महाराष्ट्र सामान्यज्ञान

       
१) महाराष्ट्र राज्याची निर्मिती कधी झाली ?

उत्तर -- १ मे १९६०
--------------------------------------------
२) कोणता दिवस महाराष्ट्र दिन म्हणून साजरा केला जातो ?

उत्तर -- १ मे
-----------------------------------------------------
३) महाराष्ट्र राज्याच्या राजधानीचे नाव काय ?

उत्तर -- मुंबई
-------------------------------------------------------
४) महाराष्ट्र राज्याच्या उपराजधानीचे नाव काय ?

उत्तर -- नागपूर
-------------------------------------------------------
५) महाराष्ट्रात राज्यात एकूण किती जिल्हे आहेत ?

उत्तर -- ३६
-------------------------------------------------------
६) महाराष्ट्र राज्याची विभागणी किती प्रशासकीय विभागांत केली आहे ?

उत्तर -- सहा
-------------------------------------------------------
७) क्षेत्रफळाच्या दृष्टीने महाराष्ट्रातील सर्वात मोठा जिल्हा कोणता ?

उत्तर -- अहमदनगर
-------------------------------------------------------
८) क्षेत्रफळाच्या दृष्टीने महाराष्ट्रतील सर्वात लहान जिल्हा कोणता ?

उत्तर -- मुंबई शहर
-------------------------------------------------------
९) महाराष्ट्र राज्याच्या पश्चिमेला कोणता समुद्र आहे ?

उत्तर -- अरबी
-------------------------------------------------------
१०) महाराष्ट्रातील सर्वात उंच शिखर कोणते ?

उत्तर -- कळसुबाई
-------------------------------------------------------
११) महाराष्ट्रातील सर्वात लांब नदी कोणती ?

उत्तर -- गोदावरी
-------------------------------------------------------
१२) महाराष्ट्राची राजभाषा कोणती ?

उत्तर -- मराठी
-------------------------------------------------------
१३) महाराष्ट्रातील पहिले पक्षी अभयारण्य कोणते ?

उत्तर -- कर्नाळा (रायगड )
-------------------------------------------------------
१४) महाराष्ट्रातील सर्वाधिक वनक्षेत्राचा जिल्हा कोणता ?

उत्तर -- गडचिरोली
-------------------------------------------------------
१५) महाराष्ट्रातील पहिले मातीचे धरण कोणते ?

उत्तर -- गंगापूर ( नाशिक )
-------------------------------------------------------
१६) महाराष्ट्रातील पहिली स्त्री शिक्षिका कोण ?

उत्तर -- सावित्रीबाई फुले
-------------------------------------------------------
१७) महाराष्ट्रातील पहिले जलविद्युत केंद्र कोणते ?

उत्तर -- खोपोली ( रायगड )
-------------------------------------------------------
१८) महाराष्ट्रातील पहिले पंचतारांकित हाॅटेल कोणते ?

उत्तर -- ताजमहल ( मुंबई )
-------------------------------------------------------
१९) महाराष्ट्रातील भारतरत्न मिळविणारी पहिली महिला कोण ?

उत्तर -- लता मंगेशकर
-------------------------------------------------------
२०) महाराष्ट्राच्या समुद्र किना-याची लांबी किती किलोमीटर आहे ?

उत्तर -- ७२० किलोमीटर
===============================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे (प्रा शिक्षक )
जि. प.प्रा. शाळा जामनेपाडा केंद्र रोहोड
ता साक्री जि धुळे
९४२२७३६७७५

शाब्दिक उदाहरणे -- गुणाकार ( ×)

(१) एका फुग्याची किंमत ५ रूपये , तर अशा ७ फुग्यांची किंमत किती ?

           ७   फुगे
         × ५  रूपये
----------------------
      = ३५  रूपये
----------------------------------------------------------------
(२) एका आंब्याची किंमत ८ रूपये तर अशा ७ आंब्याची किंमत किती ?

             ७  आंबे
          × ८  रूपये
------------------------
       =  ५६  रूपये
-------------------------------------------------------------
(३) एका पेटीत २५ आंबे याप्रमाणे ४ पेट्यांतील एकूण आंबे किती ?

            २५  आंबे
           × ४  पेट्या
--------------------
     = १ ० ०   आंबे
----------------------------------------------------------------
(४) एका ओळीत २२ झाडे लावली, तर अशा ७ ओळींतील झाडे किती ?

         २२   झाडे
       × ७   ओळी
--------------------
    = १५४   झाडे
-----------------------------------------------------------------
(५) एका डब्यात ५० लाडू मावतात तर अशा ७ डब्यांतील एकूण लाडू किती ?

       ५०  लाडू
     × ७   डबे
-----------------
  = ३५०  लाडू
--------------------------------------------------------------
(६) एका वहीची किंमत ८ रुपये तर अशा ३२ वह्यांची किंमत किती ?

        ३२  वह्या
      × ८   रुपये
--------------------
 =  २५६   रुपये
-------------------------------------------------------------
(७) एका खोक्यात २० बरण्या तर ९ खोक्यांत मिळून किती बरण्या ?

          २०   बरण्या
        × ९   खोके
-----------------------
   =  १८०   बरण्या
------------------------------------------------------------
(८) एका पाकिटात ५० रुपये तर अशा ६ पाकिटांतील एकूण रक्कम किती ?

        ५०   रुपये
     ×  ६   पाकिटे
----------------------
  =  ३००   रुपये 

------------------------------------------------------------
(९) एका पुस्तकाची किंमत  १० रुपये तर अशा ३० पुस्तकांची किंमत किती ?

        ३०   पुस्तके
     × १०  रुपये
--------------------
  =  ३००  रूपये
--------------------‐---------------‐-----------‐--------------
(१०) एका ओळीत २३ झाडे लावली, तर अशा ८ ओळींतील झाडे किती ?

        २३  झाडे
       × ८ ओळी
-----------------------
   = १८४  झाडे
---------------------------------------------------------------
(११) एका बसमध्ये ४२ प्रवासी आहेत, तर अशा २ बसमध्ये एकूण प्रवासी किती ?

        ४२  प्रवासी
      ×  २  बस
------------------------
    = ८४  प्रवासी
--------------------------------------------------------------
(१२) १० रूपयांस एक याप्रमाणे ४० रूमालांची किंमत किती ?

          ४०   रूमाल
       × १०  रूपये
---------------------
     = ४००  रूपये
================================
लेखन / संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा शिक्षक )
जि. प. प्रा. शाळा - जामनेपाडा केंद्र रोहोड
ता साक्री, जि धुळे
९४२२७३६७७५

ओळखा पाहू मी कोण ?

(१) झाडांना मी आधार देतो
क्षार व पाणी शोषून घेतो
त्यांना खोडाकडे मी पाठवितो
ओळखा पाहू मी कोण ?
---------------------------------------------------

(२) वनस्पतींना देतो आकार
पानाफुलांना देतो आधार
सर्वांना पोहचवितो पाणी व क्षार
ओळखा पाहू मी कोण ?

--------------------------------------------------

(३) रंग माझा हिरवा हिरवा
माझ्यात आहेत हिरवे कण
करतो तयार वनस्पतींचे अन्न
ओळखा पाहू मी कोण ?

---------------------------------------------------

(४) त-हेत-हेचे रंग मजेचे
वेगवेगळ्या आकाराचे आणि सुगंधाचे
म्हणून देवालाही आवडतो आम्ही
फळांना जन्म देतो आम्ही
ओळखा पाहू आम्ही कोण ?

==============================
उत्तरे :- (१) मूळ (२) खोड (३) पान (४ ) फूल
==============================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे (प्रा शिक्षक)
जि. प.प्रा. शाळा - जामनेपाडा केंद्र रोहोड
ता. साक्री, जि धुळे
९४२२७३६७७५

हिंदी - मराठी शब्द फरक समजावून घेऊया.

● हिंदी -- मराठी शब्दांची गल्लत केल्यामुळे लेखनात 

चुका होतात. काही सामान्य शब्द खालील प्रमाणे समजावून घेऊया. 

