचा मसुदा तयार करण्यासाठी नेमण्यात आलेल्या मसुदा समितीचे अध्यक्ष डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर हे होते. या मसुदा समितीने संविधानाला अंतिम रूप दिल्यावर २६ नोव्हेंबर १९४९ रोजी संविधान सभेने भारताचे संविधान स्वीकारले.
----------------------------------------------------
(३) भारतीय संविधान का निर्माण करण्यात आले?

----- आपल्या देशाच्या राज्यकारभारासाठी संविधान निर्माण करण्यात आले आहे. राज्यकारभार करताना लोकप्रतिनिधी संविधानातील नियमांचा आधार घेतात. त्यामुळे कोणावरही अन्याय होत नाही. संविधानात नागरिकांचे हक्क व कर्तव्येही सांगितली असल्याने नागरिकांनाही संविधानाचा उपयोग होतो.
---------------------------------------------------
(४) डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांना भारतीय संविधानाचे शिल्पकार म्हणतात. 
----- संविधानातील नियमांचा मसुदा तयार करण्यासाठी एक मसुदा समिती नेमण्यात आली. या समितीचे अध्यक्ष डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर होते. त्यांनी संविधानाला अंतिम स्वरूप देण्याचे मोलाचे कार्य केले. म्हणून डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांना भारतीय संविधानाचे शिल्पकार असे म्हणतात.
=========================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )
 जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा - जामनेपाडा
केंद्र - रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे
९४२२७३६७७५

ट ' अक्षर मराठी भाषा शब्द संपत्ती (' ट ' अक्षर शब्द साखळी)



 टकटक . टकटका  टकटकी  टकणे  टकमक  टकमका
 टकल टकल्या टकळी टका टकारी टके टकोरा टक्कर 
टक्कल  टंगळमंगळ  टच  टचकन  टचका  टचटचणे
 टचटचीत  टंचाई  टणक   टणका  टणटण  टणत्कार 
टणाटण  टण  टप  टपकणे  टपकन  टपकळ  टपका 
 टपटप  टपाटप  टपणी  टपणे  टपला‌ टपली  टपाल
 टपोरा  टप्पल  टप्पा  टफ  टमक  टमका  टमटमीत 
 टर  टरकणे  टरकावणे  टरफल  टरबूज  टवकारणे
 टवटवी  टवटवीत  टवळी  टवाळ  टवाळखोर 
 टवाळकी  टवाळी  टवाळगिरी  टवाळे  टहाळी  
टळटळीत  टळण
----------------------------------------------------------
 टाइप  टांक  टाक  टाकणे  टांकसाळ  टाकळणे 
 टाकळा‌  टाकळी  टाका  टाकाऊ टाकाटाकी  टाकारी
 टाकी टांग‌ ‌टांगणे   टांगा  टाच  टांचण  टाचणी  टांचणे
 टांचा  टाटोळा  टाणाटोणा   टाप  टापटीप  टापरा  टापरी टापसा टापू   टामटूम  टारगट  टाहो  टाळ  टाळके  टाळणे टाळा  टाळाटाळ  टाळी  टाळू  टाळे
--------------------------------------------------------------
 टिकणे टिकला टिकली टिकविणे टिका टिकाऊ  टिकाव
 टिकी टिकु  टिकले  टिकोरा  टिक्का टिचकी टिचणे 
टिटवी टिपकणे टिपका टिपण  टिपणी टिपणे टिपणीस टिपरघाई टिपरी  टिपरु टिपू टिप्पण टिप्पणा टिंब
 टिपकणे टिबका टिमकी टिल्लू टिवल्या  टिळ टिळक
 टिळा टीक  टीका टीकाकार टीच टीप टुक टूकटूक
 टुपणे टुमटाम  टुमटूमीत  टुमदार  टूक  टूम
--------------------------------------------------------
 टेक  टेकडी  टेकण  टेकणे  टेका  टेकाडा  टेकडी
टेकावणे  टेकू  टेंगूळ  टेणपणे  टेणपा  टेणा  टेणे  
टेप  टेपण  टेपरणे  टेपरा  टेपरणे  टेंबरू  टेबल  टेंबा 
 टेंभा  टेंभेकरी  टेव   टेवा  टेहणी  टेहर  टेहलणे टेहळणे टेहळ्या  टोक  टोकण  टौकणे  टोकर  टोकळा टोका
  टोंग टोंगळ  टोच  टोचणी‌  टोचणे‌  टोचा   टोणका 
 टोणगा टोणगी.  टोणपा  टोणवा टोणी  टोप टोपकर
 टोपडे टोपण  टोपणे   टोपली   टोपा  टोपी . टोपीवाला टोमणा टोलणे टोलवाटोलव टोलविणे टोला टोलेजंग  
टोल्या टोळी  टौकारणे  ट्रक
==========================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )
 जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा - जामनेपाडा
केंद्र - रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे
९४२२७३६७७५

