अपृष्ठवंशीय सजीव व पृष्ठवंशीय सजीव वैशिष्ट्ये

  अपृष्ठवंशीय सजीव आणि पृष्ठवंशीय सजीव
यांची माहिती जमवून प्राण्यांची वैशिष्ट्ये सांगा / लिहा.

● अपृष्ठवंशीय सजीव --
     अपृष्ठवंशीय सजीव म्हणजे पाठीचा कणा नसलेले सजीव होय.
        उदा.  अमीबा, गांडूळ, गोगलगाय.

   (१) अमीबा --
         अमीबा हा एकपेशीय सजीव आहे.  अमीबा
हा अतिसूक्ष्म जलचर व रंगहीन प्राणी आहे. याला
विशिष्ट आकार नसतो. हा प्राणी नुसत्या डोळ्यांनी
दिसत नाही. त्याला सूक्ष्मदर्शकाखाली पहावे लागते.

(२) गांडूळ --
       गांडूळ हा अपृष्ठवंशीय सजीव जमिनीत बिळे
करून राहतो. जमिनीतील सेंद्रिय घटकावर जगतो.
तसेच हा प्राणी जमिनीची उत्पादनक्षमता वाढविण्यास
मदत करतो. याची त्वचा गुळगुळीत असते.

(३) गोगलगाय --
        गोगलगाय हा सर्वत्र म्हणजे जमिनीवर, गोड्या
पाण्यात व समुद्रात आढळणारा प्राणी आहे. एकच
आखूड पाय असणारा व मंद गतीने चालणारा हा
प्राणी आहे.
===============================

● पृष्ठवंशीय सजीव --
         पृष्ठवंशीय सजीव म्हणजे पाठीचा कणा असलेले सजीव होय.
         उदा.  मासा, हरिण, बेडूक.

(१) मासा --
                 मासा हा जलचर प्राणी आहे. याला
कल्ले व पाठीचा कणा असतो. कल्ल्याच्याद्वारे तो
श्वासोच्छवास करतो. याच्या अंगावर खवल्यांची
कातही असते.

(२) हरीण --
            हरणाला चार पाय असतात. दोन डोळे व
लहान शेपूटअसते. त्याचा रंग सोनेरी असतो.
त्याच्या अंगावर पांढरे ठिपके असतात. हरीण
जमिनीवरील हिरवे गवत खातो.

(३) बेडूक --
           बेडूक हा जमीन व पाणी या दोन्ही ठिकाणी
वावरतो. म्हणून तो उभयचर प्राणी आहे. याला चार
पाय असतात. हा आकाराने लहान असतो. याचे
डोळे बटबटीत व त्वचा खडबडीत असते.

==============================
संकलन :- शंकर सिताराम चौरे (प्रा. शिक्षक)
             पिंपळनेर ता. साक्री जि. धुळे
              ९४२२७३६७७५