हिंदी शब्द        ---        मराठी शब्द 

(१) हाथ         ---        हात 

(२) पसंद        ---        पसंत 

(3) आंगन       ---      अंगण

(४) रास्ता        ---         रस्ता 

(५) आजकल    ---      आजकाल 

(५) कहानी         ---      कहाणी 

(६) नही             ---      नाही 

(७) पहला         ---      पहिला 

(८) पानी          ---         पाणी 

(९) घमंड         ---         घमेंड 

(१०) शुरूवात     ---     सुरूवात 

(११) गला          ---      गळा 

(१२) शर्म           ---        शरम

(१३) लंबा         ---        लांब 

(१४) हैरान       ---        हैराण 

(१५) पेट         ---       पोट 

(१६) कपडा      ---         कापड 

(१७) भिखारी     ---     भिकारी 

(१८) पता           ---        पत्ता 

(१९) गाना         ---         गाणा 

(२०) हिरन         ---        हरिण 

( २१) कमर        ---        कंबर 

( २२) जाली       ---         जाळी 

( २३) चोली        ---        चोळी 

( २४) थाली         ---       थाळी 

( २५) नल             ---       नळ

=========================

संकलक :- शंकर सिताराम चौरे (प्रा शिक्षक)

    जि. प. प्रा. शाळा - जामनेपाडा 

    केंद्र - रोहोड ता. साक्री जि. धुळे 

     📞 ९४२२७३६७७५       

सजीवांच्या हालचालींचे वैशिष्ट्ये (सामान्य विज्ञान)

● खालील दिलेल्या सजीवांच्या हालचालींचे वैशिष्ट्ये कोणकोणती आहेत; ते सांगा / लिहा.

● सजीव :--
मुंगी, साप, सरडा, कांगारू, बेडूक, गरूड,नाकतोडा , रताळ्याचा वेल, गुलमोहर.


(१) मुंगी

--- मुंगीला सहा पाय असतात. या पायांच्या मदतीने तुरुतुरु चालते.
-------------------------------------------------------
(२) साप

--- सापाला पाय नसल्याने तो सरपटत चालतो.
-------------------------------------------------------
(३) सरडा

--- सरड्याचे शरीर पायांच्या तुलनेत वजनदार असते. त्यामानाने पायाची वाढ कमी असते. सरडा या चार नाजूक पायांवर सरपटल्यासारखा चालतो.
-------------------------------------------------------
(४) कांगारू

--- कांगारूचे मागचे दोन पाय सशक्त आणि ताकदवान असतात. शेपूटही आधाराला असते. त्यामुळे कांगारू या पायांच्या साहाय्याने उड्या मारत चालतात.
-------------------------------------------------------
(५) बेडूक

--- बेडूक पाण्यानजीक आढळतो. आपल्या मागच्या दोन शक्तिशाली पायांनी तो पाण्यात पोहतो. त्याच्या मागच्या पायांच्या बोटांना पडदेही असतात. पुढचे दोन पाय शरीर तोलण्यासाठी उपयोगी पडतात. जमीनीवर असताना मागच्या पायांच्या साहाय्याने तो लांबवर उडी मारू शकतो .
-------------------------------------------------------
(६) गरूड

--- गरूड हा पक्षी उंच आभाळात भरारी मारू शकतो. त्याचे ताकदवान पंख आणि निमुळते शरीर उड्डाणासाठी अनुकूलित झालेले असते.
-------------------------------------------------------
(७) नाकतोडा

--- नाकतोडा पंखांच्या साहाय्याने उड्डाण करतो. तसेच त्याच्या मागच्या पायांची जोडी शक्तिशाली असते. पुढच्या पायांच्या दोन जोड्या शरीर तोलण्यास मदत करतात. नाकतोड्याला एकूण सहा पाय व चार पंख असतात. यांपैकी पायांमुळे तो मीटरभर लांब उडी मारू शकतो.
-------------------------------------------------------
( ८) रताळ्याचा वेल

--- रताळ्याच्या वेलाला आधार लागतो. त्याचे खोड असल्याने ते जमिनीवर किंवा जर आधार मिळाला; तर त्या आधारावर पसरत जाते. वेल वाढताना जिथे आधार दिसतो, तेथे ते झुकलेले दिसते. 

-------------------------------------------------------
(९) गुलमोहर

--- गुलमोहर वृक्ष मोठा असतो. तो स्वतः जागा बदलू शकत नाही. दिवसा सूर्यप्रकाशात याच्या पर्णिका आडव्या व ताठ असतात; मात्र रात्र झाल्यावर त्या मिटतात व उभ्या होतात. सूर्यप्रकाशाच्या चेतनेला प्रतिसाद म्हणून पर्णिकांची अशी हालचाल होते.

================================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे (प्रा शिक्षक)
.जि. प. प्रा. शाळा जामनेपाडा, केंद्र रोहोड
.ता. साक्री जि. धुळे 
९४२२७३६७७५

सामान्यज्ञान ( व्यावसायिक व त्यांची कामे )

(१) शेतकरी

--- शेती करणे.
----------------------------------------------

(२) सुतार

--- लाकडाच्या वस्तू बनवणे.
---------------------------------------------
(३) लोहार

--- लोखंडाच्या वस्तू बनवणे.
---------------------------------------------
(४) गवंडी

--- घर बांधणे.
--------------------------------------------
(५) कुंभार

--- मातीची भांडी तयार करणे./ मडकी बनवणे
----------------------------------------------
(६) शिक्षक

--- शिकवणे.
----------------------------------------------
(७) शिंपी

--- कपडे शिवणे.
----------------------------------------------
(८) सैनिक

--- देशाच्या सीमांचे / देशाचे रक्षण करणे.
----------------------------------------------
(९) चांभार

--- चामड्याची पादत्राणे ( जोडे) बनवणे.
------------------------------------------------
(१०) धोबी

--- कपडे धुणे.
------------------------------------------------
(११) झाडूवाला

--- साफसफाई करणे.
------------------------------------------------
(१२) पोलीस

--- कायदा व सुव्यवस्था सांभाळणे.
------------------------------------------------
(१३) न्यायाधीश

--- न्यायनिवाडा करणे.
------------------------------------------------
(१४) माळी

--- बागकाम करणे.
-------------------------------------------------
(१५) सोनार

--- सोने, चांदीचे दागिने बनविणे.
=============================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा शिक्षक)
जि. प.प्रा. शाळा जामनेपाडा केंद्र रोहोड
ता साक्री जि धुळे
९४२२७३६७७५

मराठी निबंध लेखन :- पोपट / खार

(१) पोपट

    पोपट हा एक सुंदर पक्षी आहे. त्याचा रंग हिरवागार
असतो. त्याची चोच लालभडक, बाकदार व धारदार
असते. त्याच्या गळ्याभोवती काळी रेघ असते. त्याला
कंठ म्हणतात.
पोपटाच्या समुदायाला थवा असे म्हणतात. निळ्या
आकाशात हिरवागार पोपट छान दिसतो. पोपट
हिरव्यागार झाडात पटकन दिसत नाही. पोपट 
झाडाच्या ढोलीत राहतो.
     पोपट हा खूप लोकांचा आवडता पक्षी आहे. म्हणून
हा पक्षी बरेच लोक आवडीने पाळतात. पोपटाला
पिंज-यातील एका वाटीत त्याचे खाणे व एका वाटीत 
पाणी ठेवतात. पोपटाला पेरू, हिरवी मिरची व भिजलेली 
चण्याची डाळ आवडते. पिंज-यात दांडीवर बसून झोके घेतो, 
तेव्हा तो फार छान दिसतो. आपण शिकवू तसे पोपट बोलतो. 
हे पोपटाचे वैशिष्टय आहे. 

=================================

( २) खार

     खार हा एक चिमुकला प्राणी आहे. खार आकाराने
लांबट असते. तिला चार पाय असतात व झुबकेदार
शेपूट असते. तिचे कान छोटे आणि डोळे बारीक असतात. 
खारी तांबूस, पिंगट किंवा पांढरट करड्या रंगाच्या असतात. 
त्यांच्या पाठीवर तीन किंवा पाच पट्टे असतात.
खार काड्या व पाने जमविते व झाडाच्या ढोलीत
आपले घर करते. पाने, फुले, मध, फळ व कीटक हे
खारीचे अन्न असते. ती पक्ष्यांची अंडीही खाते. ती फार
भित्री पण अत्यंत चपळ असते. ती झाडावर तुरुतुरु
वरखाली पळत असते. ती तोंडांने ' चिक् चिक् ' आवाज
करते.
    खार मागील पाय दुमडून दोन पायांवर बसू शकते. जेव्हा 
ती अशी बसून व शेपटी फुलवून एखादे फळ खात
असते, तेव्हा ती फारच गोंडस दिसते.

==================================
लेखन / संकलक :- शंकर सिताराम चौरे (प्रा. शिक्षक)
जि.प.प्रा. शाळा जामनेपाडा केंद्र रोहोड
ता. साक्री, जि धुळे
९४२२७३६७७५

गणितीय सामान्यज्ञान प्रश्नावली (उत्तर फक्त एक )

(१) १२ वस्तू म्हणजे किती डझन ?

