मराठी भाषेचे मूलभूत घटक (भाषिक ज्ञान)

(१) वर्ण :-

--- तोंडावाटे बाहेर पडणाऱ्या मूलभूत मूलध्वनींना वर्ण असे म्हणतात. ते केवळ ध्वनी असतात, म्हणून त्यांना ध्वनिरूपे म्हणतात.

----------------------------

(२) अक्षर :-

--- आवाजाच्या किंवा ध्वनीच्या प्रत्येक खुणेला अक्षर असे म्हणतात. बोलणे नष्ट होते; परंतु लिहून ठेवल्यास ते दीर्घकाळ टिकते; म्हणून या सांकेतिक खुणांना 'अक्षर' (नष्ट न होणारे) असे म्हणतात.

----------------------------

(३) शब्द :-

--- ठरावीक क्रमाने आलेल्या अक्षरांच्या समूहाला काही अर्थ प्राप्त होत असेल, तरच त्यास शब्द असे म्हणतात. उदा. पतंग

----------------------------

(४) वाक्य :-

--- 'पूर्ण अर्थाचे बोलणे' किंवा 'अर्थपूर्ण' शब्दसमूहाला वाक्य असे म्हणतात.

----------------------------

(५) व्याकरण :-

--- आधी भाषा बनते व मग तिचे व्याकरण ठरते. भाषा कशी असावी याचे स्पष्टीकरण करणारे काही नियम ठरवण्यात आले आहेत.

यावरून-

'भाषेचे स्पष्टीकरण करणाऱ्या शास्त्राला किंवा भाषा शुद्ध करणाऱ्या शास्त्राला व्याकरण' असे म्हणतात.

========================

संकलक :- शंकर सिताराम चौरे ( प्रा. शिक्षक)

जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा - जामनेपाडा

केंद्र - रोहोड, ता. साक्री, जि. धुळे

९४२२७३६७७५ / ७७२१९४१४९६