Tuesday 23 November 2021

Nouns -- Gender ( जेंडर ) लिंग



Masculine    ------ Feminine
Gender (पुल्लिंग ) ‌‌= Gender (स्त्रीलिंगी )
boy  ------------------- girl
brother -------------- sister
father ---------------- mother
husband  --------- wife
man ----------------- woman
king ------------------ queen
mister --------------- miss
son ------------------ daughter
uncle ---------------- aunt
sir -------------------- madam
cock ----------------- hen
peacock ------------- peahen
bull ------------------- cow
dog -------------------- bitch
ram ------------------- sheep
=======================
SHANKAR  CHAURE  (teacher )
z. p. school - jamnepada 
tal. sakri dist dhule
922736775

ओळखा पाहू मी कोण ?



(१) डोक्यावर तुरा छान 
    राष्ट्रीय पक्षांचा मला मान !
--------------------------------
(२) मी उमलतो दलदल चिखलात,
      राष्ट्रीय फुलाचा मिळे मान भारतात.
---------------------------------
(३) उंचच उंच माझी मान,
     झाडाच्या शेंड्यांची मी पाने खातो छान !
---------------------------------------------
(४) बत्तीस जणांना ठेवते गुपचूप ,
     स्वतः बोलते खूपच खूप !
---------------------------------------------
(५) सर्वात मोठे माझे पान,
     पंगतीमध्ये मजला मान !
---------------------------------------------
(६) चिव चिव करिते गुजगोष्टी ,
     खट्याळ आहे ही मोठी  !
---------------------------------------------
(७) म्हणतात मला फळांचा राजा,
     खाल्ल्यावर वाटते मज्जाच मजा !
---------------------------------------------
(८) वाघाची ही मावशी ,
      चोरून पिते दूध कशी  !
---------------------------------------------
(९) चाक फिरवतो गरागरा ,
     मडकी करतो भराभरा  !
---------------------------------------------
(१०)  पत्ता शोधतो, पत्र वाटतो,
         सकाळ असो की संध्याकाळ .
------------------------------------------------------
उत्तरे -- (१) मोर , (२) कमळ, (३) जिराफ , 
(४) जीभ‌ (५) केळीचे पान,  (६) चिमणी, 
(७) आंबा, (८) मांजर , (९)  कुंभार,  (१०) पोस्टमन
==========================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )
      जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा - जामनेपाडा 
      केंद्र - रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे
      ९४२२७३६७७५
   ‌

Monday 22 November 2021

पर्यावरण संवर्धनासाठी तुम्ही काय करू शकता ?



 पुढे दिलेल्या सहज सोप्या गोष्टी जर तुम्ही अंमलात आणल्यात तर पर्यावरण संवर्धन आपोआप साधलं जाईल.

(१ ) पाण्याचा अपव्यय टाळा. पाण्याचा सुयोग्य वापर करा.

(२) कागदाचा अपव्यय टाळा. कागदाच्या दोन्ही बाजूंवर लिहा.

(३) विजेचा वापर नियोजनबद्ध करा.

(४) जास्त तीव्रतेचे ध्वनी निर्माण करू नका.

(५)  वाढदिवसानिमित्त किंवा विशेष सण-समारंभाच्या दिवशी वृक्षारोपण करा आणि लावलेल्या झाडांची जोपासना करा.