उत्तर -- १ डझन
-----------------------------------------------      

(२) २४ कागद म्हणजे किती दस्ते ?

उत्तर -- १ दस्ता
--------------------------------------------
(३) २० दस्ते म्हणजे किती रीम ?

उत्तर -- १ रीम
----------------------------------------------------------
(४) ४८० कागद म्हणजे किती रीम ?

उत्तर -- १ रीम
----------------------------------------------------------
(५) १०० सेंटीमीटर म्हणजे किती मीटर ?

उत्तर -- १ मीटर
----------------------------------------------------------
(६) १००० ग्रॅम म्हणजे किती किलोग्रॅम ?

उत्तर -- १ किलोग्रॅम
----------------------------------------------------------
(७) १००० मिलिलीटर म्हणजे किती लीटर ?

उत्तर -- १ लीटर
----------------------------------------------------------
(८) १२ इंच म्हणजे किती फूट ?

उत्तर -- १ फूट
----------------------------------------------------------
(९) १००० मीटर म्हणजे किती किलोमीटर ?

उत्तर -- १ किलोमीटर
----------------------------------------------------------
(१०) ६० सेकंद म्हणजे किती मिनिट ?

उत्तर -- १ मिनिट
----------------------------------------------------------
(११) ६० मिनिटे म्हणजे किती तास ?

उत्तर -- १ तास
----------------------------------------------------------
(१२) २४ तास म्हणजे किती दिवस ?

उत्तर -- १ दिवस
----------------------------------------------------------
(१३) ७ दिवस म्हणजे किती आठवडे ?

उत्तर -- १ आठवडा
----------------------------------------------------------
(१४) ३० दिवस म्हणजे किती महिने ?

उत्तर -- १ महिना
----------------------------------------------------------
(१५) १२ महिने म्हणजे किती वर्षे ?

उत्तर -- १ वर्ष
----------------------------------------------------------
(१६) ३६५ दिवस म्हणजे किती वर्ष ?

उत्तर -- १ वर्ष
----------------------------------------------------------
(१७) ५२ आठवडे म्हणजे किती वर्षे ?

उत्तर -- १ वर्षे
----------------------------------------------------------
(१८) १०० किलोग्रॅम म्हणजे किती क्विंटल ?

उत्तर -- १ क्विंटल
----------------------------------------------------------
(१९) १००० किलोग्रॅम म्हणजे किती टन ?

उत्तर -- १ टन
----------------------------------------------------------
(२०) १० क्विंटल म्हणजे किती टन ?

उत्तर -- १ टन
================================
लेखन / संकलक :- शंकर सिताराम चौरे (प्रा शिक्षक)
जि. प. प्रा. शाळा जामनेपाडा केंद्र रोहोड
ता. साक्री, जि धुळे
९४२२७३६७७५

पृथ्वी -- भौगोलिक सामान्यज्ञान

१) आपण कोणत्या ग्रहावर राहतो ?

उत्तर -- पृथ्वी
--------------------------------------------
२) पृथ्वीचा आकार कसा आहे ?

उत्तर -- गोल
-------------------------------------------------
३) पृथ्वी हा एक काय आहे ?

उत्तर -- ग्रह
--------------------------------------------------------
४) पृथ्वीला प्रकाश कोठून मिळतो ?

उत्तर -- सूर्यापासून
--------------------------------------------------------
५) सजीव सृष्टी असलेला सूर्यमालेतील एकमेव ग्रह कोणता ?

उत्तर -- पृथ्वी
--------------------------------------------------------
६) पृथ्वीवर किती टक्के भूभाग आहे ?

उत्तर -- २९ %
--------------------------------------------------------
७) पृथ्वीवर किती टक्के पाण्याचा भाग आहे ?

उत्तर -- ७१ %
--------------------------------------------------------
८) पृथ्वीला सूर्याभोवती एक फेरी पूर्ण करण्यास जो काळ लागतो, त्याला काय म्हणतात ?

उत्तर -- एक वर्ष
--------------------------------------------------------
९) पृथ्वीला सूर्याभोवती एक प्रदक्षिणा पूर्ण करण्यास सुमारे किती दिवसांचा कालावधी लागतो ?

उत्तर -- ३६५ दिवस
--------------------------------------------------------
१०) पृथ्वीच्या स्वत:भोवती फिरण्यााच्या गतीला काय म्हणतात ?

उत्तर -- दैनिक गती
--------------------------------------------------------
११) पृथ्वीला स्वत: भोवती एक फेरी पूर्ण करण्यास किती दिवस लागतात ?

उत्तर -- एक दिवस
--------------------------------------------------------
१२) पृथ्वीवला स्वतःभोवती एक फेरी पूर्ण करण्यास किती तास लागतात ?

उत्तर -- २४ तास
===============================
लेखन / संकलक:- शंकर सिताराम चौरे (प्रा शिक्षक)
जि. प. प्रा. शाळा जामनेपाडा केंद्र रोहोड
ता. साक्री जि धुळे
९४२२७३६७७५

चला आपण इंग्रजी शिकूया !

कोंबडी म्हणजे हेन ( hen )

लेखणी म्हणजे पेन ( pen )
दहा म्हणजे टेन ( ten )
गुहा म्हणजे डेन ( den )

सूर्य म्हणजे सन ( sun )
बंदूक म्हणजे गन ( gun )
पळणे म्हणजे रन ( run )
गंमत म्हणजे फन ( fun )

चंद्र म्हणजे मून ( moon )
दुपार म्हणजे नून ( noon )
लवकर म्हणजे सून ( soon )
चमचा म्हणजे स्पून ( spoon )

टाचणी म्हणजे पिन ( pin )
डबा म्हणजे टिन ( tin )
कणगी म्हणजे बिन ( bin )
जिंकणे म्हणजे विन (win )

पाऊस म्हणजे रेन (rain )
दुःख म्हणजे पेन ( pain )
मुख्य म्हणजे मेन ( main )
लाभ म्हणजे गेन ( gain )

माणूस म्हणजे मॅन (man )
पंखा म्हणजे फॅन ( fan )
बंदी म्हणजे बॅन ( ban )
बदामी म्हणजे टॅन (tan )
=============================
लेखक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा शिक्षक )
जि. प. प्रा. शाळा जामनेपाडा, केंद्र रोहोड
ता. साक्री जि धुळे
9422736775

सामान्यज्ञान प्रश्नावली

(१) हिंदवी स्वराज्याची स्थापना कोणी केली ?

उत्तर -- छत्रपती शिवाजी महाराज
-----------------------------------------
(२) भारतात पहिली कापड गिरणी कोठे सुरू झाली?

उत्तर -- मुंबई
----------------------------------------------------
(३) भारताच्या पहिल्या महिला पंतप्रधान कोण ?

उत्तर -- इंदिरा गांधी
----------------------------------------------------
(४) धुळे जिल्ह्यातील आंतरराष्ट्रीय कीर्तीचे शिल्पकार कोण ?

उत्तर -- राम सुतार
----------------------------------------------------
(५) रयत शिक्षण संस्थेचे संस्थापक कोण ?

उत्तर -- कर्मवीर भाऊराव पाटील
----------------------------------------------------
(६) भारताचे पहिले पंतप्रधान कोण होते ?

उत्तर -- पंडित जवाहरलाल नेहरू
----------------------------------------------------
(७) ' लोकमान्य " असे कोणाला संबोधतात ?

उत्तर -- बाळ गंगाधर टिळक
----------------------------------------------------
(८) भारताच्या राजमुद्रेवर कोणते वचन लिहिले आहे ?

उत्तर -- सत्यमेव जयते
----------------------------------------------------
(९) खानदेशी बोलोभाषेत कविता करणा-या कवयित्री कोण ?

उत्तर -- बहिणाबाई चौधरी
----------------------------------------------------
(१०) महाराष्ट्रात पहिली मुलींची शाळा कोणी स्थापन केली ?

उत्तर -- महात्मा फुले
----------------------------------------------------
(११) बहिणाबाई चौधरी यांनी कोणत्या बोलोभाषेत रचना (काव्य) केल्या ?

उत्तर -- अहिराणी
----------------------------------------------------
(१२) महाराष्ट्रातील पहिली शिक्षिका कोण ?

उत्तर -- सावित्रीबाई फुले
----------------------------------------------------
(१३) महाराष्ट्राचे पहिले मुख्यमंत्री कोण ?