(६) दैनंदिन जीवनात शक्यतो जैविक विघटनशील वस्तूंचाच वापर करा. अविघटनशील वस्तूंचा वापर टाळा.

(७) आजूबाजूचा परिसर स्वच्छ ठेवा.

(८)दररोज निर्माण होणाऱ्या कचऱ्याचे वर्गीकरण करा. 

(९) जैविक विघटनशील वस्तू जाळून नष्ट करू नका.

(१०) पर्यटनस्थळं आणि सहलीची ठिकाणं स्वच्छ राखण्याकडे लक्ष द्या.

(११) सार्वजनिक वाहतूक व्यवस्थेचाच वापर करा.

(१२) उपयुक्त प्राणी, पक्षी आणि किटकांना मारू नका.

(१३) तुमच्या परिसरामध्ये आढळणाच्या विविध प्रकारच्या परिसंस्थांचा अभ्यास करा.
===============================
संकलन :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )
          जिल्हा परिषद प्राथमिक  शाळा -- जामनेपाडा
          ता. साक्री, जि. धुळे
          ९४२२७३६७७५

Saturday 20 November 2021

सामान्यज्ञान माहिती



(१) ग्रामपंचायत == खेड्याचा कारभार
(२) नगरपालिका == नगरांचा कारभार
(३) महानगरपालिका == महानगरांचा कारभार
----------------------------------------------
(४) सरपंच == ग्रामपंचायतीचा अध्यक्ष
(५) नगराध्यक्ष == नगरपालिकेचा अध्यक्ष
(६) महापौर ==  महानगरपालिकेचा अध्यक्ष
----------------------------------------------
(७) ग्रामसेवक  == ग्रामपंचायतीचा अधिकारी
(८) मुख्य कार्यकारी अधिकारी = नगरपालिकेचा अधिकारी
(९) आयुक्त  == महानगरपालिकेचा अधिकारी
---------------------------------------------
(१०) पंचायत समिती = तालुका पातळीवर कारभार
(११) जिल्हा परिषद = जिल्हा पातळीवर कारभार.
==============================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )
             जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा - जामनेपाडा
             केंद्र - रोहोड , ता. साक्री, जि. धुळे



Friday 19 November 2021

ओळखा पाहू मी कोण ?



(१) सुपासारखे माझे कान, 
शेपूट आहे फार लहान 
पाने, ऊस माझे जेवण, 
सांगा पाहू मी कोण ?

उत्तर :--- हत्ती.
----------------------------
(२) उंचाडी मान, फत्ताडे पाय 
वाकडी पाठ, डुगडुग जाय 
तुडवीत जातो वाळवंट 
सांगा  पाहू मी कोण?

उत्तर : ---- ‌उंट
----------------------------------
(३)कात नाही, चुना नाही, 
तोंड कसे रंगले?
पाऊस नाही, पाणी नाही,
रान कसे हिरवे ?
सांगा पाहू मी कोण ?

उत्तर : ----   पोपट.
-----------------------------
(४) लांब चोच.
लांब मान,
पांढरा रंग,
लावतो ध्यान
सांगा पाहू मी कोण ? 

उत्तर : -----   बगळा.
=========================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )
     जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा - जामनेपाडा
    केंद्र - रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे
   ९४२२७३६७७५

म्हणजे काय ? ( शब्दाचे विस्तारित अर्थ )



(१) आजोळ
---- आईच्या वडलांचे गाव.

(२) दीर
----  पतीचा भाऊ.

(३) धनवान
---- ‌भरपूर संपत्ती असणारा.

(४) खट्याळ
---- नेहमी खोडी काढणारा.

(५) पाणबुडी
---- ‌पाण्याखालून चालणारी बोट.

(६) झावळ्या
----  नारळाच्या झाडाची पाने.

(७) वशिंड
---- ‌बैलाच्या मानेवरील उंचवटा.

(८) वाटाड्या
---- ‌वाट दाखविणारा.

(९) लेणी
----  डोंगरातील दगडात खोदलेले शिल्प.