उत्तर -- यशवंतराव चव्हाण

===============================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा शिक्षक)
जि. प. प्रा. शाळा जामनेपाडा केंद्र रोहोड
ता साक्री , जि धुळे
९४२२७३६७७५

इंग्रजी शब्दांना पर्यायी मराठी शब्द

● मराठी भाषेत वापरल्या जाणा-या इंग्रजी शब्दांना पर्यायी मराठी शब्द. 

 इंग्रजी शब्द     ---    मराठी शब्द 

(१) बाॅल           ---     चेंडू
( २) बॅट            ---     चेंडूफळी
( ३ ) टाॅस         ---     नाणेफेक
(४ )  पॅॅड           ---     पायरक्षक
(५) स्टम्प         ---     यष्टी
(६) बाॅलिंग       ---      गोलंदाजी
(७) बॅटींग        ---      फलंदाजी
(८) फिल्डर      ---       क्षेत्ररक्षक
(९) कॅच          ---       झेल
(१०) प्लेअर     ---     खेळाडू
(११) ग्राउंड     ---     मैदान
(१२) रनआऊट ---    धावचीत
(१३) मॅच          ---     सामना
(१४) पेन         ---       लेखणी
(१५) कॅप्टन      ---     कर्णधार
(१६) बॅटसमन  ---     फलंदाज
(१७ बाॅलर        ---     गोलंदाज
(१८) विकेटकीपर --   यष्टिरक्षक
(१९) फिल्डिंग    ---    क्षेत्ररक्षण
(२०) अम्पायर     ---  पंच
(२१) आऊट        --- बाद
(२२) सिक्सर      --- षटकार
(२३ ) बाउंड्री       --- सीमारेषा
(२‌४) काॅमेंट्री      --- समालोचन
(२५) हाॅस्पिटल ---  रूग्णालय
( २६) अँम्ब्युलन्स -- रुग्णवाहिका
(२७) बँडेज       --- मलमपट्टी
(२८) टेलिफोन ---   दूरध्वनी
( २९)) मोबाईल ---  भ्रमणध्वनी
( ३०) इंटरनेट ---   आंतरजाल
(३१) आँपरेशन ---  शस्त्रक्रिया
( ३२ ) अँक्टर    --- अभिनेता
( ३३) डाॅक्टर    ---  वैद्य
( ३४) नर्स       ---  परिचारिका
( ३५) म्युझिक   --- संगीत
(३६) फॅन         ---   पंखा
( ३७ ) कंप्युटर   ---  संगणक
( ३८) वेबसाईट --- संकेतस्थळ
( ३९) आँफिस ---   कार्यालय
(४०) काॅलेज   ---  महाविद्यालय
================================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे प्रा शिक्षक)
              जि. प. प्रा. शाळा जामनेपाडा, केंद्र रोहोड
               ता साक्री जि धुळे
              ९४२२७३६७७५

नाणी व नोटा प्रश्नावली ( सामान्यज्ञान)( नाणी व नोटा यांची मोड / सुटे )

१) १० रूपये म्हणजे २ रूपयांची किती नाणी ?

उत्तर -- ५ नाणी
------------------------------------------
२) २० रूपये म्हणजे ५ रूपयांची किती नाणी ?

उत्तर -- ४ नाणी
-----------------------------------------------------
३) १० रूपये म्हणजे १ रूपयांची किती नाणी ?

उत्तर -- १० नाणी ?
-----------------------------------------------------
४) २० रूपये म्हणजे २ रूपयांची किती नाणी ?

उत्तर -- १० नाणी
-----------------------------------------------------
५) २० रूपये म्हणजे १० रूपयांच्या किती नोटा ?

उत्तर -- २ नोटा
-----------------------------------------------------
६) ५० रूपये म्हणजे १० रूपयांच्या किती नोटा ?

उत्तर -- ५ नोटा
-----------------------------------------------------
७) १०० रुपये म्हणजे १० रूपयांच्या किती नोटा ?

उत्तर -- १० नोटा
-----------------------------------------------------
८) १०० रूपये म्हणजे २० रूपयांच्या किती नोटा ?

उत्तर -- ५ नोटा
-----------------------------------------------------
९) १०० रूपये म्हणजे ५० रूपयांच्या किती नोटा ?

उत्तर -- २ नोटा
-----------------------------------------------------
१०) ५०० रूपये म्हणजे ५० रूपयांच्या किती नोटा ?

उत्तर -- १० नोटा
-----------------------------------------------------
११) ५०० रूपये म्हणजे ५ रूपयांच्या किती नोटा ?

उत्तर -- १०० नोटा
-----------------------------------------------------
१२) २०० रूपये म्हणजे १०० रूपयांच्या किती नोटा ?

उत्तर -- २ नोटा
-----------------------------------------------------
१३) २०० रूपये म्हणजे ५० रूपयांच्या किती नोटा ?

उत्तर -- ४ नोटा
-----------------------------------------------------
१४) २०० रूपये म्हणजे १० रूपयांच्या किती नोटा ?

उत्तर -- २० नोटा
-----------------------------------------------------
१५) २००० रूपये म्हणजे ५०० रूपयांच्या किती नोटा ?

उत्तर -- ४ नोटा
-----------------------------------------------------
१६) १०० रूपये म्हणजे १ रूपयांची किती नाणी ?

उत्तर -- १०० नाणी
-----------------------------------------------------
१७) २०० रुपये म्हणजे २ रूपयांची किती नाणी ?

उत्तर -- १०० नाणी
-----------------------------------------------------
१८) ५०० रूपये म्हणजे ५ रूपयांची किती नाणी ?

उत्तर -- १०० नाणी
================================
लेखन / संकलक :- शंकर सिताराम चौरे (प्रा शिक्षक)
जि. प.प्रा. शाळा - जामनेपाडा केंद्र रोहोड
ता साक्री, जि धुळे
९४२२७३६७७५

सामान्यज्ञान प्रश्नावली

● प्रश्नोत्तरे वाचा व वहीत लिहा.    

(१) महाराष्ट्राची राजभाषा कोणती ?
उत्तर -- मराठी

(२) महाराष्ट्राचा राज्य प्राणी कोणता ?
उत्तर -- शेकरू

(३) महाराष्ट्राचा राज्य पक्षी कोणता ?
उत्तर -- हरियाल

(४) महाराष्ट्राचे राज्य फूल कोणते ?
उत्तर -- मोठा बोंडारा ( ताम्हण )

(५) भारताचा राष्ट्रीय प्राणी कोणता ?
उत्तर -- वाघ

(६) भारताचा राष्ट्रीय पक्षी कोणता ?
उत्तर -- मोर

(७) भारताचे राष्ट्रीय फूल कोणते ?
उत्तर -- कमळ

(८) भारताची राष्ट्रीय भाषा कोणती ?
उत्तर -- हिंदी

(९) भारताचा राष्ट्रीय खेळ कोणता ?
उत्तर -- हाॅकी / कबड्डी

(१०) फुलांचा राजा कोणाला म्हणतात ?
उत्तर -- गुलाब

(११) भारताचे राष्ट्रगीत कोणते ?
उत्तर -- जनगणमन

(१२) भारताचे राष्ट्रीय फळ कोणते ?
उत्तर -- आंबा

(१३) भारताचा राष्ट्रीय ध्वज कोणता ?
उत्तर -- तिरंगा

(१४) भारताची राजधानी कोणती ?
उत्तर - दिल्ली

(१५) महाराष्ट्राची राजधानी कोणती ?
उत्तर -- मुंबई

(१६) प्राण्यांचा राजा कोणाला म्हणतात ?
उत्तर -- सिंह

(१७) भारताचे राष्ट्रीय गीत कोणते ?
उत्तर -- वंदे मातरम्

(१८) फळांचा राजा कोणाला म्हणतात ?
उत्तर -- आंबा

(१९) भारताची राष्ट्रीय लिपी कोणती ?
उत्तर -- देवनागरी

(२०) महाराष्ट्राचा राज्यवृक्ष कोणता ?
उत्तर -- आंबा

(२१ ) भारताचा राष्ट्रीय वृक्ष कोणते ?
उत्तर -- वड

(२२) पक्ष्यांच्या राजा कोणाला म्हणतात ?
उत्तर -- गरूड

================================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा शिक्षक)
जि. प. प्रा. शाळा जामनेपाडा केंद्र- रोहोड
ता. साक्री जि धुळे
९४२२७३६७७५

मराठी शब्द साखळी

● शब्द साखळी वाचा व वहीत लिहा. 

(१) कळ       काळ          काळी

(२) मळ       माळ             माळी

(३) पळ       पाळ            पाळी

(४) जळ      जाळ           जाळी

(५) बळ        बाळ           बाळी

(६) वळ        वाळ           वाळी

(७) खर         खार           खारी

(८) घर           घार           घारी

(९) तर           तार          तारी

(१०) धर        धार            धारी

(११) भर       भार            भारी

(१२) पर        पार           पारी

(१३) वर        वार           वारी

(१४) नर        नार           नारी

(१५) दर         दार           दारी

(१६) खट       खाट         खाटी

(१७) घट         घाट         घाटी

(१८) तट        ताट          ताटी

(१९) भट        भाट         भाटी

(२०) पट          पाट        पाटी

(२१) जत        जात        जाती

(२२) चल       चाल        चाली

(२३) तप        ताप         तापी
============================
लेखन / संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा शिक्षक)
                   जि प.प्रा. शाळा जामनेपाडा केंद्र रोहोड
                  ९४२२७३६७७५

भौगोलिक सामान्यज्ञान

   

(१) पूर्व दिशेच्या समोर कोणती दिशा येते ?

उत्तर -- पश्चिम
----------------------------------------------
(२) दक्षिण दिशेच्या समोर कोणती दिशा येते ?

उत्तर -- उत्तर
-------------------------------------------------------
(३) सूर्य ज्या दिशेला उगवतो ती दिशा कोणती ?

उत्तर -- पूर्व
-------------------------------------------------------
(४) सूर्य ज्या दिशेला मावळतो ती दिशा कोणती ?

उत्तर -- पश्चिम
-------------------------------------------------------
(५) नकाशात निळा रंग कशासाठी वापरतात ?

उत्तर -- पाणी ( नद्या / तलाव / समुद्र )
-------------------------------------------------------
(६) मुख्य दिशा किती आहेत ?

उत्तर -- चार
-------------------------------------------------------
(७) उपदिशा किती आहेत ?

उत्तर -- चार
-------------------------------------------------------
(८) सूर्योदयापासून सूर्यास्तापर्य॓तच्या काळाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- दिन
-------------------------------------------------------
(९) सूर्योस्तापासून सूर्यादयापर्यंतच्या काळाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- रात्र
-------------------------------------------------------
(१०) दिन व रात्र मिळून एक पूर्ण काय होतो ?

उत्तर -- पूर्ण दिवस
-------------------------------------------------------
(११) पृथ्वीला प्रकाश कोठून मिळतो ?

उत्तर -- सूर्यापासून
-------------------------------------------------------
(१२) पृथ्वीचा आकार कसा आहे ?

उत्तर -- गोल

===============================
लेखन/ संकलक :- शंकर सिताराम चौरे (प्रा शिक्षक )
जि. प.प्रा. शाळा - जामनेपाडा, केंद्र रोहोड
ता. साक्री, जि धुळे
९४२२७३६७७५

वनस्पती सामान्यज्ञान ( प्रत्येकी चार नावे लिहा )

१) एक बी असलेल्या फळांची नावे लिहा ?

उत्तर -- आंबा, आवळा, बोरे, जांभूळ.
----------------------------------------------
२) अनेक बिया असलेल्या फळांची नावे लिहा ?

उत्तर -- कलिंगड, सिताफळ , फणस, पेरू .
--------------------------------------------
३) कठीण कवचाच्या फळांची नावे लिहा ?

उत्तर -- नारळ, बदाम, कवठ, अक्रोड.
-----------------------------------------------------------
(४) भक्कम खोडाच्या वनस्पतींची नावे लिहा ?

उत्तर -- वड, पिंपळ, आंबा, चिंच.
-----------------------------------------------------------
५) वेलींची नावे लिहा ?

उत्तर -- कारल्याचा वेल, भोपळ्याचा वेल, द्राक्षांचा वेल, जाई.
-----------------------------------------------------------
६) शेंगा येणा-या वनस्पतींची नावे लिहा ?

उत्तर -- गवार, शेवगा, मटार, गुलमोहर.
-----------------------------------------------------------
७) रंगीत फुले येणा-या वनस्पतींची नावे लिहा ?

उत्तर -- गुलाब, जास्वंद, झेंडू, सूर्यफूल.
-----------------------------------------------------------
८) काटेरी वनस्पतींची नावे लिहा ?

उत्तर -- बोर, करवंद, गुलाब, लिंबू.
-----------------------------------------------------------
९) धागे मिळणा-या वनस्पतींची नावे लिहा ?

उत्तर -- कापूस, नारळ, अंबाडी, ताग.
-----------------------------------------------------------
१०) आपण कोणत्या वनस्पतींची पाने खातो ?

उत्तर -- मेथी, पालक, कोबी, कोथिंबीर.
-----------------------------------------------------------
११) तेलबिया मिळणा-या वनस्पतींची नावे लिहा ?

उत्तर - शेंगदाणे, तीळ, सोयाबीन, सूर्यफूलाच्या बिया.

=================================
लेखन/ संकलक :- शंकर सिताराम चौरे (प्रा शिक्षक )
जि. प. प्रा. शाळा - जामनेपाडा, केंद्र रोहोड
९४२२७३६७७५

प्रत्यय जोडून शब्द तयार करणे.

● प्रत्यय :-   मूळ शब्दानंतर जे अक्षर किंवा शब्द जोडला जातो, त्याला प्रत्यय म्हणतात.
           उदा. भर , दार 

दिवस + भर = दिवसभर
दुकान + दार = दुकानदार

● दिलेल्या शब्दाला ' भर ' प्रत्यय जोडून नवीन शब्द तयार करा.

(१) तास --            तासभर
(२) दिवस --          दिवसभर
(३) महिना --         महिनाभर
(४) वर्ष --              वर्षभर
(५) वीत --             वीतभर
(६) डबा --             डबाभर
(७) टोपली --          टोपलीभर
(८) गाव --              गावभर
(९) रात्र --               रात्रभर
(१०) मिनिट --         मिनिटभर
---------------------------------------------------

● दिलेल्या शब्दाला ' दार ' प्रत्यय जोडून नवीन शब्द तयार करा.

(१) जमीन --          जमीनदार
(२) दुकान --           दुकानदार
(३) फौज --            फौजदार
(४) साथी --            साथीदार
(५) दिल --              दिलदार
(६) धार --              धारदार
(७) रूबाब --           रूबाबदार
(८) ऐट --                ऐटदार
(९) टोक --               टोकदार
(१०) खास --           खासदार
===============================
      संकलक :- शंकर सिताराम चौरे (प्रा शिक्षक)
                      जि. प. प्रा. शाळा - जामनेपाडा
                      केंद्र - रोहोड ता. साक्री जि धुळे
                      ९४२२७३६७७५

दिनदर्शिका प्रश्नावली ( सामान्यज्ञान)

१) एका आठवड्याचे एकूण दिवस किती ?

उत्तर -- सात ( ७ )
----------------------------------------------------------
२) एका वर्षाचे महिने किती ?

उत्तर -- बारा ( १२ )
----------------------------------------------------------
३) इंग्रजी वर्षाप्रमाणे ३१ दिवसांचे महिने किती ?

उत्तर -- सात
----------------------------------------------------------
४) इंग्रजी वर्षाप्रमाणे ३० दिवसांचे महिने किती ?

उत्तर -- चार ( ४ )
----------------------------------------------------------
५) इंग्रजी वर्षाप्रमाणे २९ किंवा २८ दिवसांचे महिने किती ?

उत्तर -- एक ( १ )
----------------------------------------------------------
६) मराठी वर्षांची सुरूवात कोणत्या महिन्याने होते ?

उत्तर -- चैत्र
----------------------------------------------------------
७) मराठी वर्षाचा शेवट कोणत्या महिन्याने होतो ?

उत्तर -- फाल्गुन
----------------------------------------------------------
८) इंग्रजी वर्षाची सुरुवात कोणत्या महिन्याने होते ?

उत्तर -- जानेवारी
----------------------------------------------------------
९) इंग्रजी वर्षाचा शेवट कोणत्या महिन्याने होतो ?

उत्तर -- डिसेंबर
----------------------------------------------------------
१०) मार्च नंतर कोणता महिना येतो ?

उत्तर -- एप्रिल
----------------------------------------------------------
११) डिसेंबर महिन्यात किती दिवस असतात ?

उत्तर -- ३१
----------------------------------------------------------
१२) लीप वर्ष किती दिवसांचे असते ?

उत्तर -- ३६६
----------------------------------------------------------
१३)ग्रेगरियन (इंग्रजी) दहावा महिना कोणता ?

उत्तर -- आॅक्टोबर
----------------------------------------------------------
१४) जून महिन्यात किती दिवस असतात ?