(१०) शिल्प
----  दगडावर केलेले कोरीव काम.

(११) कलाप्रेमी
----  कलेची आवड असणारा.

(१२) चौक
----  चार रस्ते एकत्र येतात ती जागा.

(१३) दुर्ग
----  सागरातील किल्ला.

(१४) वेस
---- गावाचे प्रवेशद्वार.

(१५) लोकप्रिय
----  लोकांना आवडणारे.

(१६) मदारी
----  माकडांचा खेळ करणारा.

(१७) कथेकरी
---- कथा सांगणारा.

(१८) नावाडी
----  होडी चालवणारा.

(१९) वनचर
----  वनात राहणारे प्राणी.

(२०) चित्रकार
----  चित्र काढणारा‌.
=============================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )
      जिल्हा परिषद शाळा - जामनेपाडा 
      केंद्र - रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे
      ९४२२७३६७७५

Thursday 18 November 2021

गणितीय प्रश्नावली



(1) मोठ्यत मोठी नैसर्गिक संख्या कोणती  ?
उत्तर --- सांगता येत नाही.
-----------------------------------------------------
(2) मोठ्यात मोठी पूर्ण संख्या कोणती ?
उत्तर --- सांगता येत नाही.
-----------------------------------------------------
(3) नैसर्गिक संख्या कोणत्या अक्षराने दाखवतात ?
उत्तर --- N
-----------------------------------------------------
(4) पूर्ण संख्या कोणत्या अक्षराने दाखवतात ?
उत्तर ---  W
-----------------------------------------------------
(5) लहानात लहान नैसर्गिक संख्या कोणती ?
उत्तर ---  1
-----------------------------------------------------
(6) सर्वात लहान मूळ संख्या कोणती ?
उत्तर ---.2
-----------------------------------------------------
(7) सर्वांत लहान सम संख्या कोणती ?
उत्तर --- 2
-----------------------------------------------------
(8) सर्वात लहान विषम मूळ संख्या कोणती ?
उत्तर --- ‌3
-----------------------------------------------------
(9) सम असणारी एकमेव मूळ संख्या कोणती ?
उत्तर --- ‌2
-----------------------------------------------------
(10) 1 ते 100 पर्यंत एकूण मूळ संख्या किती ?
उत्तर ---. 25
-----------------------------------------------------
(11)  1 ते 10  पर्यंत एकूण मूळ संख्या किती आहेत ?
उत्तर --- 4
-----------------------------------------------------
(12) 11  ते 20 पर्यंत एकूण मूळ संख्या किती आहेत ?
उत्तर --- 4
-----------------------------------------------------
(13) 21 ते 30 पर्यंत एकूण मूळ संख्या किती आहेत ?
उत्तर --- 2
-----------------------------------------------------
(14) 31  ते 40 पर्यंत एकूण मूळ संख्या किती आहेत ?
उत्तर ---  2
-----------------------------------------------------
(15) 41  ते 50 पर्यंत एकूण मूळ संख्या किती आहेत ?
उत्तर --- 3
-----------------------------------------------------
(16) 51  ते 60 पर्यंत एकूण मूळ संख्या किती आहेत ?
उत्तर --- 2
-----------------------------------------------------
(17 ) 61  ते 70 पर्यंत एकूण मूळ संख्या किती आहेत ?
उत्तर --- 2
-----------------------------------------------------
(18) 71  ते 80 पर्यंत एकूण मूळ संख्या किती आहेत ?
उत्तर --- 3
-----------------------------------------------------
(19) 81  ते  90 पर्यंत एकूण मूळ संख्या किती आहेत ?
उत्तर ---  2
-----------------------------------------------------
(20) 91  ते 100 पर्यंत एकूण मूळ संख्या किती आहेत ?
उत्तर --- 1
========================
लेखन :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )
       जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा - जामनेपाडा
       केंद्र - रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे
      9422736775

Tuesday 16 November 2021

कालमापन ( तास -- मिनिटे रुपांतर )