उत्तर -- ३०
----------------------------------------------------------
१५) कोणत्या इंग्रजी महिन्यांत २८ किंवा २९ दिवस असतात ?

उत्तर --- फेब्रुवारी
----------------------------------------------------------
१६) डिसेंबर नंतर कोणता महिना असतो ?

उत्तर -- जानेवारी
----------------------------------------------------------
१७)) भारतीय सौर वर्षाचा पाचवा महिना कोणता ?

उत्तर -- श्रावण
----------------------------------------------------------
१८)) लीप वर्षात फेब्रुवारी महिन्याचे किती दिवस असतात ?

उत्तर -- २९
----------------------------------------------------------
१९ ) एका वर्षाचे आठवडे किती ?

उत्तर -- ५२
----------------------------------------------------------
२० ) चार आठवड्यात किती दिवस असतात ?

उत्तर -- २८
----------------------------------------------------------
२१) भारताचा स्वातंत्र्यदिन कोणत्या इंग्रजी महिन्यात येतो ?

उत्तर -- आॅगस्ट
----------------------------------------------------------
२२) भारताचा प्रजासत्ताक दिन कोणत्या इंग्रजी महिन्यात येतो ?

उत्तर -- जानेवारी
================================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे (प्रा शिक्षक)
पिंपळनेर ता साक्री जि धुळे
९४२२७३६७७५

Rhyming words Activity ( -हायमिंग वर्डस अँक्टीविटी)

● Write down the words that rhyme
with the following words.
( खालील शब्दांशी यमक जुळणारे शब्द लिहा.)

● खालील शब्द वाचा व वहीत लिहा.

(1) man  ---- fan      van
       मॅन         फॅन        व्हॅन
----------------------------------------------
(2) mat  ---- cat       rat
       मॅट           कॅट       रॅट
----------------------------------------------
(3) cap  ----  map       tap
       कॅप          मॅप         टॅप
---------------------------------------------

(4) mug   ----   jug       rug
       मग             जग         रग
---------------------------------------------
(5) pen    ----  ten        hen
      पेन             टेन          हेन
---------------------------------------------
(6) cot ----    pot          hot
      काॅट           पाॅट          हाॅट
---------------------------------------------
(7) cow ----    now      how
     काउ             नाउ         हाउ
---------------------------------------------
(8) car ----      jar       war
     कार            जार        वार
--------------------------------------------
(9) hut ----    cut        but
      हट             कट          बट
--------------------------------------------
(10) pin ----    tin       win
        पिन         टिन       विन
---------------------------------------------

(11) net ----    wet       pet
        नेट            वेट         पेट
---------------------------------------------
(12) day ---- may     way
        डे            मे            वे
--------------------------------------------
(13)  bad ---- mad     pad
         बॅड         मॅड        पॅड
-------------------------------------------
(14) gun ---- run     sun
         गन         रन        सन
-------------------------------------------
(15)  six ----   mix          fix
        सिक्स      मिक्स      फिक्स
-----------------------------------------
(16) god ---- pod       rod
         गाॅड        पाॅड       राॅड
------------------------------------------
(17) dip ----   zip          lip
       डीप          झीप        लीप
-----------------------------------------
(18) sea ----  tea         pea
         सी          टी             पी
------------------------------------------
(19) bud ---- mud      cud
         बड           मड       कड
-------------------------------------------
(20) jam ----- ram      dam
        जॅम           रॅम         डॅम
-------------------------------------------
(21) new ----- dew      few
        न्यू             ड्यु         फिव
-------------------------------------------
(22) sit ----- kit          tit
        सीट      कीट         टीट
------------------------------------------
(23) cry ---- dry        fry
        क्राय        ड्राय         फ्राय
-----------------------------------------
(24) tub ---- cub      rub
        टब          कब      रब
-------------------------------------------
(25) bag ---- tag       rag
        बॅग           टॅग         रॅग
=============================
लेखन :- शंकर सिताराम चौरे (प्रा शिक्षक)
जि. प. प्रा. शाळा- जामनेपाडा
केंद्र - रोहोड ता. साक्री जि धुळे
9422736775

अक्षरी संख्या अंकांत लिहा.

● अक्षरी संख्या अंकांत लिहा. 

(१) ' सव्वाशे ' ही संख्या अंकांत लिहा.
उत्तर -- १२५


(२) ' दीडशे ' ही संख्या अंकांत लिहा.
उत्तर -- १५०


(३) ' पावणे दोनशे ' ही संख्या अंकांत लिहा.
उत्तर -- १७५


(४) 'सव्वा दोनशे ' ही संख्या अंकांत लिहा.
उत्तर -- २२५


(५) ' अडीचशे ' ही संख्या अंकांत लिहा.
उत्तर -- २५०


(६) 'पावणे तीनशे ' ही संख्या अंकांत लिहा.
उत्तर -- २७५


(७) ' सव्वा तीनशे ' ही संख्या अंकांत लिहा.
उत्तर -- ३२५


(८) ' साडे तीनशे ' ही संख्या अंकांत लिहा.
उत्तर -- ३५०


(९) ' पावणे चारशे ' ही संख्या अंकांत लिहा.
उत्तर -- ३७५


(१०) ' सव्वा चारशे ' ही संख्या अंकांत लिहा.
उत्तर -- ४२५


(११) ' साडे चारशे ' ही संख्या अंकांत लिहा.
उत्तर -- ४५०


(१२) 'पावणे पाचशे ' ही संख्या अंकांत लिहा.
उत्तर -- ४७५


(१३) ' सव्वा पाचशे ' ही संख्या अंकांत लिहा.
उत्तर -- ५२५


(१४) ' साडे पाचशे ' ही संख्या अंकांत लिहा.
उत्तर -- ५५०


(१५) ' पावणे सहाशे ' ही संख्या अंकांत लिहा.
उत्तर -- ५७५


(१६) ' सव्वा सहाशे ' ही संख्या अंकांत लिहा.
उत्तर -- ६२५


(१७) ' साडे सहाशे ' ही संख्या अंकांत लिहा.
उत्तर -- ६५०


(१८) ' पावणे सातशे ' ही संख्या अंकांत लिहा.
उत्तर -- ६७५


(१९) ' सव्वा सातशे ' ही संख्या अंकांत लिहा.
उत्तर -- ७२५


(२०) ' साडे सातशे ' ही संख्या अंकांत लिहा.
उत्तर -- ७५०


(२१) ' पावणे आठशे ' ही संख्या अंकांत लिहा.
उत्तर -- ७७५


(२२) ' सव्वा आठशे ' ही संख्या अंकांत लिहा.
उत्तर -- ८२५


(२३) ' साडे आठशे ' ही संख्या अंकांत लिहा.
उत्तर -- ८५०


(२४) ' पावणे नऊशे ' ही संख्या अंकांत लिहा.
उत्तर -- ८७५


(२५) ' सव्वा नऊशे ' ही संख्या अंकांत लिहा.
उत्तर -- ९२५


(२६) ' साडे नऊशे ' ही संख्या अंकांत लिहा.
उत्तर -- ९५०


(२७) ' एक हजार ' ही संख्या अंकांत लिहा.
उत्तर -- १०००

==============================
लेखन :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा शिक्षक )
पिंपळनेर ता साक्री जि धुळे
९४२२७३६७७५

भौगोलिक -- सामान्यज्ञान

१) भारताच्या पश्चिमेस कोणता समुद्र आहे ?

उत्तर --- अरबी समुद्र
------------------------------------------------------------
२) भारताच्या पूर्वेस कोणता उपसागर आहे ?

उत्तर -- बंगालचा उपसागर
------------------------------------------------------------
३) महाराष्ट्र राज्य भारताच्या कोणत्या भागात आहे ?

उत्तर -- पश्चिम
------------------------------------------------------------
४) महाराष्ट्र राज्याची निर्मिती केव्हा झाली ?

उत्तर -- १ मे १९६०
------------------------------------------------------------
५) महाराष्ट्र राज्याच्या राजधानीचे नाव काय ?

उत्तर -- मुंबई
------------------------------------------------------------
६) महाराष्ट्र राज्याच्या उपराजधानीचे नाव काय ?

उत्तर -- नागपूर
------------------------------------------------------------
७) महाराष्ट्रातील सर्वात उंच शिखर कोणता आहे ?

उत्तर -- कळसुबाई
------------------------------------------------------------
८) महाराष्ट्रातील सर्वात लांब नदी कोणती ?

उत्तर -- गोदावरी
------------------------------------------------------------
९) कळसुबाई शिखराची उंची किती आहे ?

उत्तर -- १६४६ मीटर
------------------------------------------------------------
१०) गोदावरी नदीचा उगम कोठे झाला आहे ?