१ तास = ६० मिनिटे
२ तास = १२० मिनिटे
३ तास = १८० मिनिटे
४ तास = २४० मिनिटे
५ तास = ३०० मिनिटे
६ तास = ३६० मिनिटे
७ तास = ४२० मिनिटे
८ तास = ४८० मिनिटे
९ तास = ५४० मिनिटे
१० तास = ६०० मिनिटे
११ तास = ६६० मिनिटे
१२ तास = ७२० मिनिटे
------------------------------------------
*  मिनिटांचे तास व मिनिटे रूपांतर

९० मिनिटे = १ तास  ३० मिनिटे
७५ मिनिटे = १ तास १५ मिनिटे
१०० मिनिटे = १ तास ४० मिनिटे
६५ मिनिटे  = १ तास  ५ मिनिटे
२०० मिनिटे = ३ तास २० मिनिटे
२५५ मिनिटे = ४ तास १५ मिनिटे
८० मिनिटे  =  १ तास २० मिनिटे
२१५ मिनिटे = ३ तास ३५ मिनिटे
==========================
लेखन :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )
जि. प. प्रा. शाळा -- जामनेपाडा 
केंद्र - रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे
९४२२७३६७७५

Monday 15 November 2021

OPPOSITE. WORDS ( ऑपोझीट वर्डस ) विरुद्धार्थी शब्द)



cold    ×    hot
dry      ×  wet
day     ×  night
rise     ×  set
dark    × light
thin     ×  fat
slow   ×  fast
first    ×   last
hard    ×   soft
bitter  ×   sweet
host    × guest
right    ×  left
work  ×   rest
tall      ×   short
small  ×  vast
in       ×   out
noise  ×  quiet
end    ×    start
=========================
shankar sitaram  chaure 
z. p. school - jamnepada 
tal. sakri dist dhule
9422736775

Sunday 14 November 2021

एक होता बिरसा (कविता)



एक होता भगवान बिरसा
आदिवासींचा महान वारसा

 सुगाना वडिलांचं नाव
 उलिहातू जन्म गाव

गरीबीशी झगडत होते
मीठभाकर खात होते

मिशनरी शाळेत शिक्षण पूर्ण केलं
त्याचवेळी आदिवासींचं दुःखही पाहिलं

 तो काळ पारतंत्र्याचा होता
आदिवासींना अधिकार  नाकारला होता

जुलमी सत्तेची चीड आली
अन्यायाला वाचा फोडून दिली

इंग्रजांविरूध्द उलगुलान पुकारला
त्याच्या पराक्रमाने इतिहास घडला 

भारतीयांसाठी लढत राहिला
म्हणूनच देशाने स्वातंत्र्य पाहिला

स्वातंत्र्य लढ्यात रक्त सांडले
अखेरपर्यंत इंग्रजांशी भांडले

इंग्रज हरला,  पारतंत्र्य सरला
बिरसा भारतीयांचा हिरो ठरला.
----------------------------------------------
कवी /लेखक  - शंकर सिताराम चौरे
      काकरपाडा (चौपाळे)ता. साक्री जि. धुळे
         ९४२२७३६७७५

Friday 12 November 2021

भूमिती माहिती ( भौमितिक सामान्यज्ञान )



(1) त्रिकोणाला बाजू  ---- तीन

(2) त्रिकोणाला शिरोबिंदू  ---- तीन

(3) त्रिकोणाला कोन  ---- तीन

(4) आयताला बाजू ---- चार

(5) आयताला शिरोबिंदू  ---- चार

(6) आयताच्या समोरासमोरील बाजू --- समान लांबीच्या

(7) आयताचे चारही कोन  --- काटकोन

(8) चौरसाला बाजू  ---- चार

(9) चौरसाला शिरोबिंदू  ---- चार

(10) चौरसाला कोन  ---- चार

(11)  चौरसाच्या चारही बाजूंची लांबी --- समान

(12) चौरसाचे चारही कोन  ---- काटकोन

(13)   90 अंशापेक्षा कमी मापाचा कोन -- लघुकोन

(14) 90 अंशाच्या मापाचा कोन --- काटकोन

(15)  90 अंशापेक्षा जास्त माप असणारा कोन -- विशालकोन
=================================
लेखन :-  शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )
           जि. प. प्रा. शाळा - जामनेपाडा , केंद्र - रोहोड
          ता. साक्री, जि. धुळे
         9422736775