उत्तर -- त्र्यंबकेश्वर ( नाशिक)
------------------------------------------------------------
१३) कोकणातील नद्या कोणत्या समुद्राला मिळतात ?

उत्तर -- अरबी समुद्र
------------------------------------------------------------
१४) महाराष्ट्राचा राज्यप्राणी कोणता आहे ?

उत्तर -- शेकरू
------------------------------------------------------------
१५) सातपुडा पर्वतातील सर्वात उंच शिखर ठिकाण कोणते ?

उत्तर -- अस्तंभा
=================================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे (प्रा शिक्षक)
पिंपळनेर ता. साक्री जि धुळे
९४२२७३६७७५

English Activity

● Read the simple words that begin with given letters.

दिलेले अक्षर वाचा आणि त्या अक्षरांनी सुरू होणारे
सोपे शब्द लिहा.

(1)   b

----- bat       bus       boy         big
      बॅट         बस         बाॅय         बिग
------------------------------------------------------
(2)   c

--- cat       cap      cup         cow
    कॅट        कॅप        कप          काउ
-----------------------------------------------------
(3)    d

---- dog       day     den        dam
      डाॅग        डे        डेन           डॅम
------------------------------------------------------
(4)   e

---- eye       eat      egg       end
     आय       इअर      एग        एण्ड
------------------------------------------------------
(5)    f

----- fan       fat       fit         fog
      फॅन        फॅट      फिट       फाॅग
------------------------------------------------------
(6)    m

----- man      mug       mud     may
       मॅन          मग         मड         मे
------------------------------------------------------
(7)     p

----   pen         pot       pin         pet
       पेन           पाॅट        पिन         पेट
-----------------------------------------------------
(8)   j

---- jug         jar         joy         job
     जग        जार        जाॅय         जाॅब
-----------------------------------------------------
(9)    r

--- rat         run       ram       rug
     रॅट          रन         रॅम        रग
-----------------------------------------------------
(10)    s

---- sun        sea       sky          son
     सन          सी         स्काॅय         सन
-----------------------------------------------------
(11)   t

-----  top        tap        toy          tin
       टाॅप         टॅप         टाॅय           टिन
----------------------------------------------------
(12)     w

------- win       war        wet       way
         विन        वार          वेट        वे
----------------------------------------------------
(13)   n
-----  net         not         nut       nip
        नेट          नाॅट          नट         निप
-----------------------------------------------------
(14)    a

----- ant      axe       all         art
  अॅण्ट      अॅक्ट     आॅल     आर्ट

==============================
लेखन :- शंकर सिताराम चौरे (प्रा शिक्षक )
पिंपळनेर ता. साक्री जि धुळे
9422736775

एका शब्दात उत्तर सांगा.( सामान्यज्ञान)

१) जमिनीखालून गेलेल्या रस्त्याला काय म्हणतात?

उत्तर -- भुयार
------------------------------------------------------------
२) म्हशीच्या पिल्लाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- रेडकू
------------------------------------------------------------
३) फुलझाडांच्या समूहाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- ताटवा
------------------------------------------------------------
४) कोल्ह्याच्या ओरडण्याला काय म्हणतात ?

उत्तर -- कोल्हेकुई
------------------------------------------------------------
५) मोळी कशाची असते ?

उत्तर -- लाकडांची
------------------------------------------------------------
६) मेंढीच्या पिल्लाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- कोकरू
------------------------------------------------------------
७) बैलाच्या ओरडण्याला काय म्हणतात ?

उत्तर -- हंबरणे
------------------------------------------------------------
८) ' खुराडे ' कोणाच्या घरास म्हणतात ?

उत्तर -- कोबडीच्या
------------------------------------------------------------
९) आंब्याच्या झाडांच्या समूहाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- राई
------------------------------------------------------------
१०) गाई- गुरांच्या समूहाला काय म्हणतात ?

उत्तर -- खिल्लार
------------------------------------------------------------
११) 'पाडस ' कोणाच्या पिल्लाला म्हणतात ?

उत्तर -- हरणाच्या
------------------------------------------------------------
१२) सिंहाच्या पिल्लास काय म्हणतात ?

उत्तर -- छावा
------------------------------------------------------------
१३) पक्ष्यांच्या घराला काय म्हणतात ?

उत्तर -- घरटे
------------------------------------------------------------
१४) घोड्याच्या निवा-यास काय म्हणतात ?

उत्तर -- तबेला
------------------------------------------------------------
१५) गाढवाच्या पिल्लास काय म्हणतात ?

उत्तर -- शिंगरू
===============================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे (प्रा. शिक्षक)
पिंपळनेर ता. साक्री जि धुळे
९४२२७३६७७५

The Noun Number ( द नाउन नंबर) नामाचे वचन

नामावरून ती वस्तू एक वा एकापेक्षा जास्त याचा बोध होणे म्हणजेच वचन (Number) होय. 

* इंग्रजीत वचनाचे दोन प्रकार आहेत.

(1) Singular Number ( सिंग्यूलर नंबर) एकवचन  

e.g. (उदाहरणार्थ) --- dog , book, boy, cow इत्यादी.

(2) Plural Number ( प्ल्युरल नंबर) अनेकवचन

● एकवचनी सामान्यनामाच्या शेवटी 's' प्रत्यय लावून अनेकवचन करणे.


Singular Number   ---  Plural Number 

         एकवचन           --    अनेकवचन
1) cap ( कॅप) टोपी --- caps (कॅप्स) टोप्या

2) bag (बॅग)पिशवी --- bags ( बॅग्ज) पिशव्या

3) ball (बाॅल) चेंडू -- balls ( बाॅल्स) चेंडू

4) cow ( काऊ) गाय -- cows ( काऊस) गायी

5) doll (डाॅल ) बाहुली -- dolls ( डाॅल्स) बाहुल्या

6) egg (एग ) अंडे -- eggs ( एग्ज) अंडी

7) eye ( आय) डोळा -- eyes ( आईज) डोळे

8) fan ( फॅन) पंखा -- fans (फॅन्स) पंखे

9) girl ( गर्ल) मुलगी -- girls ( गर्ल्स) मुली

10) ear (इअर) कान -- ears (इअर्स) कान

11) hat ( हॅट) टोपी -- hats ( हॅटस) टोप्या

12) hen (हेन) कोंबडी -- hens (हेन्स) कोंबड्या

13) hut (हट) झोपडी -- huts ( हट्स) झोपडया

14) lamp ( लॅम्प) दिवा -- lamps (लॅम्प्स) दिवे

15) map (मॅप) नकाशा -- maps (मॅप्स) नकाशे

16) mat (मॅट) चटई -- mats ( मॅटस) चटाया

17) ring ( रिंग) अंगठी -- rings (रिंग्ज) अंगठ्या

18) shop ( शाॅप) दुकान -- shops ( शाॅप्स) दुकाने

19) house ( हाऊस) घर -- houses ( हाऊसेस) घरे

20)queen ( क्विन) राणी -- queens (क्विन्स) राण्या

================================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा शिक्षक)
पिंपळनेर ता. साक्री जि धुळे
9422736775

म्हणजे काय ? ( शब्दांचे विस्तारित स्वरूपात अर्थ )

(१) दुर्ग
--- सागरातील किल्ला.

(२) उगम
--- नदीची सुरूवात होते ती जागा.

(३) गुहा
--- डोंगराच्या आतील पोकळ जागा.

(४) तसू
--- दोन बोटांचे माप.

(५) लेणी
--- डोंगरातील दगडात खोदलेले शिल्प.

(६) शिल्प
--- दगडावर कोरलेले कोरीव काम.

(७) संगम
--- दोन नद्या एकत्र मिळतात ते ठिकाण.

(८) रणगाडा
--- तोफ असलेला गाडा.

(९) पेय
--- पिण्यास योग्य असा द्रवपदार्थ.

(१०) पहाट
--- सुर्योदयापुर्वीचा सुरूवातीचा काळ.

(११) चौक
--- चार रस्ते एकत्र येतात ती जागा.

(१२) तिठा
--- तीन रस्ते एकत्र येतात ती जागा.

(१३) शिलालेख
--- दगडावर कोरलेले लेख.

(१४) पाणबुडी
--- पाण्याखालून चालणारी बोट.

(१५) जलचर
--- पाण्यात राहणारे प्राणी.

(१६) झावळ्या
--- नारळाच्या झाडाची पाने.

(१७) पाणवठा
--- गावातील लोकांची एकत्र पाणी भरण्याची जागा.

(१८) वरमाय
--- नव-या मुलाची आई.