Thursday 11 November 2021

विरूद्धार्थी शब्द ( मराठी भाषाभ्यास )



आत बाहेर 
मागे समोर
खाली वर
जवळ दूर
जीत हार
मठ्ठ हुशार
लहान थोर
होकार नकार
प्रश्न उत्तर
सासर माहेर
आठवण विसर
कडू मधुर
कोमल कठोर
कुरूप सुंदर
चंचल स्थिर
उजेड अंधार
रोख उधार
खेडे शहर
मालक नोकर
चूक बरोबर
निरक्षर साक्षर
कंजूष उदार
मर्त्य अमर
सौम्य प्रखर
लवचीक ताठर
प्रेमळ क्रूर
मैत्री वैर
चढाई माघार
भित्रा  शूर
साव चोर
आरंभ अखेर
==========================
लेखन :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक)
जि. प. शाळा - जामनेपाडा, केंद्र - रोहोड
ता. साक्री, जि. धुळे
९४२२७३६७७५

Tuesday 9 November 2021

सामान्यज्ञान ( भौगोलिक माहिती )



(१) ६० सेकंदाचा कालावधी.
----  १ मिनिट

(२) ६० मिनिटांचा कालावधी.
----  १ तास

(३) २४ तासांचा कालावधी.
----  १ दिवस

(४) ७ दिवसांचा कालावधी.
----  १ आठवडा

(५) १५ दिवसांचा कालावधी.
----  १ पंधरवडा

(६) ३० दिवसांचा कालावधी.
----  १ महिना

(७) १२ महिन्याचा कालावधी.
----   १ वर्ष

(८) भारतीय सौर वर्षाचे महिने.
----  बारा

(९) ग्रेगरियन वर्षाचे महिने.
---- बारा

(१०) एका सप्ताहाचे दिवस.
----   सात

(११) मुख्य दिशा.
----  चार

(१२) पूर्व  दिशेच्या समोरची दिशा.
----   पश्चिम

(१३) दक्षिण दिशेच्या समोरची दिशा.
----   उत्तर

(१४) पूर्व व उत्तर यांमधील दिशा.
----   ईशान्य

(१५) पूर्व व दक्षिण यांमधील दिशा.
----  आग्नेय

(१६) दक्षिण व पश्चिम यांमधील दिशा.
----   नैर्ऋत्य

(१७) पश्चिम व उत्तर यांमधील दिशा.
----   वायव्य

(१८) पृथ्वीचा आकार.
----   गोल

(१९) सूर्य उगवणे.
---- ‌ सूर्योदय

(२०) सूर्य मावळणे.
---- ‌‌ सूर्यास्त

(२१) एक वर्षाचा कालावधी.
----  ३६५ दिवस
==========================
लेखन  :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक)
       जि. प. प्रा. शाळा - जामनेपाडा
      केंद्र - रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे
      ९४२२७३६७७५
        

Friday 5 November 2021

पहेलियॉ सुलझाइए ( विषय :-- हिंदी )



(१) काँटों में मैं खिलता हूँ,
फिर भी हँसता रहता हूँ।
फूलों का मैं राजा हूँ,
नेहरू जी का प्यारा हूँ। 

उत्तर :-- गुलाब ( गुलाब फूल )
----------------------------------------
(२) लाल-गुलाबी रंग है मेरा,
रहती रस से सदा भरी ।
बत्तीस पहरेदार हैं मेरे,
रहती उनसे सदा घिरी ।

उत्तर ‌:-- जीभ
----------------------------------------
(३) नारी के हाथों की शोभा हूँ 
सौभाग्य की निशानी हूँ। 
जब हम खनकती हैं तो लगता,
 संगीत की बानी हूँ।

उत्तर :-- कंगन
----------------------------------------
(४) नेताजी कहता है देश, 
सैनिक जैसा मेरा वेश।
 नाम जरा लो मेरा खोज,
 मैंने बनाई आजाद हिंद फौज। 