(१९) भूचर
--- जमिनीवर राहणारा.

(२०) चावडी
--- गावच्या कामकाजाची जागा.

(२१) अतिवृष्टी
--- खूप पाऊस पडणे.

(२२) वनचर
--- वनात राहणारे प्राणी.

(23) व-हाडी
--- लग्नासाठी जमलेले लोक.

(२४) नावाडी
--- होडी चालवणारा.

(२५) धबधबा
--- उंचावरून पडणारा पाण्याचा प्रवाह.

(२६) भुईकोट
--- सपाट जमिनीवरचा किल्ला.

(२७) उभयचर
-- जमीन व पाणी अशा दोन्ही ठिकाणी राहणारे प्राणी. 

=================================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा शिक्षक)
पिंपळनेर ता. साक्री जि धुळे
९४२२७३६७७५

म्हणी व त्यांचे अर्थ ( मराठी भाषा )

१) ऐकावे जनाचे करावे मनाचे.

--- सर्वांचे म्हणणे ऐकून स्वतःला पटेल तेच करणे.
----------------------------------------------------------------
२) पळसाला पाने तीनच.

--- अशा काही गोष्टी असतात की त्या सर्वत्र सारख्या असतात.
----------------------------------------------------------------
३) लेकी बोले सुने लागे.

--- एकाला उद्देशून दुस-याला बोलणे.
----------------------------------------------------------------
४) नाव मोठे लक्षण खोटे.

--- भपका मोठा पण वस्तुस्थिती नेमकी विरूध्द.
----------------------------------------------------------------
५) कर नाही त्याला डर कशाला.

--- ज्याने अपराध केला नाही, त्याला शिक्षेची भीती नसते.
----------------------------------------------------------------
६) कामापुरता मामा.

--- गरजेपुरते गोड बोलणारा; मतलबी माणूस.
----------------------------------------------------------------
७) दाम करी काम.

--- पैशाने ब-याच गोष्टी साध्य होतात .
----------------------------------------------------------------
८) अंथरुण पाहून पाय पसरावे.

--- ऐपतीच्या मानाने खर्च करावा.
----------------------------------------------------------------
९) इकडे आड, तिकडे विहीर.

--- दोन्ही बाजूंनी अडचणीत सापडणे.
----------------------------------------------------------------
१०) गरज सरो, वैद्य मरो.

- आपले काम संपताच उपकार करणा-याला विसरणे.
----------------------------------------------------------------
११) रात्र थोडी सोंगे फार.

--- कामे पुष्कळ ; पण ती पार पाडायला वेळ न पुरणे.
----------------------------------------------------------------
१२) वासरांत लंगडी गाय शहाणी.

--- अडाणी लोकांत अर्धवट शहाण्याला मोठेपणा लाभते.
----------------------------------------------------------------
१३) देश तसा वेश.

--- परिस्थिती लक्षात घेऊन त्यानुसार वागावे.
----------------------------------------------------------------

१४) बळी तो कान पिळी.

--- बलवान माणूस इतरांवर हुकमत गाजवतो.
----------------------------------------------------------------
१५) हाजीर तो वजीर.

--- जो वेळेवर हजर राहील त्यालाच संधीचा फायदा होईल.
----------------------------------------------------------------
१६) हत्ती गेला नि शेपूट राहिले.

--- कार्याचा मोठा भाग पार पाडून थोडेसे कार्य शिल्लक राहणे.
----------------------------------------------------------------
१७) हसतील त्याचे दात दिसतील.

--- चांगली गोष्ट करताना निंदा करणा-याची पर्वा न करणे.
----------------------------------------------------------------
१८) थेंब थेंबे तळे साचे.

--- थोडे थोडे साठवत राहिल्याने काही दिवसांनी त्याचा मोठा साठा होतो.
----------------------------------------------------------------
१९) एका हाताने टाळी वाजत नाही.

-- कोणत्याही भांडणात, भांडणा-या दोन्ही बाजूंकडील माणसे जबाबदार असतात.
----------------------------------------------------------------
२०) पाचही बोटे सारखी नसतात.

--- सर्व माणसे सारख्याच स्वभावाची वा योग्यतेची नसतात.
----------------------------------------------------------------
२१) गोगलगाय अन् पोटात पाय.

--- बाहेरून गरीब दिसणारी ; पण मनात कपट असणारी व्यक्ती.
===============================
संकलन :- शंकर सिताराम चौरे (प्रा. शिक्षक)
पिंपळनेर ता. साक्री जि धुळे
९४२२७३६७७५

Rhyming Words ( -हायमिंग वर्डस ) - यमक जुळणारे शब्द

● Read the words and copy in your notebook. (खालील शब्द वाचा व आपल्या वहीत लिहा.)


(1) ball ( बाॅल ) --- wall ( वाॅल)
(2) bell ( बेल ) --- tell ( टेल )
(3) hill ( हील ) --- mill ( मील )
(4) good ( गूड ) --- food ( फूड)
(5) pool ( पूल ) --- cool ( कूल )
(6) keep (कीप) --- jeep (जीप)
(7) bill (बील ) --- nill (नील )
(8) hall ( हाॅल) --- tall ( टाॅल )
(9) wool ( वूल ) --- fool ( फूल )
(10) moon (मून ) --- noon ( नून )
(11) room ( रूम) --- zoom ( झुम)
(12) boon ( बुन ) --- soon ( सून)
(13) Seen ( सिन ) --- been ( बिन )
(14) feel ( फिल) --- heel ( हिल )
(15 ) root ( रूट ) --- foot ( फूट )
(16) door ( डोर ) --- poor ( पुअर )
(17) fall ( फाॅल ) --- call ( काॅल )
(18) sell ( सेल ) --- well ( वेल )
(19) book ( बुक ) --- look ( हूक )
(20) hook ( हूक) --- cook ( हूक)
(21) need (नीड ) --- seed ( नीड)
(22) week ( वीक) --- seek (सीक)
(23) mill ( मिल) --- kill ( किल )
=============================
लेखन :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा शिक्षक)
पिंपळनेर ता. साक्री, जि धुळे
9422736775

एकी एकता ( समानार्थी शब्द काव्य )

                

                साथ सोबत संगत
                  प्रजा लोक रयत

                 दिवा दीपक दीप
                   नरेंद्र राजा भूप

                 एकी एकता एकजूट
                 अनर्थ अरिष्ट संकट 

                 प्रकाश तेज उजेड 

                 अविरत सतत अखंड

                  रोग दुखणे आजार
                   लढाई युध्द समर

                  विलग सुटे अलग
                 संपर्क संबंध संसर्ग

                 स्वच्छ साफ निर्मळ
                  गंध वास परिमळ

                    हस्त हात कर
                   जल पाणी नीर

               काळोख तिमिर अंधार
                नाश विनाश संहार

                कल्याण क्षेम हित
                  रात्र निशा रात

                   गर्दी रीघ झुंबड
                  लाज शरम भीड

               कठीण बिकट अवघड
               प्रयत्न मेहनत धडपड

                 अंत शेवट अखेर
                 देव परमेश्वर ईश्वर

===========================
लेखक / कवी :-- शंकर चौरे ( प्रा. शिक्षक)
पिंपळनेर ता. साक्री जि धुळे
९४२२७३६७७५

दिलेल्या शब्दाला ' सु ' उपसर्ग जोडून नवीन शब्द तयार करणे.

● उपसर्ग :- मूळ शब्दाआधी जे अक्षर किंवा शब्द जोडला जातो, त्यास उपसर्ग म्हणतात.
उदा. सु + गंध = सुगंध


दिलेला शब्द == ' सु ' उपसर्ग जोडून झालेला शब्द

(१) काळ -- सुकाळ

(२) गंध -- सुगंध

(३) जाण -- सुजाण

(४) दिन -- सुदिन

(५) पीक -- सुपीक

(६) पुत्र -- सुपुत्र

(७) बोध -- सुबोध

(८) मन -- सुमन

(९) मार्ग -- सुमार्ग

(१०) यश -- सुयश

(११) योग्य -- सुयोग्य

(१२) वचन -- सुवचन

(१३) व्यवस्था -- सुव्यवस्था

(१४) वार्ता -- सुवार्ता

(१५) वास -- सुवास

(१६) विचार -- सुविचार

(१७) संगत -- सुसंगत

(१८) संवाद -- सुसंवाद

(१९) निश्चित -- सुनिश्चित

(२०) प्रसिद्ध -- सुप्रसिद्ध
================================
संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा शिक्षक)
पिंपळनेर ता. साक्री जि धुळे
९४२२७३६७७५