उत्तर :-- सुभाषचंद्र बोस
----------------------------------------
(५) बड़े सबेरे मैं जग जाता,
 दुनियाभर की खबरें लाता। 
लेकिन किस्मत मेरी भद्दी, 
अगले दिन हो जाता रद्दी

उत्तर :-- अखबार
=========================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )
 जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा - जामनेपाडा
  केंद्र - रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे
           ९४२२७३६७७५

Thursday 4 November 2021

निसर्ग संवर्धन आदिम प्रतिज्ञा



         निसर्ग हा आदिवासींचा देव आहे. निसर्गातील सर्व घटक आमचे रक्षक आहेत.  आदिवासी भागातील नैसर्गिक समृध्दीचा आम्हांला अभिमान आहे.
       आदिवासी भागात आम्ही केलेल्या पशुपक्षांचे रक्षण आणि पारंपरिक विधी, निसर्गाचे पूजन हीच आमची थोर परंपरा आहे.
         निसर्गाचे  संतुलन हा आदिवासींचा प्राण आहे. निसर्गाचा निकोप हीच आमची शान आहे.
      आदिवासी संस्कृतीतील आणि निसर्गातील घटक यांच्याशी निष्ठा राखण्याचा व प्रदूषणातील -हास आणि निसर्गातील समृध्दी अक्षय ठेवण्याचा आम्ही सदैव प्रयत्न करणार.
     आदिम भूमातेचा गौरव, कल्याण आणि जल, जंगल , जमिन यातच आदिवासींचे हित सामावले आहे.
     ||  जय निसर्ग माता  --जय धरती माता   ||

      लेखन :- शंकर चौरे सर 
         काकरपाडा (चोपाळे ) ता. साक्री जि.‌ धुळे
              ९४२२७३६७७५

Wednesday 3 November 2021

भाषिक कोडे --- मी कोण ?



१. झाडावर राहतो, 
वसंतात गातो, 
काळा जरी मी 
आनंद पसरवतो. 
मी कोण ?

उत्तर :-- कोकीळ
------------------------------------
२. समुद्रकिनारी राहतो,
 उंच उंच वाढतो, 
शुभकार्यात माझ्या फळाला 
फारच मान मिळतो. 
मी कोण ?

उत्तर :-- नारळ
-------------------------------------
३. माझ्या पानांचे तोरण करतात, 
फुलांना 'मोहोर' म्हणतात,
 सुमधुर फळांची सर्वच 
वाहव्वा करतात.
मी कोण ?

उत्तर :-- आंब्याचे झाड
-------------------------------------
४. मातीत मी राहतो
अन् ती सुपीक बनवतो,
 शेतकरीदादा शाबासकी देतो.
मी कोण ?

उत्तर :-- गांडूळ
-----------------------------------
५. डोंगरावरून येते,
 सदैव धावते, 
शेते आणि माणसांना
उपयोगी पडते.
मी कोण ?

उत्तर :-- नदी
=========================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक ‌)
 जि. प. प्रा.  जामनेपाडा, केंद्र - रोहोड
 ता. साक्री, जि. धुळे
 ९४२२७३६७७५

Tuesday 2 November 2021

पहेलियाँ सुलझाइए ( विषय :- हिंदी )



(१)दूध मिले तो मैं पी जाऊँ,
चूहे को भी चटकर जाऊँ।
मेरे रंगों के ये भेद (प्रकार) 
काली, कबरी और सफेद।

---- बिल्ली
-----------------------------
(२) हल्की-हल्की उसकी काया,
      चीं-चीं करके शोर मचाया।
     फुदक-फुदक मन ललचाए,
     मुन्नी उसको पकड़ न पाए।

-----  चिडिया 
----------------------------------
(३)खेल है नसीब का,
घर हूँ गरीब का।
एक-एक दिन गिनती हूँ
घास-फूस से बनती हूँ।

---- झोपडी
-------------------------------------
(४)गाँव-गाँव की प्यास बुझाती, 
कल-कल का संगीत सुनाती।
बहती रहना मेरा काम,
बतलाओ तो मेरा नाम |

----- ‌नदी
------------------------------------
(५) पर्वत एक निराला हूँ
भारत का रखवाला हूँ। 
काया मेरी लंबी-मोटी, 
एवरेस्ट है मेरी चोटी।

----- ‌ हिमालय
========================
संकलक :- शंकर चौरे (प्रा. शिक्षक)
           पिंपळनेर , ता. साक्री, जि. धुळे
           9422736775


Monday 1 November 2021

जगातील सर्वात उंच , लांब, मोठे (सामान्यज्ञान )


(१) जगातील सर्वात ऊंच पर्वत कोणते ?

 उत्तर ---  हिमालय.

(२) जगातील सर्वात उंच शिखर कोणते ?
उत्तर --- माऊंट एव्हरेस्ट.

(३) जगातील सर्वात उंच प्राणी कोणता ?
 उत्तर --- जिराफ.

(४) जगातील सर्वात लांब नदी कोणती ?
 उत्तर --- नाईल ( आफ्रिका )

(५) जगातील सर्वात लांब कालवा कोणता ?
उत्तर --- सुवेझ कालवा.

(६) जगातील सर्वात लांब भिंत कोणती ?
उत्तर --- चीनची भिंत

(७) जगातील सर्वात लांब प्लॅटफॉर्म कोणते ?
 उत्तर --- गोरखपूर (भारत )

(८) जगातील सर्वात मोठा महासागर कोणता ?
उत्तर --- पॅसिफिक महासागर

(९) जगातील सर्वात मोठी नदी कोणती ?
उत्तर -- ॲमेझॉन( दक्षिण अमेरिका )‌ 

(१०) जगातील सर्वात मोठे वाळवंट कोणते ?
उत्तर -- सहारा ( आफ्रिका )

(११) जगातील सर्वात मोठा देश कोणता ?
उत्तर -- रशिया

(१२) जगातील सर्वात मोठी बॅक कोणती ?
उत्तर -- वर्ल्ड बँक , वाॅशिग्टंन

(१३) जगातील सर्वात (वजनदार)  मोठा प्राणी कोणता?
उत्तर -- निळा देवमासा

(१४)जगातील सर्वात मोठा प्राणी (जमिनीवरील) कोणता ?
उत्तर -- हत्ती

(१५) जगातील सर्वात मोठा पक्षी कोणता ?
उत्तर -- शहामृग
=================================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक )
              जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा - जामनेपाडा
            केंद्र - रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे
            ९४२२७३६७७५

मी कोण ?



दिपक दिवा आहे.
प्रकाश उजेड आहे.
निशा रात्र आहे.
शशी चंद्र आहे.

ज्योत्स्ना चांदणे आहे.
आकाश गगन आहे.
वसुधा भूमी आहे.
वर्षा पाऊस आहे.

सरिता नदी आहे.
सागर समुद्र आहे.
जीवन पाणी आहे.
विपिन जंगल आहे.

पवन वारा आहे.
आनंद हर्ष आहे.
भास्कर सूर्य आहे.
नंदन मुलगा आहे.

मानव मनुष्य आहे.
पंकज कमळ आहे.
माता माय आहे.
वनिता महिला आहे.

तनुजा मुलगी आहे.
सीमा मर्यादा आहे.
पूजा सेवा आहे.
आस्था काळजी आहे.

एकता एकी आहे.
मंगल पवित्र आहे.
कांचन सोने आहे.
उषा पहाट आहे.

प्रगती समृद्धी आहे.
वनराज सिंह आहे.
पोपट राघू आहे.
मयूर मोर आहे.

प्रताप शौर्य आहे.
कीर्ती प्रसिद्धी आहे.
नयन नेत्र आहे.
स़ंग्राम संघर्ष आहे.

भूषण अलंकार आहे.
ईश्वर देव आहे.
नरेश राजा आहे.
आदेश हुकूम आहे.
---------------------------------------------------------
लेखन :- शंकर सिताराम चौरे (प्रा. शिक्षक)
जि. प. प्रा. शाळा जामनेपाडा, केंद्र - रोहोड
ता. साक्री, जि. धुळे
  📞 ९४२२७३६७७५